Kapalı ameliyatlarla hızlı iyileşme mümkün

Doç. Dr. Mutlu ATEŞ
Bir yün yumağı düşünün… Bu yumağın arkasına geçebilmek için onu ortadan ikiye ayırmak mı yoksa içinden bir örgü şişi geçirmek mi en az zararı verir? Böbrek kanseri ve prostat kanseri ameliyatları, böbreğin bir kısmının ya da tamamının alınması, böbrek çıkış darlığının düzeltilmesi gibi üroloji ameliyatların kapalı (laparoskopi) yöntem ile yapılması işte bu yün yumağı örneğinde olduğu gibi hastaya en az zararı vererek tedaviyi mümkün kılıyor.
Kapalı (laparoskopik) ameliyat nedir?
Kapalı (laparoskopik) ameliyatlar vücutta açılan 0.5- 1.5 cm'lik ufak deliklerden girilip, vücut içine yerleştirilen teleskopa monte edilmiş yüksek çözünürlüklü kamera sistemi ile bir ekrana yansıtılan ve organın yaklaşık 10-15 kat büyütülmüş görüntüsü eşliğinde yapılan ameliyatlardır.
Kaslara zarar verilmiyor
Böbreğe ulaşmak için yapılan bir açık ameliyatta bel (böğür) bölgesindeki kasların çoğunun kesilerek ameliyat yapılması gerekmektedir. Laparoskopi ameliyatlarında ise hiçbir kasın kesilmesine gerek yoktur. Çünkü karın boşluğuna ince tüplerle girilerek kasların arasından onlara zarar vermeden böbrek ameliyatı gerçekleştirilebilmektedir. Açık ameliyat ile kesilen kaslar sonrasında tam iyileşse bile, her harekette bu kasları kullanmak zorunda olan hastanın yaşam kalitesinde ciddi anlamda düşüş yaşanır, hasta ağrılı bir iyileşme dönemi geçirir.
Ameliyat sonrası daha az ağrı
Laparoskopi ameliyatların küçük kesilerden yapılması ve yün yumağı örneğinde olduğu gibi kas kesilmemesi bu ameliyatların açık ameliyatlar ile kıyaslandığında hasta için daha konforlu, daha az ağrılı olmasını sağlamaktadır. Hastaların daha hızlı bir şekilde normal hayatlarına geri dönmelerini mümkün kılar.
Yüksek çözünürlükte net görüntü
Laparoskopik cerrahide organın büyütülmüş görüntüsüyle ameliyat yapılabilmesi, örneğin böbrek ameliyatlarında önemli bir avantaj sağlamaktadır. Böbrek, damarları yoğun ve kanamaya meyilli bir organdır. Böbreğin tam ya da kısmen alındığı ameliyatlarda böbreğe giren-çıkan damarların kontrolünün iyi yapılması gerekmektedir. Açık cerrahide gözden kaçarak, kanamaya neden olabilecek damarlar laparoskopik cerrahide tam olarak görülebildiğinden bu damarlar çok daha güvenle bağlanabilmektedir. Kapalı cerrahi yöntem ayrıca bu gibi özellikleri ile kanserin tam çıkartılması açısından da birçok avantaj getirmektedir.
Estetik kaygı yaşanmıyor
Kapalı ameliyatlar çok küçük kesilerden yapılarak neredeyse görülmeyecek izler bırakmaktadır. Bu yüzden böbrek çıkışının darlığının düzeltilmesi gereken genç hastalar başta olmak üzere tüm böbrek, prostat ve idrar kesesi ameliyatlarında laparoskopik yöntemin estetik açıdan da avantajı çok üstündür. Böbrek çıkışının darlığı hastalığının bulunduğu çoğunluğu genç hastaların önemli kısmının kadın olması estetik kaygıları ortadan kaldıran laparoskopik ameliyatların önemini daha da artırmaktadır. Estetik sonuçların en üst düzeye ulaştığı bir laparoskopik cerrahi yöntem ise 'tek delik' (tek port) cerrahisidir. Özellikle göbek deliğinden girilerek yapılan bir kapalı ameliyat yöntemi olan 'tek delik' (tek port) cerrahisinde böbrek alınması ve diğer böbrek ameliyatları tamamen göbek deliğinden girilerek yapılmakta ve ameliyat sonrası vücutta hiçbir ameliyat izi kalmamaktadır.
Dar alanda sinirler korunabiliyor
Prostat ameliyatları prostatın anatomik yerleşiminin leğen kemiğinin en alt noktasında olmasından dolayı zor ameliyatlardır. Prostat, leğen kemiğinin en alt bölümünde yerleştiği için (bir huninin dibine yerleşmiş bir pinpon topu gibi) prostata uygulanacak açık cerrahilerde bu bölgeye ulaşmak zor olmaktadır. Organa ulaşıldıktan sonra da cerrahın elleri ve kullanılan açık cerrahi aletleri o bölgede korunması gereken sinirleri görünmez hale getirebilir. Laparoskopik ameliyatlarda ise bu dar alanda cerrahi laparoskopik aletler ile çok daha rahat yapılabilinmekte ve görüntünün 10-15 kat büyütülmesi mümkün olduğundan bu sinirler korunabilmekte böylelikle ameliyat sonrası idrar kaçırma ve sertleşme sorunu yaşanmamaktadır.
Uzman ve deneyim sahibi cerrahlar tarafından yapılmalı
Laparoskopik cerrahi, hastalar için açık cerrahiye göre önemli kolaylıklar sağlayan bir teknik olmasına rağmen, güvenle uygulanması için deneyim ve özellikle bu konu üzerinde edinilmiş özel eğitim gerektirmektedir. Ayrıca cerrahın ameliyat sırasında gelişebilecek beklenmeyen durumlar (komplikasyon) ile de mücadele edebilecek kabiliyette olması gerekmektedir. Bir ameliyatı laparoskopik olarak yapmak demek sadece o işlemi yapmak değil o işlem sırasında oluşabilecek beklenmedik durumların (komplikasyonların) da laparoskopik olarak üstesinden gelmektir.