Yaz ishallerine dikkat

Medical Park Antalya Hastane Kompleksi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Uzmanı Dr. Bekir Uygun, gelişmemiş ülkelerdeki çocuk ölümlerinin en büyük nedenlerinden birinin ishal olduğunu ve bu hastalığın en çok çocuk ve yaşlılarda ölüm sebebi olduğunu hatırlattı.
NASIL ORTAYA ÇIKAR?
Yaz aylarında su tüketiminin arttığını ve çoğunlukla mikroplu suların içildiğini veya bu sularla yıkanmış meyve ve sebzelerin yenildiğini söyleyen Uzm.Dr. Bekir Uygun, "Bazen insanlar ishal olup bu mikropları dışkıları ile çevreye yayabilir. Dışkıyla bulaşmış ellerin ağıza götürülmesi, doğada, özellikle insan ve hayvan dışkılarıyla kirlenmiş sularda yaşayanlar, bunlar özellikle durgun sularda, kanalizasyonun karıştığı sularda, iyi ilaçlanmamış içme ve kullanma sularında, özellikle yaz aylarında uzun süre canlı kalarak çoğalır. Bu suların içilmesi veya böyle sularla bulaşık, sıcak ortamda beklemiş gıdaların, örneğin çiğ sebzelerle hazırlanmış salataların ve meyvaların tüketilmesi sonucu ishal yapan mikroplar, ağız yoluyla alınarak hastalık oluştururlar" dedi.
BELİRTİLERİ NELERDİR? İshalin
en önemli belirtisinin, dışkılama sayısının artması ve dışkı vasfının değişmesi olduğunu belirten Uzm. Dr. Uygun, "Dışkı, cıvık, patates püresi görünümünde olabileceği gibi, sümüksü, kanlı, iltihaplı veya su gibi olabilir. Aşırı su ve tuz kaybına bağlı olarak kalp damar sistemine, böbreklere, sinir sistemine ait bulgular, kalp ritm bozuklukları, böbrek yetmezliği, şuur bozuklukları gibi belirtiler de olabilir. Dilin kuruması, cildin parlaklık, nem ve yumuşaklığını kaybetmesi, gözlerin göz çukuruna çökmesi gibi belirtiler, su kaybının işaretleridir" diye konuştu.
NE YAPMALIYIZ?
İshal olunca ilk tedbir olarak kaybedilen su ve tuzu yerine tekrar koymak için bol sıvı almak gerektiğini vurgulayan Uygun, "Bir litre kaynatılmış soğutulmuş suya 1 çorba kaşığı şeker, 1 tatlı kaşığı sofra tuzu ve 1 çay kaşığı karbonat konularak evde yapacağımız karışım kaybettiğimiz su ve elektolitleri tekrar almamıza yardım edecektir. Bu karışımdan her sulu dışkılamadan sonra, iki yaşından küçük çocuklara yarım çay bardağı, iki yaşından büyük kişilere ise bir su bardağı kadar verilmelidir. İshalin bir günden fazla sürdüğü ve özellikle kusma nedeniyle ağızdan sıvı almanın mümkün olamadığı durumlarda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir" dedi.

İSHAL DİYETİ NASILDIR?
İshali olan kimselerin düzelene kadar posasız ve yağsız gıdalar alması gerektiğini açıklayan Uygun "Yani sebze ve meyveler, kuru yemiş, çikolata, kızartmalar gibi gıdalar alınmamalıdır. Yağsız makarna, pirinç pilavı, haşlanmış patates-patates püresi, haşlanmış yağsız et ve tavuk, yağsız ızgara köfte yenebilir. Ayrıca bol miktarda içeçek alınmalıdır. Anne sütü alan bebeklerin daha sık olarak emzirilmeye devam edilmesi gereklidir. Anne sütü almayan bebeklerin ise normalde aldıkları süt veya mamalarla, öğün sayısı arttırılarak, beslenmelerine devam edilmesi önerilir. Mamaların sulandırılması gerekmez. Ayran, taze hazırlanmış meyve suları (elma suyu...), çorbalar (pirinç suyu...) ve su evde korkusuzca verilebilecek sıvılardır. İshal esnasında özellikle az yağlı yoğurt ve ayran tüketimi arttırılmalıdır. Hastalarda kusmayı engellemek için besinler az miktarda ancak daha sık aralıklarla verilmelidir" dedi.

NASIL ÖNLENİR?
Yaz ishallerinin önlenmesinin en önemli yolunun, menşei bilinmeyen suların tüketilmemesi ve kişisel temizliğe dikkat edilmesi, özellikle ellerin her yemekten önce ve sonra yıkanması olduğunu açıklayan Uygun, "Kullanılan ve içilen suların klorlanması pek çok mikrobun yaşamasını önler. Et ve süt ürünleri ile hazırlanan yemekler ve tatlı meyveler uygunsuz koşullarda bekletilmemeli" dedi.