KOMŞUNUN ARABASINA KİMİN VURUP KAÇTIĞINI SÖYLEMEK ETİK Mİ?
İspiyonculuk tartışması
Balkondan bakarken, komşumuzun arabasıyla otoparkta başka bir arabaya çarptığını gördüm. Çarptığı arabanın kapısı içeri göçtü ama komşu, hiçbir şey olmamış gibi otoparktan çıkıp gitti. Kapısını göçerttiği otomobilin yeni taşınan bir aileye ait olduğunu öğrendim. Komşuyla aramız bozulmasın diye olayı kimseye anlatmadım. Ne yapmam gerekir?
(Ç.S. İstanbul)
İnsanlık tarihinin en eski etik ilkelerinden biri, "Kendine yapılmasını istemediğini başkasına yapma" der. Etik düşüncenin bu en eski muhakeme yöntemini kullanıp, kendinizi kapısı göçen otomobilin sahibinin yerine koyun.
Bir sabah işe gitmek için arabanızın başına geliyor ve aracınıza vurulduğunu görüyorsunuz. Ama çarpan ortada yok.. Kim yapmış olabilir? Kimse görmedi mi?.. Bu sorular beyninizi kemirip duruyor. Sizinle aynı sitede oturan, belki de her gün selamlaştığınız bir komşunuzun arabanıza çarpanı gördüğünü ama gelip size söylemediğini öğrenseniz ne hissedersiniz?
Muhtemelen bütün komşularınıza müthiş bir güven kaybı.. Öfke.. Bunu önlemenin yolu, otomobiline kimin vurduğunu gidip komşuya söylemenizden geçiyordu. Efendim, duyamadım, "Ama bu ispiyonculuk olurdu" mu diyorsunuz? Haklısınız. Ama korkarım, insanların birbirine daha çok güven duyduğu bir toplum haline gelmemizin yolu, biraz da 'ispiyonculuktan' geçiyor.
ABD'de Michigan Üniversitesinin öncülüğünde yürütülen Dünya Değerler Araştırması'na göre Türkiye, dünyada insanların birbirine en az güven duyduğu ülkelerden biri. Bilin bakalım neden!
KARI KOCAYI MEZARDA AYIRMAK ETİK Mİ?
Mezarda boşanmak
Rahmetli anneannem, ölümünden birkaç yıl önce, dedemin yanına değil tek başına gömülmeyi vasiyet etti. Onu başka bir kadınla aldatan dedemden intikamını böyle almak istemiş. Ölümünden sonra vasiyetini yerine getirdik. Fakat bu sefer de dedemin akrabaları, 40 yıl aynı yastığa baş koyan karı kocayı mezarda ayırmanın yanlış olduğunu söyleyip bize küstü. Kim haklı?
(C.Y. İstanbul)
Anneanneniz, tabiri caizse dedenizden mezarda boşanmaya karar vermiş. "Bu dünyada" boşanmaya hakim karar verir, peki mezarda boşanmaya kim karar verir? Bence bu karar bireyin kendisine ait. Üstelik Yargıtay'a itiraz yolu da kapalı! Vasiyeti yerine getirmekle doğru yapmışsınız.
SEN DE SOR CEVAPLANSIN:
Aklınıza takılan "etik mi değil mi" diye arada kaldığınız bir konu mu var? Gönderin etik@sabah.com.tr adresine, Etik Servisi cevaplasın.
