Önümüz yaz. Yaklaşık 4 aylık sürede "bacasız fabrika" olarak tabir edilen turizm sektörü hayli hareketlenecek. Biz de koca bir yılın yorgunluğunu üzerimizden atmak için tatil planlarımızı yaptık ya da yapıyoruz… Ya yapamayanlar…
Bugün dünyada yaklaşık 850 milyon, Türkiye'de ise 9 milyon engelli yaşıyor. Özellikle ülkemizde "tatil yapamayanlar"ın turizm tektörünün Türkiye ekonomisi içindeki yeri ve önemi ön plana alınsa "bacasız fabrika" daha iyi tütecek ama tüttürülemiyor.
Dünyaya baktığımızda durum bizden çok farklı.
İngiliz Üniversitesi Surrey tarafından yapılan bir araştırmaya göre, OSSATE ( One-Stop-Shop Accessible Tourism in Europe- Avrupa'da Erişilebilir Turizm) Avrupa'da yaklaşık 46 milyon engellinin turizm harcaması 80 milyar euroyu aşıyor.
Yine başka bir araştırmaya göre ABD'deki 50 milyonluk engellinin alım gücünün 175 milyar dolara ulaştığı ifade ediliyor.
9 milyon engellinin yaşadığı Türkiye'ye baktığımızda 2 milyon engelli özgürce seyahat edip tatil yapsa ulaşım+konaklamaya en az bin lira harcayıp turizme yaklaşık 2 milyar lira kazandıracak. Dudak uçuklatacak bu para bir türlü çarkın içine çekilemiyor. Çünkü, engelliler için yapılan bu "özel odalar"ın kullanımında bile sorunlar yaşanıyor. Kapılar nizami genişlikte değil, banyo-tuvalet daracık özetle adı engelli odası. E bu şartlarda tekerlekli iskemleye bağımlı biri nasıl tatil yapabilsin. Tabii, engelliler için çok güzel turizm merkezleri yok değil. Ama bu merkezlere gitmek isteyenlerin kez karşılarına "ulaşım engeli" çıkıyor. Ne yazık ki, koca koca otobüs firmalarında tekerlekli sandalyeli birinin yolculuk yapmasına imkan yok. Gidebilenler de "çuvallama" yöntemiyle yolculuk yapıyor.
Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik'e baktığımızda 80 oda ve üzerinde olan oteller ile tatil köylerinde toplam oda kapasitesinin ancak % 1'i oranında engelli odası bulundurulması yükümlülüğü var. Ayrıca aynı yönetmelikte odalar yanında, tesislerin girişi, genel tuvaletler, yeme-içme ünitesi, mola noktası, temalı parklar ile eğlence merkezlerinde de bedensel engellilerin kullanımına uygun düzenlemeler yapılması gerektiği belirtiliyor. Gelin görünki, işletmelerde yönetmeliğe hiç uyulmamış. Uyanlar da, yeterli düzeyde düzenleme yapmamış.
Özetle atıl durumdaki engelli turizm pazarı "bacayı" tüttürebilmek için belli yatırımları yapmak zorunda. Zaten çağdaş bir toplum gereği özürlü insanların yaşamın tüm kesitlerine uyumlarının sağlanması çok önemli bir göstergedir.
Gelin ufak bir düzenlemelerle gelişen Türkiye'de, engelli turizmini "cüce" bırakmayalım.
