AVM ve perakendeciler arasında bir anlaşamamazlık olduğu gerçek. Alışveriş merkezi yatırımcılarının da perakendecilerin de haklı olduğu pek çok taraf var. Şimdiyse dev bir kriz yaşanıyor ve orta bir noktada buluşmak haliyle daha da zor oluyor.
İşte bu yüzden olsa gerek öğrendim ki sonunda geçtiğimiz cuma günü Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak her iki grubu da dinleneyerek orta bir çözümün bulunmasına katkı yapmak istemiş. Öğrendiğime göre Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) ve Alışveriş Yatırımcıları Derneği'nden (AYD) dörder kişilik ekip Albayrak ile buluşmuş ve sorunları ve kendi açılarından çözüm önerilerini sunmuş. Bakalım ortaya nasıl bir çözüm çıkacak. Hayatın yavaş yavaş normale dönmesini dört gözle bekliyoruz ama başta maske kullanımı olmak üzere en ufak bir ihmalimizde salgının istemeyeceğimiz boyutlara gelip, evde kalma sürelerimizi uzatacağını da tüm dünyayı takip ederek öğrenmiş bulunuyoruz.
Çarşı pazarda nasıl bir hareketlilik var diye merak ediyorum. Alışveriş merkezlerinin bazıları mayıs ayının ortasında açıldı. 1 Haziran'da da açılacak olan AVM'ler var ancak caddelerde ve çarşı pazarda alışveriş bu ayın başından beri zaten vardı.
Perakende sektörünün önde gelenleriyle ve AVM yatırımcılarıyla sohbette görüyorum ki açılan mağazaların eski dönemle kıyasla ciroları eksi yüzde 80 ile başlamış. Ağustos sonuna doğru bu cirolar eksi yüzde 20'ye ulaşır ve iyimser senaryolara göre de 2021'in aynı döneminde cirolar normale döner diye bir beklenti var.
AVM'de mağaza açan perakendecilerin mağazalarının yaklaşık yüzde 50'sini açmadığı biliniyor. İşin en ilginç kısmı da alışverişi kimlerin yaptığıyla ilgili. AVM yatırımcılarından ve perakendecilerden öğreniyorum ki şu sıralar Türkiye'de dar gelirli kesim olarak bilinen C ve D alışveriş yapıyor. Orta ve üst sınıf diye tabir edilen ve A ve B ise yapmıyor.
Bu durumun sebepleri de şöyle açıklanıyor.
Şu anda AVM'lerde mağazalarını açan markalar ortak hareket eden Flo ve LC Waikiki ki zaten bu iki grup da ağırlıkla C ve D'ye hitap ediyor. A diye tabir edilen yüksek gelir grubundakiler şu anda alışveriş yapmıyor çünkü zaten lüks markaların hiçbiri AVM'lerde mağaza açmadı. Birkaç tane cadde mağazası açıldı.
Türkiye'de 430 civarı AVM var ve ciroların en büyüğünü İstanbul'daki AVM'lerin yaptığı biliniyor.
Lüks markaların da en büyük talebi zengin özellikle Arap turistlerden geliyordu ki şu anda hiç biri Türkiye'ye gelmiyor. B diye tabir edilen ve yine ağırlıklı beyaz yakalılardan oluşan kesim ise temkini elden bırakmıyor ve ekonomik durumlarının daha da kötüye gidebileceği endişesiyle alışverişlerini erteliyor.
Özetle 1 Haziran'da AVM'lerin hemen hepsi müşteri kabul etmeye başlayacak ve o hafta alışverişin seyri de belli olacak. Haziran ayında mağazaların kira ödeyip ödemeyeceği, AVM ve perakendeciler arasındaki sorunların çözümü de Bakan Albayrak'ın açıklamalarıyla netlik kazanacak. Bekleyip göreceğiz.
