Birleşmiş Milletler (BM), içinde bulunduğumuz 2012 yılını, "Uluslararası Kooperatifler Yılı" ilan etmişti. Dünyada ve Türkiye'de, geçtiğimiz aylarda çeşitli etkinliklerle kutlandı kooperatifçilik.
"Birlikten kuvvet doğurmayı" simgeleyen, eşitlikçi ruh taşıyan kooperatifçilik, beni hep yakından ilgilendirmiştir. İzmir'de ve Ege'de de, başarılı örneklerine tanık olduğumuz kooperatifler, bende hem saygı uyandırır, hem sevgi... Çünkü daha insana yakın buluyorum bu yapıları. Daha insani... Birleşmiş Milletler'in, bu yılı ilan ederken ana teması, "Kooperatif işletmeler daha iyi bir dünya kurar" şeklindeydi. Bu güzel temaya katılmamak mümkün değil.

GELİŞMİŞLİK ÖLÇÜSÜ
Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA), BM ve diğer benzeri evrensel kuruluşların araştırmaları; dünyada en çok kooperatif örgütü ile öne çıkan ilk beş ülkenin ABD, Fransa, İngiltere, İtalya ve Japonya olduğunu gösteriyor.
Biz de kooperatifçilikle ilgili hep yanlış bir algı vardır. Bu örgütlenme biçimi sanki eski Doğu Bloku ya da devletçi yanı ağır basan ülkelerde ön plana çıkıyor gibi bir algıdır bu. Oysa üstte adını yazdığım ülkelerden de anlaşılacağı gibi, kooperatifçilik sistemi sanılanın tam aksine, Batı ekonomileri açısından da çok öneme sahip.
Avrupa Birliği ülkelerinde, çok sayıda kooperatif olduğu, ortaklarının toplam sayısının da 160 milyona ulaştığı bilinir. Sadece bu tanıklık bile, bizim kooperatifçilikte kat etmemiz gereken çok uzun bir yol olduğunu gösteriyor. Birleşmiş Milletler'in verilerine göre, dünya genelinde kooperatif sayısı 750 bine yaklaşmış. Bu kooperatiflerin toplam ortak sayısı bir milyarı aşmış. Türkiye'de ise 84 bin kooperatif var, sekiz milyon yurttaşımız bu kooperatiflerin ortağı.
Elbette küçümsenmemesi, ama daha çoğalması, çoğaltılması gereken bir tablo...

JAPONY A ÖRNEĞİ
Konunun daha iyi anlaşılması için, dünyadan örnekleri çoğaltalım. Dünyada kooperatiflerin ilk sırasında "Japon Tarımsal Kooperatifler Ulusal Federasyonu (Zen-Noh)" geliyor.
Yıllık toplam cirosu ne kadar biliyor musunuz? Tam 47 milyar dolar. Varlıklar toplamının ise 400 milyar dolar olduğu belirtiliyor. Bir başka örnek Batı'dan. Fransa'nın en büyük bankası bir kooperatif örgütlenmesi. Ortak sayısı 21 milyon. Şube sayısı ise 9 bin. Credit Agricole Grup, Fransa'da bireysel bankacılık pazarının yüzde 24'ünü kontrol ediyor. Yıllık cirosunun 30 milyar doları aştığı vurgulanıyor. Varlıklar toplamı ise 1 trilyon 385 milyon dolar.
Bir başka örnek Kore'den. Tarım sektöründe faaliyet gösteren bir kooperatif birliği olan National Agricultural Cooperative Federation'un (NACF) yıllık cirosu 25 milyar dolar.

YÜ Z AKI BADEMLER
Bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Aslında bana bu yazıyı yazdıran Bademler örneği oldu.
İzmir'in sevimli, yüreği çok güzel insanlarının köyü, Bademler'de kurulan bir kooperatif, bu Cumartesi günü 50. yılını kutlayacak. Çok şenlikli olsun diye, öğlen vakti, köy meydanında gerçekleşecek bu kutlama. Türkiye'de az sayıdadır, yaşı yarım asra ulaşan bir kooperatif.
Bu güzel kutlamayı sevgili eski dost Hüseyin Mutlu Akpınar önceki gün haber verince, benim de aklıma bu yazı geldi. Bademler Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, 1962 yılında kurulmuş, çok sayıda ortağı var. Toplam 315 dekarlık bir arazi üzerinde, kendisine ait su kaynaklarıyla, tarımsal üretim yapıyorlar. Bademler köyünün adına yakışan bir başarı hikayeleri var...
Onların kooperatif bayramını, 50. yıllarını ben de yürekten kutluyorum...
Bademler'e selam olsun.... Yolları açık olsun...