Ekonomilerde ciddi toparlanma sinyalleri geldiğine yönelik haberlerin sayısı artıyor. Türkiye geçen yılın son çeyreğini (biraz matematiğin yardımıyla) yüzde 6 büyümeyle kapattı. Rusya yılbaşından bu yana en çok kazandıran borsalardan. Brezilya'da işler iyi gidiyor. ABD'de tarım dışı istihdam verilerinde ilk kez ciddi toparlanma görüldü. Çin, Hindistan ise krizde bile büyümeye ara vermedi. IMF tahminlerine göre geçen yıl gelişmiş ülkeler yüzde 0.7 küçülürken gelişmekte olan ülkeler yüzde 4.3 büyüdü. (Tabi bu rakamın içinde Çin ve Hindistan'ın önemli bir faktör olduğu unutulmamalı.) Ancak yine de krizden daha az yaralı çıktıklarına şüphe yok. İyimser örnekler çoğaltılabilir. Dikkat çekmek istediğim konu gelişmekte olan ülkelerde işlerin iyi gitmesiyle birlikte eski bir alışkanlığın bugünlerde tekrar konuşulmaya başlaması: Carry trade. Kısaca faiz ve kur farklarıyla para kazanma sanatı...
GELİŞMİŞTE FAİZ SIFIR
Carry trade'i şöyle açıklayalım: Gelişmiş ülkeler krizde ekonomilerini canlandırmak için faizlerini neredeyse sıfırladı. Henüz ülkeler krizden çıkış stratejileri açıklamadıkları ve bir süre daha açıklamayacaklarına göre faizler böyle devam edecek görünüyor. Özetle bu ülkelerde ucuz borçlanmak mümkün. Gelişmekte olan ülkelerde ise faizler yüzde 5'lerden ve yüzde 12'lere kadar çıkıyor. Kurlarda da şubat başından bu yana gelişmiş ülkelerin para birimlerinde dolara karşı değer artışları var. Yandaki tablolara bakarsanız iki kilit tarih göze çarptığını göreceksiniz. Biri 5 ya da 8 Şubat diğeri 25-26 Şubat...
ADIM ADIM KAZANÇ
Hesaplamaları, G. Afrika, Meksika, Hindistan, Türkiye, Brezilya, G. Kore gibi ülkelerde yaptım. Örneğin G. Afrika'nın para birimi rand 8 Şubat'a göre yüzde 6.5, 26 Şubat'a göre yüzde 7.2 değer kazandı. Brezilya Reali ise 8 Şubat'a göre yüzde 7, 28 Şubat'a göre yüzde 3.8 değerli. Türkiye'de ise kurlar daha stabil. O halde carry trade için ortam oluştu. Yani ucuz borçlanma yapılabilecekken yerel para değerleniyor. Basit bir hesapla yapalım. Diyelim 100 dolarınız var. G. Afrika'ya gireceksiniz.
1. adım: ABD'de yüzde 1-2 faizle yıllık borçlanıyorsunuz. Yani paranızın maliyeti yüzde 1.
2. adım: Paranızı randa çeviriyorsunuz. 1 dolar, 7.74 rand. Elinize 774 rand geçti.
RUPİDE YÜKSEK GETİRİ
3. adım: Ülkedeki para piyasasından borçlanıyorsunuz. G. Afrika Merkez Bankası'nın belirlediği gecelik faiz yüzde 6.5. Kabaca aylık yüzde 0.5 faiz geliriniz var. Eğer 8 Şubat derseniz neredeyse iki aylık geliriniz yüzde 1. Bono alsanız oranlar yüzde 9'lara çıkıyor ki o zaman kazancınız da artıyor.
4. adım: Bu dönemde rand da dolara karşı değer kazanıyor. Sonuçta hem kur hem de faiz farkından kazanıyorsunuz. Sizin için hesabı ben yaptım. Bu hesaba göre 8 Şubat'tan bugüne G. Afrika Randı ve Brezilya Reali yüzde 8'lerin üzerinde, Hindistan yüzde 12'lerde kazandırdı. Carry trade bizde Japon ev kadınlarıyla Türkiye'nin gündeminde önemli bir yer edinmişti. Anlaşılan carry trade bu yıl sıklıkla konuşacağımız konulardan biri olacak.
