Doğum belirtileri

1. BEL VE SIRT AĞRILARI: Büyüyen uterusun ağırlığı nedeniyle vücudun ağırlık merkezi öne doğru kayar. Bu durumda bel kavsi artar ve fazla yük altında kalan bel ile sırtta künt ve devamlı ağrı hissedilir.
Bunlar yalancı ağrılardır. Ayrıca genellikle 32. haftadan sonra ortaya çıkan yalancı doğum ağrılarında, ağrının şiddeti fazla olmayıp, düzensiz aralıklarla gelmesi tipiktir. Gerçek doğum ağrıları ise, düzenli ve gittikçe sıklaşan aralıklarla gelen (10 dakika içinde 2-3 kez gelen) belirli bir süre devam eden (45-50 saniye) karında sertlik (kasılma) oluşturan şiddetli ağrılardır.
Sadece bir noktada olmayıp, belde, kasıkta ve karında her noktada aynı şekilde hissedilir, şiddetleri ise giderek artan özellik gösterir.
2. KANLI AKINTI: Rahim girişini tıkayan salgı tıkacı, bu bölgenin çok az miktarda açılması ile, bölgedeki damarlardan bulaşan kanla birleşerek kanlı bir sümüksü sıvı (nişan) şeklinde vajenden dışarı akar. Nişan gelmesi denilen bu durumda her zaman ağrı olması şart değildir. Genellikle doğumun 24-48 saat içinde başlayacağını gösterir.
3. SU KESESİNİN AÇILMASI (amnion kesesinin açılması): Başka herhangi bir belirti olmadan sadece su kesesinin açılması doğumun bir başka belirtisidir. Aniden bol miktarda sıvının vajenden dışarıya akması su kesesinin açıldığının bir göstergesidir. Bazen de doğum ağrıları ve rahim ağzı açıklığı belirli bir seviyeye ulaştıktan sonra da açılabilir.
NELER YAPILIR?
1. Gebelik haftası belirlenir.
2. Ağrıların başlangıç zamanı, sıklığı ve sularının gelip gelmediği sorulur.
3. Doğum eyleminin başlayıp başlamadığını anlamak için vajinal muayene ile rahimağzının açılıp açılmadığına bakılır. Rahimağzı 3 cm veya daha fazla açılmış ise aktif doğum eylemi başlamış demektir. Ayrıca NST denilen testle bebeğin sağlığı ve doğum ağrılarının şiddeti ve düzeni tespit edilebilir.
4. Anne adayına geceliği veye hastanenin özel önlüğü giydirilir.
5. Bağırsakları boşaltıcı lavman yapılır.
Böylece bebeğin doğum kanalında kolayca ilerlemesi ve doğum sırasında kaka ile bulaşmaması sağlanır.
6. Anne adayı doğum eyleminin takip edileceği odaya alınır (travay odası), gereğinde ilaç yapılabilmesi ve anne adayının beslenmesi için kolundan serum takılır.
7. Doğum eylemi boyunca anne adayına ağızdan katı gıda verilmez.
8. Bebeğin kalp sesleri düzenli aralıklarla dinlenir. Rahim kasılmalarının kaç dakikada bir geldiği, ne kadar sürdüğü ve şiddetinin ne olduğu saptanıp, hekim tarafından kayıt altına alınarak değerlendirilir.
9. Ortalama 30-60 dakika aralıklarla vajinal muayene yapılarak rahim ağzı açıklığına, bebeğin başının doğum kanalındaki durumuna (iniş seviyesi) bakılır.
10. Rahimağzı açıklığı 10 cmye ulaşmış ve bebeğin başı doğum kanalının son kısmına gelmişse, anne adayı doğum masasına alınır.
11. Doğum masasına alınan anne adayının bacaklar ve üzeri steril örtülerle örtülür.
Genital bölgenin tamamı antiseptik solüsyonla silinir.
12. Rahimağzı açıklığı ve bebek başının seviyesi belirli bir düzeye ulaştığında, rahim kasılmalarıyla birlikte anne adayına ıkınması söylenir.
13. Gerek görüldüğü durumda anne adayına epizyotomi açılır (İlk doğumlarda genelikle rutin uygulanır).
14. Doktor tarafından uygun şekilde doğum gerçekleştirilir.

Doç. Dr. M. Murat İNAL