Türkiye'nin en iyi haber sitesi
MELİHA OKUR

Maliki'nin çantasından ne çıkar?

Irak Başbakanı Maliki dur durak bilmiyor. Hafta ortasında İran'a gitti. Önümüzdeki hafta ABD yolcusu. Maliki, Irak'tan sorumlu ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ile görüşecek. Akabinde de bir süredir ilişkilerinin soğuk olduğu Türkiye'ye gelecek. Tahran ve Washington'un arkasından yapacağı Ankara ziyaretinde Maliki'nin çantasından ne çıkar? Önümüze hangi seçenekleri koyar? Tartışmasız en büyük silahı boru hatları. Öneri getirecek. "Yumurtalık- Kerkük hattına paralel, günde 2.5 milyon varil petrolün akacağı yeni boru hattı yapalım" diyecek. Üç ay önceki açıklamasıyla bunun sinyalini vermişti. Bu teklifin ardından da "Gelin, Nabucco'yu da birlikte ayağa kaldıralım" dememesi için bir neden yok.


***

Peki Maliki, ABD'nin de talebiyle, Erbil- Ankara arasındaki petrol anlaşmalarına dair tutumunda geri adım atar mı? Kesinlikle hayır. Boru hatlarıyla, Erbil sözleşmelerini hep ayrı kefelerde değerlendiriyor; hatta Exxon Mobil eşittir ABD demek olan Exxon Mobil sözleşmesinin bile iptalini isteyebilir.
Irak'ın derdi petrol ve gazını markete taşımak. Önünde üç seçenek var. İlki, Basra Körfezi'ni kullanmak. Buradan denize ulaşım sınırlı, seçenek olarak gündeme gelmiyor. En güçlü alternatif Türkiye. TPAO ile Irak'ın milli petrol şirketi SOMO, ilk kez 1977'de Yumurtalık-Kerkük hattından kademe kademe günde 1 milyon varil petrol taşımak için anlaştı. Türkiye varil başına 0.50- 0.90 cent üzerinden para alacaktı. 1987'de ikinci hat devreye girdi.
Gelin görün ki, 1992'de Körfez Savaşı yüzünden ortalık karıştı. Yaptırımlardan dolayı ikinci hat kapandı. Bağdat, taahhüt ettiği petrolü veremedi. Türkiye de bir türlü parayı tahsil edemedi.

***

2003'te ABD'nin Irak'ı işgaliyle yeni bir dönem başladı. Türkiye ile Irak, 2004'te yine masaya oturdu. 1 milyon varil petrolün akması için mutabakata varıldı. Buna rağmen hâlâ Yumurtalık- Kerkük'ten günde 400 bin varil petrol akıyor. Türkiye para kaybetmeye devam ediyor. Bağdat ile Ankara arasındaki gerilim bitmiyor.
Irak'ta petrol ve gazın akacağı üçüncü yol, İsrail'in Hayfa limanı. İç savaşın sürdüğü Suriye'den Hayfa'ya geçiş yolu, PKK'ya yakın Demokratik Birlik Partisi'nin (PYD) kontrolünde. Suriye sorunu çözülmeden Hayfa hattı devreye girer mi? Ankara -Bağdat gerginliğinin altında da boru hattı paylaşımı yatıyor. Bağdat, 2019'dan itibaren OPEC üyelerine 8 milyon varil petrol gönderme sözü verdi. Eğer boru hattıyla teknolojisini yenilemezse bunu nasıl başarır?

YAZARIN BUGÜNKÜ DİĞER YAZILARI
Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
SON DAKİKA