Bugün Bayram... Tüm İslam âleminin ve engelli dostlarımızın bayramını kutlarım. Manevi değeri yüksek olan bu özel günde "Özürlüler bürokrasi engelini aşıp bayram edebilir mi" diye soracak olursanız, yanıtım "Hayır." Çünkü, bugüne kadar yaşanan tüm sorunları kaleme aldım. Mevzuatın dağınıklığı, hizmet sunumunun farklı kurumlar eliyle, koordinasyonsuz biçimde yürütülmesi, standart uygulamaların olmaması nedeniyle özürlülerin yaşam alanının nasıl daraldığını yaşanmış örneklerle gündeme taşıdım. Neydi bunlar?
Eğitim, istihdam, ulaşım-erişim, rapor, bakım hizmeti alma, ortez protez temini, tekerlekli sandalye alma, maaş vb. gibi konularda yaşanan sorunlar yumağıydı.
Tabii sorunları eşeleyip "Hayır, olmaz" diyenleri rahatsız ettikçe bazı kurumlar ve kişiler nezdinde "kötü adam" olarak görüldüm; görülüyorum. Yine de bıkmadan usanmadan engellileri yürürlükteki mevzuatlar çerçevesinde bilinçlendirip zor yaşamlarını kolaylaştırmaya çalıştım. Peki sorunlar bitti mi? Tabii ki hayır!
Cumhurbaşkanlığı internet sitesinde Devlet Denetleme Kurulu (DDK) da olayı özetliyor. 27 Ağustos 2009'da "T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı faaliyetlerinin denetiminde engellinin çektiği sıkıntıyı, nasıl katakulliye getirildiğini güzelce anlatıyor. Gelin rapora birlikte bakalım:
Kurum yöneticileri yeni uyarlamalara karşı isteksiz: Değişen mevzuatlar hakkındaki bilgisizlik özürlüleri eğitim alma, sosyal hayata katılma, gelecek kaygısı gibi daha birçok sorunla karşı karşıya bırakıyor.
Kurumlar dağınık çalışıyor: Özürlülerle ilgili birçok kurum, özel hayatın mahremiyetinin ihlali olasılığını gerekçe gösterip, ellerindeki verileri paylaşmaktan kaçınıyor.
Özürlü ve ailesi hakarete uğruyor: Aileler çocuklarını okula kaydettirme ve uygun eğitim sağlama konusunda önemli sıkıntılar yaşıyor, haklarını kullanamayıp hakarete maruz kalıyor.
İşverenler özürlü çalıştırmak istemiyor: Yasalarda yaptırımcı hüküm olmasına karşın hem kamu, hem de özel kesim işverenleri özürlü personel çalıştırma konusunda isteksiz.
Mimari engeller aşılamıyor: Ulaşım-erişimde en önemli sorunların başında binalar, kaldırımlar ve ulaşım araçları geliyor. Ayrıca teknolojideki gelişmelere rağmen engelliler ulaşım araçlarından soyutlanmış.
Her kurum ayrı ayrı sakatlık raporu istiyor: Özürlünün hizmetlere ulaşımını engelleyen gereksiz bürokrasi ortadan kaldırılsın. Her kurum ayrı ayrı sağlık raporu istemesin.
Özürlüler Şûrası etkisiz: İki yılda bir yapılan Özürlüler Şûrası'nda alınan kararların çoğu bugüne kadar uygulamaya konulmamış.
Bakım Hizmetleri Eylem Planı kâğıt üzerinde kaldı: ÖZİ- DA tarafından yapılan maliyeti yüksek Bakım Hizmetleri Eylem Planı amacına ulaşmamıştır.
Özürlüler Yüksek Kurulu verimsiz: Toplantılar sonrası muğlak ifadeler kullanıldığından işlem dışı bildiriler hazırlanmış. Kurulda hiçbir proje için karar alınmamış. Raporun sonuç bölümünde, "BM Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'den doğan yükümlülükler karşısında gerekli tedbirler alınmalı" deniyor. Her şey aşikâr. Yasaları çıkartanlar bile yasaya uymuyor. Şimdi bu şartlar altında engelli özlem duyduğu yaşam koşullarına ulaşıp bayram yapabilir mi? Kararı sizlere bırakıyorum.
