Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev yarından sonra Türkiye'ye geliyor. Bu, Nazarbayev'in 8 yıl aradan sonra Türkiye'ye yapacağı ilk resmi ziyaret olacak. Gezi öncesinde üç gazeteci, SABAH'tan ben, Zaman'dan Ekrem Dumanlı ve CNN Türk'ten Şirin Payzın, Kazakistan'ın eski başkenti ve en büyük kenti Almatı'daki cumhurbaşkanlığı konutunda Nazarbayev'le bir araya geldik. Kazak lider bize epey zaman ayırdı ve ziyareti öncesi Türk kamuoyuna önemli mesajlar verdi:
"Bakü-Ceyhan petrol boru hattının 5 yıl sonra Kazak petrolüne çok ihtiyacı olacak."
"Yeni petrol alanımız Kaşagan'da birkaç yıl sonra yıllık üretim 120 milyon tona ulaşacak. Onun bize bize yeni hatlar gerekiyor."
"Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin dostluk yönünde gelişmesi gerekli."
"Kazakistan sizin atayurdunuz. İlk Türk hakanlığı 535'te burada kuruldu. Oğuzlar'ın batıya göçünden sonra arkada bizler kaldık."
ÖZAL'IN TARİHİ JESTİ
İşte Nazarbayev'le söyleşimiz...
Soru - Türkiye'ye sevginizi biliyoruz. Türkiye'ye tarihi bir ziyaret yapacaksınız. Bu ziyareti öncesi Türkiye'ye nasıl bir mesaj vermek istiyorsunuz? Nazarbayev: 16 Aralık 1991'de bağımsızlığımızı kazandığımızda henüz bir saat dolmadan Cumhurbaşkanı Turgut Özal beni arayarak kutladı. 1992'de Türkiye ile Kazakistan arasındaki doğrudan ilişkiler başladı. Günümüze baktığımız zaman, Kazakistan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin son derece iyi olduğunu söyleyebiliriz. Kazakistan ve Türkiye arasındaki ticaret hacmi 3 milyar dolara ulaştı. Kazakistan son yıllarda ekonomik alanda atılım yaptı. İnşaat, petrol-gaz, iletişim sektörlerinde ciddi gelişmeler kaydettik. Bütün bu sektörlerde Türk şirketleri var. Son dönemde Bakü-Ceyhan petrol boru hattına Kazakistan olarak destek vermek istiyoruz. Eğitimde da ilişkiler üst düzeyde. Süleyman Demirel Üniversitesi, Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi faaliyet gösteriyor. Bunun yanı sıra Kazakistan'da 28 Kazak-Türk lisesi var. Asya'da İşbirliği ve Güvenlik Artırıcı Önlemleri Teşkilatı, Kazakistan'ın teklifiyle kuruldu. 2010'da dönem başkanlığını Türkiye yapacak. Genel itibariyle Türkiye ve Kazakistan gerek uluslararası, gerekse bölgesel arenada stratejik işbirliği içindeler. Yani iki ülke de birbirinin politikasını destekliyor.
"TÜRKLER'İN YURDU BURASI"
Soru- Türkçe konuşan ülkelerin ilişkilerini iyileştirmek konusunda da çok çaba harcadınız. Beklentiniz neydi, hangi noktaya gelindi? Nazarbayev: Türk halklarının birbiriyle daha çok kaynaşmasını arzu ediyorum. Bu amaçla Türk halkları ortak danışma kurulunun kurulmasını, sonra Türk halklarının büyüklerinden oluşan Aksakallılar Kurulu diye bir kurumu arzu ettim. Ve Türk Dünyası Araştırma Merkezi Akademisi'nin kurulmasını istedim. Bu teklifte bir konuyu göz önünde bulundurdum. Türkler'in ortaya çıktığı ata yurdu Kazakistan toprakları. İlk defa 535'te Türk hakanlığı kuruldu. Oğuzlar'ın Anadolu'ya gitmesinden sonra arkada bizler kaldık. Ama tarihi başlangıç yeri burası olduğu için akademinin Kazakistan'da kurulmasını önerdim. Geçmişte Altay'dan Karadeniz'e kadar çok geniş coğrafi alanda büyük imparatorluklar kurmuşuz. İlk defa ata binmeyi, ata üzengi salmayı, demiri kullanmayı biz icat etmişiz. Bunun yanı sıra Türk tarihinde büyük kahramanlarımız var. Ama maalesef onları kimseye anlatamadık. Dünya medeniyetine pantolonu sunan da Türkler oldu.
"ASTANA BENİM AŞKIM"
Soru- Kazak-Türk ortak dizi film çekildiğini duyduk. Ayrıca, Türk dizilerini, özellikle Kurtlar Vadisi'ni sürekli izlediğiniz söyleniyor... Nazarbayev: Dizi filmler izlemeye vaktim olmuyor. Ama eşim sürekli izliyor ve anlatıyor. Evet, şu sıralar "Astana benim aşkım'' diye 13 bölümlük bir dizi çekiliyor. Gelecek yıl yayınlanacak.
Soru- Kazakistan 2010'da AGİT dönem başkanlığını üstleniyor. Kazakistan liderliğinde AGİT ne gibi bir rol oynayacak? Nazarbayev: Eski Sovyetler Birliği dünyasında, İslam dünyasında ve Türk dünyasında bir ilki gerçekleştirerek, uluslararası büyük bir teşkilata başkanlık edeceğiz. Bu bizim için onur ve gurur duyulacak bir şey. Kazakistan çokuluslu bir devlet ve bu çokuluslu yapı içinde dinler, kültürler ve halklar arasındaki barışı sağlamış bir milletiz. Biz bu tecrübeyi gerek bölgesel, gerekse diğer ilişkilerde gösterebileceğimize inanıyoruz. Bütün barışçıl inisiyatifi kullanacağımıza teminat verebiliriz.
