Türkiye'nin en iyi haber sitesi
ADALET CİNGÖZ

Yeni bir 'Yeniler' mi ufukta?

Figüratif resim - soyut resim ayrımı yüzünden, Türkiye sanat tarihi yazılamadı. Şimdi de figür resmi-kavramsal sanat ayrımcılığı mı kapıda, yeni bir Yeniler mi ufukta? Tartışmak gerek...

Geçtiğimiz günlerde sanat eleştirmeni, Birgün yazarı Ali Şimşek, sanatçı dahil, sanat alanının üst sınıflara doğru kaymasını konu alan ilginç ve değerli bulduğum bir yazı yazdı. Sanatçıların bu sınıf atlama telaşını ben de birkaç kez bu köşemde ifade etmiştim. "Bilmem ne marka tasarım koltuğu, hatta mutfağıyla övünen, ama radikal ve muhalif sanat yaptığını iddia eden sanatçılardan dem vurmuş. Herkes o manzaralı evde, o koltukta oturmak istiyor. Satmaktan başka bir şey düşünmez, hatta konuşmaz oluyor. Sergi açılışlarında sanatçı, koleksiyonerlerin peşinde ne yapacağını bilemiyor," diyerek hayretimi sizlerle paylaşmıştım.

YENİ VE BURJUVAZİ VE BOBOLAR
Doğrusunu isterseniz, sadece sanatçılar değil, küratörler de öyle... Geçen gün Bej kafede genç kadın küratörlerimizden biri, boynunda inci kolyesi, elinde şampanya bardağı ve sigarası Tansa Mermerci'nin dizinin dibinde öyle kaptırmış eğleniyordu ki... Küratör de koleksiyonerin sınıfında olmak istiyor; o kare çok güzel anlatıyordu. Şimşek, aslında eğlenceli, yaşasaydı Peyami Safa'nın Yenibosna-Cihangir başlıklı bir romanla fevkalade iyi anlatacağı bu durumu teorik olarak analiz etmiş. "Daha önce görünmemiş yoğunluktaki bu sanat-sermaye arasındaki kurumsal buluşma"ya bağlayarak bu durumun "yeni burjuvazi ve Bobo'ların (burjuva bohem) kültürel sermaye ihtiyacıyla ivmelenen, yeni bir yapıdan kaynaklandığını," anlatmış. Ayrıca yine bu duruma sebep olarak "mekansal soylulaşmanın alt sınıfların dışlandığı, üst sınıflara ve burjuvaziye dönük, karşılaşma ve network mekanlarını (cafe, club, hotel vb...) bu sınıflar içerisinde akışkan hale getirmesini, kliantalist (kollayıcı-yanaşmacı) tavırları yönlendirmesi"ni göstermiş. "Bunlara uluslararası master, sanat rezidans-clubbing programlarının getirdiği sınıfsal buluşmaları da eklemek gerekiyor. Diğer bir yön ise, üniversite eğitimlerinin klasik usta-çırak ve zanaat (yetenek) üzerinden yapılanan geleneksel akademilerden, 1990 sonrası kültürel çalışmalar ağırlıklı yurtdışı imkanları yüksek, new media, küratörlük, video art, art management gibi yeni bölümlerin, uluslararası akademik ağ içinde üst sınıf çocuklarının okudukları gözde bölümler haline gelmesi," diyerek savını güçlendirmiş. En ironiği de, yazının sonunda aslında her şeyin sebebinin güncel sanat çıkması. Bütün bunlar "Güncel sanatın doğasının trajik olanı ve ifadeyi dışta bırakan sinizmi, küreselleşen burjuvazi ve üst sınıfların ideolojik mayasına dönüşen çok kültürlülük, beden, ironi, melezlik, öteki, kent, mekan, akışkanlık, şeffaflık, esneklik, kriz gibi söylemlerin bu sınıflarla dönemsel örtüşmesi," yüzünden. Gerçekten ironik, çünkü güncel sanatın çıkışı tam da bu sınıflarla daha doğrusu bu sınıfların değerleriyle örtüşmeme hatta çatışma ve sanatı herkese ulaştırma gibi bir dert taşıyordu. Ama her muhalif, muhalefet ettiği her neyse ona dönüşüyor kaçınılmaz olarak...

'GELECEK FİGÜR RESMİNDE'
Şimşek, güncel sanatı suçlu ilan ettikten sonra, geleceği figür resminde gördüğünü de ilan ediyor finalde... Hem de "alt-orta sınıftan yetenekli çocukların üreteceği bir figür resmi"nin müjdesini vererek... "Yine bu dönüşümde başka bir tez daha öne sürülebilir. Kavramsalın egemenliğine karşı alt-orta sınıftan çocukların yetenek vurgulu, gerçekçi-figüral tuval resmi çerçevesinde yoğunlaştıklarını da söyleyebiliriz." Türkiye sanat tarihi, figüratif resim-soyut resim ayrımı yüzünden yazılamadı. Bu kez de figür resmi-kavramsal sanat ayrımcılığı mı kapıda? Yeni bir Yeniler mi ufukta? Gerçekten tartışmalı! Lakin şimdiden Şimşek'in gözden kaçırdığı en mühim şey, umut bağladığı gerçekçi figür resmine ezelden beri duyulan ticari iştah ve tabii ki bu iştahtan bu üretimin nasıl korunacağı...

Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
SON DAKİKA