DVD FİLMİ FACEBOOK'TAN PAYLAŞMAK ETİK Mİ?
Çoktan seçmeli etik sorusu…
Satın aldığım DVD filmi arkadaşlarımla izlemek istiyorum. Etik mi?Yanıtınız eğer 'etik'se bir soru daha yönelteceğim: Facebook'ta bin civarında arkadaşım var ve profilim sadece arkadaşlarıma açık. Bu filmi profilimde paylaşmam etik mi? Son bir soru daha: Bu filmi kopyalama olmaksızın internet üzerinden kuracağım "broadcast tv" sistemiyle, sadece Facebook arkadaşlarıma vereceğim bir IP üzerinden canlı izlettirmek istiyorum, etik mi? Ciddiyetle sorduğum bu soruyu cevaplamanızı umuyorum...
(F.G.)
Tarkan'ın şarkılarını CD'den arkadaşlarınızla dinlemek ne kadar etikse, DVD'den film seyretmek o kadar etik. Buna kimsenin diyecek bir şeyi olamaz. İyi seyirler!
Sözünü ettiğiniz filmi Facebook profilinizde bin kişiyle paylaşmak ise biraz çapraşık mesele. Dijital ürünlerin mülkiyeti tüm dünyada tartışma konusu. Kolayca sonsuz sayıda çoğaltılabilecek bir şeyin, elma, armut gibi sınırlı sayıda bulunan ürünlerden farklı olduğu ortada.. Felsefeciler bu konuyu tartışadursun ortada bir gerçek var: Her filmin arkasında yüzlerce, belki binlerce kişinin emeği bulunuyor. Paylaştığınız şey biraz da başkalarının alınteri.
Evet, film şirketleri bir filmden bazen yüz milyonlarca dolar kazanıyor ama DVD satışlarından gelecek birkaç dolara ihtiyacı olan küçük bütçeli o kadar çok film var ki… (Unutmayalım ki, o filmi satın alma niyeti olan arkadaşlarınız, Facebook üzerinden izledikten sonra bundan vazgeçecek.) DVD'ye ödenenen para, hayallerinin peşindeki bir yönetmenin, ömrünü sinemaya adamış bir yapımcının, set işçisinin, ışıkçının ve makyözün de cebine giriyor. Onların emeğini gasp etmeye hakkınız var mı?
Hayır, bence DVD'yi Facebook'ta arkadaşlarınızla paylaşmak etik değil. Ve filmi internetten, (canlı olarak da olsa) bin kişiye izletmenin de bundan bir farkı yok.
SEVGİLİNİN CEP TELEFONU MESAJLARINI OKUMAK ETİK Mİ?
Özel dünyanın işgali
Erkek arkadaşımı cep telefonumda mesajları okurken yakaladım. Pişkinliğe vurup "Birbirimizden saklı neyimiz var" dedi. Ondan sakladığım bir şey yok ama özel dünyama izinsiz girmesi beni çok rahatsız etti. Yaptığı ayıp değil mi?
(O.S. İstanbul)
Başkasının dolabını izinsiz karıştırmak etik mi? Ya çantasını, çekmecesini? Hayır, hiçbiri etik değil. Peki cep telefonunun bunlardan ne farkı var ki?
Felsefenin temel ilkelerinden biri, "Bütün insanlar sırf insan oldukları için saygı görme hakkına sahiptir" der. Erkek arkadaşınızın özel dünyanıza izinsiz girmesi, bunun pek farkında olmadığının işareti.
SEN DE SOR CEVAPLANSIN:
Hayatta karşınıza bolca çıkan, aklınıza takılan etik sıkıntısını etik@sabah.com.tr adresine bekliyorum. Veya alttaki yorum ekranına sorularınızı bırakabilirsiniz.
