Türkiye'nin en iyi haber sitesi
ERDAL ŞAFAK

Bir devin çöküşü

Hiç unutmuyorum; 1980'lerin ikinci yarısında bir gün İzmir'deki yerel gazetelerin birinin iç sayfalarında küçücük bir ilan dikkatimi çekti:
"Rüçhan haklarının kullanımından arta kalan şu kadar hisse, nominal değeriyle satılacaktır. Taliplilerin şu numaralı telefondan randevu alarak şu adrese başvurmaları..."
Aklımda kaldığı kadarıyla satılacak hisse senedi ya 15 milyon liralıktı ya 20 milyon liralık. Yani bugünkü parayla 15-20 lira.
Aradım. "Biz o ilanı yasa gereği formalite olarak verdik" dediler. "Olsun" dedim, "Satın almak istiyorum."
"Okyanusta bir damla su misali olan bu küçücük hisse için niye bu kadar isteklisiniz" diye sordular. Cevabım: "Çünkü çok sevdiğim bir firma. Ve yine çok sevip saydığım insanların firması."
"Peki" dediler, "Gelin alın hisse senetlerinizi..."
BMC'ye bu şekilde ortak oldum.

***
Açılmış adı "British Motor Company" olan BMC, Türkiye'nin ilk ciddi otomotiv yatırımıydı. 1964'te kuruldu. Türk-İngiliz ortaklığıyla. Sermayesinin yüzde 26'sı İngilizler'deydi, yüzde 74'ü ise Özakat Ailesi'nde.
Ailenin büyüğü Melih Özakat'ı 1970'lerden beri tanıyordum. Her hafta başında mutlaka sabah kahvesini Yeni Asır'da içerdi. Rahmetli Genel Yayın Yönetmenimiz Cemil Devrim'in odasında. Ve her gelişinde mutlaka bana uğrar, hem dünyada ne olup bittiğini, hem de halimi-hatırımı sorardı.
Kraliçe II. Elizabeth'in 1971'deki Türkiye ziyaretinde uğradığı BMC, "Austin" ve "Morris" markalarıyla kamyon, kamyonet, traktör ve motor üretiyordu. Üretim zincirine daha sonra "Leyland", "Volvo" eklendi. Daha daha sonra da "Cumming Engine Company" ile birlikte "Cumming" motorlu "Fatih" kamyonları.
1990'larda kendi markası olan "Profesyonel"i yarattı. Onu "Megastar" izledi.
Üretim yelpazesi genişledi: Belediyeler için otobüsler, silahlı kuvvetler için zırhlı araçlar...
***
Şirketin hem İngilizler'deki, hem de Özakat Ailesi'ndeki hisselerini 1989'da Çukurova Holding satın aldı.
Özakatlar, BMC'nin yanı sıra Ege Endüstri, Ege Fren gibi otomotiv tesislerinin ve Egebank'ın da sahibiydi. Hepsini sattılar.
Kardeşler arasındaki çekişme, koskoca Özakat Holding'in sonunu getirdi.
TÜSİAD'ın 12 kurucusundan biri olan Melih Ağabey, Melih Özakat, Gümüldür'deki yazlığına çekildi. 2006 Kasım'ında da hayata veda etti.
***
2 bin 500 kişiye doğrudan, 25 bin kişiye de dolaylı olarak iş sağlayan BMC çok uzun süre Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşları arasında yer aldı.
Ama geçen yıl tökezlemeye başladı, bu yaz başında da üretimi tamamen durdu. Nedeni? İddiaya göre şirketin yeniden yapılanmasıyla başlayan kötü yönetim süreci.
BMC'yi ayağa kaldırmak için tüm çözüm arayışları bugüne kadar sonuç vermedi.
Bir dev gözümüzün önünde can çekişiyor. Yazık.
***
Çukurova Holding'in internet sitesinde "BMC'nin bütün hisseleri 1989'da Çukurova Holding tarafından satın alındı" deniliyor.
Hayır efendim; "Bütün hisseleri" değil, benimkiler bende duruyor.
Ama yüz binde bir, ama milyonda bir, BMC'nin ortağıyım, sonuna kadar da ortağı kalacağım.
***
Anlayamadığım şu: Türkiye'nin ikinci büyük zengininin onca şirketi neden finansman darboğazında? Ya da onca şirketi mali krizle boğuşan adam nasıl Türkiye'nin ikinci zengini olabiliyor?

Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
SON DAKİKA