Ekonomik krizler hep kötü algılanır. Ama krizler aynı zamanda yeni fırsatlar da yaratır. Yapılan hataların görülmesine, köklü değişiklikler yapılmasına olanak sağlar. Türkiye'nin yaşadığı en ağır krizlerinden biri olan 2001'de olduğu gibi. 2001 finansal krizi, iç pazardaki talebe endeksli Türk otomotiv sektörünün kabuk değiştirmesine neden oldu. Yıllardır iç pazarda iniş ve çıkışlar yaşayan otomotiv sanayisi, ayakta kalabilmek için yurtdışı pazarları keşfetti. Yapılan yatırımlarla Türkiye tam anlamıyla global bir üretim merkezi haline gelirken, toplam üretimin yüzde 80'i ihraç edilmeye başlandı. Türk otomotiv sanayisinin ana ihraç merkezi Avrupa oldu.
Kâbusa dönüştü
2001 krizi, Türk otomotiv sanayisi için büyük bir fırsat yarattı. Ancak, bugün aynı şeyleri söylemek mümkün değil. ABD'de patlak veren ve tüm dünyaya dalga dalga yayılan finansal kriz, Türk otomotiv sanayii için kabusa dönüştü. Kriz nedeniyle iç pazarı dibe vuran Türkiye'nin ihracat kapıları da kapandı. Siparişler iptal edildi. Son 5 yıldır sürekli büyüyen Türkiye'nin üretim ve ihracatı adeta dibe vurdu.
İç pazarı canlandırmak için Mart'ın ikinci haftasında yürürlüğe giren ÖTV indiriminin etkisi sınırlı oldu. Fabrikalar iç pazar için yeniden çalışmaya başladı. Ancak, fabrikaların tam kapasite çalışması için yurtdışı pazarların canlanması gerekiyordu. Henüz bu gerçekleşmedi. Ama yurtdışından gelen haberler umutların yeniden yeşermesine neden oldu.
Güçlü bir iç pazar
Avrupa Otomobil Üreticileri Derneği (ACEA) verilerine göre, Avrupa'da otomobil satışlarını canlandırmak için verilen teşvikler işe yaradı. Avrupa'da 14 aydır aralıksız gerileyen otomobil satışları Haziran'da yüzde 2.4 yükseldi. Artışta vergi indirimleri ve teşvik paketleri etkili oldu. Almanya'da Haziran'da 1 milyon 462 bin otomobil satılırken bunun 427 bini, pazarın yüzde 40 büyüdüğü Almanya'da gerçekleşti.
2001 Türkiye'nin kriziydi. Şimdi ise tüm dünya krizde. Geçen sefer yurtdışına yönelerek ayakta kalan Türk otomotiv sanayisi bugün dışa bağımlı. Ekonominin lokomotifi Türk otomotiv sanayisinin ayakta kalabilmesi için hem yurtiçi hem de yurtdışı talebin dengede olması gerekli. Umarım her seferinde kendi ülkelerinde pazarı canlandırmak için teşvik veren ve dolaylı olarak Türkiye'ye destek olan Merkel'e ihtiyaç duymadan bu ikilemi çözeriz. Bunun çaresi ise güçlü bir iç pazar. Kalıcı bir talep yaratılması için yapılması gerekenler ise zaten herkes tarafından biliniyor.
