Tekrarlayan ayak bileği burkulmaları

Prof. Dr. A. Turan Aydın

Günlük hayatımızda yürüyüş yapmak, merdiven çıkmak gibi bazı rutin hareketler bağ dokuları, kas ve tendonlara zarar vererek bilek burkulmalarına sebep olabilir. Üst üste birkaç kere burkulan bilek ayak sağlığınız için tehdit oluşturmaktadır.
Acile en sık başvuru nedeni ayak bileği burkulmalarıdır!
Burkulma eklemlere ait yapıların zorlanması anlamına gelmektedir. Eklem bağları veya kas ve tendonlarının zorlanması, ayak bileği burkulmalarına sebep olur. Bu burkulmalar sonucu eklemleri bir arada tutan bağların birinde veya bir kaçında zorlanmalar, yırtılmalar hatta kopmalar da meydana gelebilir.
Ayakta, ayağın yanlara ve yukarı- aşağı hareketini sağlayan iki adet eklem vardır. Ayrıca dış yan bağlar ayak bileğinin dış yanında bulunarak bileğin içe doğru hareketini engeller.
Dış yan bağlarının zorlanması günlük hayatımızda çok sık görülen bir yaralanma şeklidir. Neredeyse acil servislere başvuranların üçte birini bu hasta grubu oluşturmaktadır. İç yan bağlar ise iç kısımda bulunur ve ayak bileğinin dışa dönmesini engeller. Ayak bileği burkulmaları en sık spor esnasında görülmektedir.
Spor yaralanmaları ayak bileği yaralanmalarının %15'ini oluşturmaktadır. Basketbol, voleybol ve futbol en sık risk oluşturan spor dallarıdır.
Kilolu kişiler ve regl dönemindeki bayanlar risk altında
En sık bilek burkulmalarına spor esnasında rastlanmaktadır. Sporcular da ayak bileği burkulması konusunda risk grubunda yer alır. Bütün kasların gevşediği regl döneminde bayanlar ve kilolu insanlar da bilek burkulmaları konusunda risk grubunu oluşturmaktadır.
Tekrarlayan burkulmalar eklemin erken yaşlanmasına neden oluyor
Tam iyileşmemiş ve ihmal edilmiş bağ yırtığı nedeni ile eklemde gevşeklik oluşmaktadır.
Bu ayağın tekrar burkulmasına neden olur. Tekrarlayan burkulmalar zaman içinde eklem kıkırdağın hasar görmesine ve eklemin erken yaşlanmasına neden olmaktadır.
Burkulmada ilk müdahale çok önemlidir.
Doğru tedavi için tanının iyi konulması gerekir. Hafif-orta dereceli burkulmalarda "brace" adı verilen dış destekler ile fonksiyonel tedavi, ileri derece burkulmalarda da ameliyata başvurulabilir.
Ayakkabı tercihi önemli
Ayak bileği burkulması sorunu yaşamamak için;
Topuklu ve rahatsız ayakkabılar giyinmeyin.
Kullanılacaksa bile ayağı saran ayakkabılar tercih edin.
Kas güçlendirici egzersiz programlarına katılın.
Yarışma ve antrenmanlardan önce ısınma hareketlerini yapmaya özen gösterin.
Yarışma ve antrenmanlardan önce destek bandaj kullanın.
Uygun koruyucu spor ayakkabıları giyinin.