Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu bugün Washington'da resmi temaslarına başlıyor. Her zaman olduğu gibi Türk-Amerikan ilişkilerinde gündem son derece yoğun. NATO zirvesi sonrasında ön plana çıkması muhtemel konular: İran, İsrail, Lübnan ve Irak. Ziyaret Ankara açısından iyi bir zamanlama ile yapılıyor. Zira Lizbon'da oldukça başarılı geçen NATO zirvesi sayesinde Washington'da Türkiye konusunda olumlu bir rüzgâr esiyor. "Füze Savunma Sistemi" konusunda korkulan krizin çıkmamış olması, içerde zor durumda olan Obama yönetimi için çok ihtiyaç duyulan bir dış politika başarısı oldu.
NATO zirvesi Türkiye'nin Batı'dan kopmadığını ve bu konuda fazlasıyla alarmist olan çevrelerin inandırıcı olmadığını göstermiş oldu. Sonuçta İran ve İsrail konusunda kısmen devam eden sorunlara rağmen Türk-Amerikan ilişkilerinin temel taşları yerinde.
Bu açıdan bakınca Davutoğlu'nun ziyareti bir nevi "güven tazeleme" ve mesajları "birinci elden" verme amacı güden bir ziyaret. İşin güven tazeleme boyutu en çok İran meselesini ilgilendiriyor. BM Güvenlik Konseyi'nde verilen "hayır" oyu nedeniyle Obama'nın hayal kırıklığı halen devam ediyor. Ancak buna rağmen Türkiye'nin son dönemde İran konusunda ön plana çıkmak yerine arka planda verdiği sessiz destek, yapıcı ve olgun bir tavır olarak takdir topluyor. İran ve Batı arasında öngörülen yeni görüşme sürecinin birinci ayağı Cenevre'de yapıldıktan sonra, ikinci turun İstanbul'da yapılması konusunda uzlaşma var. Bu süreçte Türkiye'nin arabulucu olmak yerine İranlı liderler üzerinde olumlu bir psikolojik etki göstermesi bekleniyor.
Türkiye'nin İran politikası konusunda ABD'nin tam anlamadığı ve dolayısıyla Davutoğlu'nun son derece açık bir mesaj vermesi gereken başka bir konu var. Bu konu Türkiye'nın Ortadoğu'da İran'ı dengeleyici bir rol oynuyor oluşu. Dışişleri Bakanı Davutoğlu, gerek ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ve yeni Ulusal Güvenlik Danışmanı Tom Donilon ile yapacağı özel görüşmelerde, gerekse halka açık yapacağı konuşmalarda Türkiye'nin Ortadoğu'da İran'ı nasıl dengelediğini anlatmalı. Ankara'nın Suriye, Irak ve Lübnan stratejisi aslında Washington'un destek vermesi gereken bir politika. Zira bütün bu platformlarda Türkiye'nin prestijinin yükseliyor oluşu İran'ın aleyhine. Aynı değerlendirme İsrail-Türkiye gerginliği açısından yapılabilir. Ortadoğu'da gerek Obama yönetiminin gerekse Amerikalı basın ve düşünce kuruluşlarının anlayamadığı ciddi bir Türkiye-İran rekabeti var. Washington'da "Türkiye İran'ı destekliyor" diyenlerin sesi hep daha yüksek çıkıyor. Bu nedenle Davutoğlu'nun kanımca yapması gereken en önemli şey Ankara'nın Şam, Bağdat, Beyrut ve Tel Aviv ile ilişkilerinin neden Tahran tarafından pek de takdirle karşılanmadığını anlatmak.
Washington'da Türkiye'nin Suriye politikasının İran'ı ne kadar rahatsız ettiği pek bilinmiyor mesela. Suriye'yi yanına çeken ve de dolayısıyla İran'dan kademe kademe uzaklaştırma stratejisi güden bir Ankara, Ortadoğu'daki bütün dengeleri değiştirebilir. Aynı şekilde Bağdat'ta Sünni bloka destek veren Türkiye, İran'ı dengeleme siyaseti güdüyor. Keza Lübnan'da etkisi artan Türkiye bir bakıma İran'ın siyaset alanını daraltıyor. Amerika basit bir hesap yapmalı. Bir yanda Hizbullah ve Hamas'ı daha radikal olmaya iten, Irak'ta Şii hegemonyası isteyen, Afganistan'da Taliban'ı destekleyen bir İran var. Diğer tarafta, bölgede denge arayışı içinde olan ve İran aleyhine mevzi kazanan bir Türkiye. ABD bu İran-Türkiye rekabetini anlamalı ve Türkiye'nin İsrail'le yaşadığı sorunlara biraz da bu açıdan bakmalı. Sonuç olarak Lizbon'daki NATO zirvesi sonrasında Washington'da Türkiye adına olumlu yönde esen rüzgârı iyi değerlendirmek gerekiyor. Bu rüzgârın verdiği pozitif ivme ile İran konusundaki anlaşmazlığı geride bırakacak mesajlar verilmeli. Amerika, Türkiye'nin İran stratejisini anladıkça İsrail'le sorunları aşmak kolaylaşacaktır.
