Türkiye, ilk defa, bir darbe teşebbüsünü yargılıyor. Başını Jandarma Genel Komutanı Org. Şener Eruygur'un çektiği komuta heyetini, Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök'ün tavrı durdurmuştu.
2003 yılının Ağustos ayında, Deniz Kuvvetleri Komutanı Bülent Alpkaya'nın ve Hava Kuvvetleri Komutanı Cumhur Asparuk' un emekliye sevk edilmelerini takiben, komuta kademesinde "AK Parti'ye muhtıra verilmesi" veyahut "AK Parti'ye karşı bir muhalefet alternatifinin oluşturulması" ya da herhangi bir şekilde "cumhuriyetin korunup kollanması" istikametinde bir mutabakat oluşmuştu. Ağustos 2003'te, Cumhur Asparuk'un yerine İbrahim Fırtına, Bülent Alpkaya'nın yerine de Özden Örnek gelmişti. Bu atamaların sonucunda, meşruiyet çizgisinde direnen Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök yalnız kaldı.
"Sarıkız" adı verilen eylem planında, 2004 yılı Mart ve Nisan ayları hedefleniyordu. Mart ayında Türkiye'de mahalli seçimler vardı; Nisan ayında ise, Kıbrıs'ta Annan Planı'na ilişkin referandum. Harekât bu tarihten önce yapılmalıydı. Kıbrıs'ta Annan Planı'nın kabul edilmemesi için çalıştılar. Meselâ, Denktaş, Ankara'da, Başbakan Abdullah Gül tarafından "Annan Planı'nı kategorik olarak reddetmeyin" talimatını almış olmasına rağmen, Lahey'de uçaktan inince "Ben buraya Annan'a hayır cevabını vermeye geldim" dedi. (2003) Nitekim bir yıl sonra da, New York'a gittiğinde, Denktaş ve yardımcısı Mümtaz Soysal askerlerin bir muhtıra yayınlayacağının beklentisi içindeydi. (Bak: İsmet Berkan ve Murat Yetkin yazıları 29 Ağustos 2004/Radikal) AK Parti'nin, Yüksek Öğretim Kanunu'nu değiştirme çabalarını vesile bilen bazı üniversite rektörleri, gizlice Jandarma Genel Komutanı Şener Eruygur'u ziyaret etti. (19 Eylül 2003) Orada, öğretim üyelerinin toplu halde Anıt Kabir'e gitmeleri kararlaştırıldı. Nitekim gittiler; hatta Kemal Gürüz ve Kemal Alemdaroğlu'nun burnunun ucunda "Ordu Göreve" pankartı açıldı. (25 Ekim 2003) Bütün kuvvet komutanları, Harp Okullarının eğitim yılı açılışı vesilesiyle yaptıkları konuşmalarda, kararlaştırıldığı üzere peş peşe laiklik mesajları verdiler. (29 Eylül 2003) Ayrıca, Ankara Ticaret Odası'nda "Hilâfetin kaldırılması" sebebiyle düzenlenen panele bütün kuvvet komutanları tam kadro katıldı. (3 Mart 2004)
Teferruata girmiyorum. Sadece birkaç olayı hatırlatmakla yetiniyorum. Ortamı gerginleştirdiler; çalıştılar, çabaladılar ama ülkemizi yeniden Ortaçağ karanlığına sokmayı çok şükür başaramadılar.
