Göz yaşı yolları tıkanıklığı

Opr. Dr. M. Tahir Şam
Göz sulanmasının en sık nedeni gözyaşı toplama sistemindeki tıkanıklıklardır. Bu tıkanıklıklar genellikle gözyaşı kanalının alt ucunda oluşur ve sebebi bilinmemektedir. Daha çok orta yaş ve üzerindeki hastalarda görülen gözyaşı kanalı tıkanıklıkları yeni doğanlarda da ince bir zar nedeni ile ortaya çıkabilir. Gözyaşı kanalı tıkanıklıklarının diğer nedenleri ise enfeksiyonlar, tümörler ve travmalardır. Çocuklar gözyaşı drenaj yollarında bir tıkanıklık ile doğabilirler. Bebeğin bir veya iki gözündeki sulanma ve çapaklanma, doğuştan gözyaşı kanallarının tıkanıklığının belirtisi olabilir. Erken doğmuş bebeklerde erkek ve sezeryan bebeklerinde daha sık görülebilir. Doğuştan olanların nedeni; bebeğin anne karnındaki gelişimi sırasında, gözyaşı kanallarının oluşumunu henüz tamamlamamış olmasıdır. Genellikle sorun, gözyaşı kesesinin buruna açıldığı yerdeki zarın delinmeden bebeğin dünyaya gelmesidir. Bu durumda gözyaşı buruna boşalamaz ve tıkanıklıklar bebeğin gözünde sulanmaya ve çapaklanmaya neden olabilir. Gözyaşı kanalı tıkanıklıklarının belirtileri nelerdir? Gözyaşı kanalı tıkanıklıklarının belirtileri sulanma, çapaklanma, enfeksiyon, ciltte tahriş ve gözyaşı kesesi bölgesindeki şişliklerdir. Hastalar ayrıca sürekli olarak gözlerini silmek zorunda kalmaktan şikayetçidirler Bebeklerde Gözyaşı kanal tıkanıklığı(Daktryostenoz) tedavisi nasıldır? Bebeklerdeki bu durum genellikle geçicidir. Uygun damla ve masaj ile düzelme ihtimali fazladır. Kanal tıkanıklığı 1 yaşına kadar düzelmezse genel anestezi altında gözyaşı kanalının üst ucundan sonda adı verilen bir alet ile girilerek kanalın alt ucundaki tıkanıklık açılır. Probing denilen bu müdahalenin başarı oranı %95 dolayındadır. - Sonda uygulamasında düzelmeyen hastalarda 3 ay sonra tekrar uygulama yapılabilir. - Sulanma düzelmiyor ise 1,5-6 yaşlar arasında Writleng veya benzeri Silikon tüp implantasyonları yapılır. - Sonda veya silikon tüp sonrası başarı elde edilememiş ise 6 yaşında Daktryosistorinostomi denilen cerrahi ile düzeltme gerekir. Daktryosistorinostomi operasyonu Göz sulanmasının nedeninin göz yaşı kanalı tıkanıklığı olduğunun anlaşılması durumunda tedavi genellikle cerahidir. Tedavinin amacı gözyaşı kesesi ile burun boşluğu arasında yeni bir yol açılmasıdır. Bu amaçla dakriyosistorini=ostomi ameliyatı uygulanır. Yeni açılan kanalın tıkanma ihtimali yüksek olan bazı olgularda bu kanala geçici süre ile durmak üzere silikon tüp yerleştirilir. Üç çeşit ameliyat mümkündür. 1.Ciltten kesi yapılarak yapılan ameliyatlarda burun ile göz arasına bir cilt kesisi yapılır. Buradan girilerek burun ile gözyaşı kesei arasında yeni bir yol açılır. Başarı şansı en yüksek olan ameliyat şekli bu yöntemdir fakat ciltte iz bırakması nedeni ile hastalarda kozmetik endişe yaratabilmektedir. 2.Burun içinden endoskop yardımı ile yapılan ameliyatlarda endoskop yardımı ile burun içerisinden girilerek gözyaşı kesesine doğru bir yol açılır. Kozmetk açıdan daha çok tercih edilen bu ameliyatın başarı şansı açık ameliyata göre biraz daha düşüktür. 3.Son yıllarda uygulanmaya başlayan yöntemde ise, gözyaşı kanalının göz tarafindaki ağzı olan kanaliküllerin içerisinden girilerek lazer yardımı ile ameliya gerçekleştirilmektedir (Transkanaliküler lazer dakriyosistorinostomi). Bu yöntemde, lokal veya genel anestezi altında gözyaşı kanalının ağzı genişletilerek lazer probu kanala yerleştirilir. Prob buruna doğru ilerletilir ve yan burun duvarına yaslanır. Bu noktada lazer çalıştırılır ve kanal ile burun arasında yeni bir pencere açılır. İşlem burun içerisinden endoskop ile sürekli izlenir ve pencerenin yeri ve büyüklüğü istenilen şekilde ayarlanana kadar dokular yakılarak yok edilir. Ardından kanala silikon tüp yerleştirilerek işlem sonlandırılır.