ABD'deki havayı Washington'dan bildiren gazeteciler orada Türkiye'ye karşı bir "çılgınlık hali" yaşandığından söz ediyor.
Hiç şaşırtıcı değil.
Türkiye'nin Barış Pınarı Harekâtı'nın daha ilk günden itibaren sadece bölgeyi değil küresel güç merkezlerini de sarsacağını yazmıştım. Öyle de oldu. Harekât, başta Pentagon olmak üzere ABD siyasi çevrelerini şoke etti. Yarım yüzyıllık planları bozuldu.
Bu sonu en çarpıcı biçimde İsrail'in Jarusalem Post gazetesi özetledi: "6 yıllık çalışma 6 günde çöktü" Bu tabi çıldırtır. Buna bir de 72 yıllık ABD-Türkiye ilişkilerinde, Türkiye'ye "çaresiz ortak" gözüyle bakıldığını ekleyin. Siyasi iktidarları devirdiler, tehdit ettiler, kontrgerilla yönetimleriyle iç çatışma çıkardılar, sağı solu birbirine vurdurdular. Biz de siyasi körlükle kendimize pay çıkartıp süreci körükledik.
Birkaç kez ABD-Türkiye ilişkileri kopma noktasına geldi ama "çaresizlikten" başka yollar arandı. Nereden bugünlere geldiğimizi anlamak açısından İsmet Paşa'nın, 1961 seçimlerinde başbakan olduktan sonra önüne gelen Kıbrıs meselesinde yaşadıklarına bakmak gerekiyor.
Doç. Dr. Melek M Fırat, "Kıbrıs Sorunu ve İnönü" başlıklı yazısında 1963 yılındaki manzarayı şöyle anlatıyor:
"Türkiye yeni bir hükümet kriziyle karşı karşıyaydı ve üçüncü İnönü koalisyonunun kurulması için çalışmalar sürdürülüyordu. Ayrıca ordu içinde huzursuzluk vardı ve hepsinden önemlisi 21 Aralık'ta askerlerle yapılan toplantıda ordunun Kıbrıs'a çıkarma yapacak bir hazırlığının bulunmadığı anlaşılmıştı (TOKER, 1992:192-193)."
Bu gerçek İsmet Paşa'yı zorladığı için 1964 yılında çaresizlikten başka bir yol izleyecekti. Fırat o günlerle ilgili şunları yazıyor:
"Tüm olumsuz koşullara rağmen askeri hazırlıklar yapılıyordu ve müdahale tarihi olarak 6 Haziran belirlenmişti. Başbakan İnönü, Dışişleri Bakanı Erkin'in karşı çıkmasına rağmen 4 Haziran'da durumdan ABD'yi haberdar etme kararı aldı. İnönü'nün bu kararının bir manevra olduğu kanısını taşıyanlar bulunmaktadır. Bunlara göre, ordunun teknik olarak adaya çıkarma yapabilecek olanaktan yoksun olduğunu bilen İnönü, harekâtın engellenmesini sağlamak için ABD'yi haberdar etmişti. Böylece, harekât yapılmayacak, Yunanistan'a Türkiye'nin ciddiyeti anlatılmış olacak ve Türk kamuoyuna da ABD engeli gerekçe gösterilerek hükümete yöneltilen eleştiriler bertaraf edilmiş olacaktı (FIRAT, 1997:130- 132)."
İnönü'ye o fırsatı çok tartışılan Johnson Mektubu verecekti. Yani anlayacağınız ABD her dönemi Türkiye'ye inanılmaz baskı uyguladı. O baskılara 1974 yılında Bülent Ecevit karşı çıktığı için hareket yapıldı ve tarihimizin en sert ambargosuyla karşılaştık. O gün atılan o adımın bugün ne anlama geldiğini Akdeniz'de görüyoruz.
Aslında Kıbrıs, ABD'yle ilişkilerimizin tek sorunu değil. İki ülke arasında çok daha derin sorunlar var ve ABD'ye bugüne kadar ciddi "itiraz" da yükselmedi. Bütün darbelerin arkasında olduğu bilindiği halde "müttefik" olmayı sürdürdük.
Nereye kadar? Büyük ihtimalle kırılma noktası 15 Temmuz'daki kanlı FETÖ işgal ve darbe girişimi oldu. Ondan sonra bu ilişkinin seyri açık değişmeye başladı. Türkiye küresel platformlarında ABD'nin bu kirli ilişkilerini yüzünü yüzüne vurmaya başladı. Masada, FETÖ'ye desteğini, PKK'yı silahlandırmasını anlattı durdu.
Ama ABD yine umursamadı. İşte Barış Pınarı Harekâtı, masada umursamayan ABD'ye sahada verilen bir cevaptı. Etkisi de bu yüzden büyük oldu.
Şimdi ABD, ne yapacağını şaşırdığı için Ermeni Soykırım yasasından veya yaptırımlardan medet umuyor. Türkiye doğru yerde ve doğru bir siyasi çizgide duruyor. Durmaya da devam etmeli.
