Diyabet olmadığınıza emin misiniz?

Türkiye'de 7 milyondan fazla diyabetli bulunuyor. Araştırmalar, yaklaşık 3 milyonunun ise hastalığından habersiz olduğunu ortaya koyuyor. Diyabet hastalığının görülme sıklığının, obeziteye paralel olarak hızla arttığı ve 20 yaş üzeri her 7 kişiden 1'inin diyabetli olduğu belirtiliyor. Medstar Topçular Hastanesi Dahiliye Bölümü'nden Uz. Dr. Erden Erdil diyabet hastalığı hakkında bilgi verdi.
EN SIK TİP 2 GÖRÜLÜYOR
Uz.Dr Erdil, "Sık görülen diyabet formu tip 2 diyabettir ve insülinin yeterince etki gösterememesi sonucu ortaya çıkar. Tip 1 diyabet ise daha seyrek olarak görülmesine rağmen küçük yaşlardan itibaren başlar ve ömür boyu insülin kullanılmasını gerektirir. Hareketsiz yaşam tarzı ve obezitedeki artışın bu sonuca çok önemli katkısı olduğu da unutulmamalıdır" dedi.
GÖZ SAĞLIĞINI BOZUYOR
Kanda şeker seviyesinin uzun süreli olarak yüksek olmasının (hiperglisemi) diyabet sorunlarına yol açacağını vurgulayan Erdil, "Hiperglisemi, göz, sinir ve böbrek hasarlarına, kalp krizi ve inmeye neden olabilir. Bu nedenle kan şekerinin olabildiğince normale yakın seviyelerde tutulması bu komplikasyonlarla karşılaşma riskini azaltır" diye konuştu.
DÜZENLİ ÖLÇÜM
Aşırı susama, ağız kuruluğu, sık idrara çıkma, yorgunluk, açıklanamayan kilo kaybı ve tekrarlayan enfeksiyonların diyabetin belirtileri olduğunu açıklayan Erdil, "Ancak hiçbir açık belirti vermeden de diyabet gelişebilir. Bu belirtilerden biri varsa hemen doktora başvurulmalıdır. 45 yaş ve sonrası, özellikle fazla kilosu olan kişiler kan şekeri değerleri normal çıksa dahi, mutlaka 5 yılda bir şeker yükleme testi ile veya tokluk kan şekeri ile incelenmelidirler. 45 yaş altındaki kişiler ise risk faktörlerinden en az birine sahipse diyabet açısından daha erken yaşta tetkik yaptırmalıdır" dedi.
DUR DEMEK ELİNİZDE
Kan şekeri düzeyi normalden yüksek ancak diyabet tanısı koymak için yeterli yükseklikte olmayanların gizli şeker hastası olarak tanımlandığını belirten Erdil, "Finlandiya'daki bir çalışmada Diyabet Önleme Programına katılan pre-diyabetiklerin yüzde 58'inde diyabet gelişimi önlenmiştir. Bazı çalışmalar pre-diyabetik çoğu kişide 10 yıl içinde Tip 2 diyabet geliştiğini saptamıştır. Pre-diyabet, Tip 2 diyabete adaylık durumudur. Pre-diyabetli bireyler yaşam tarzı değişiklikleri sayesinde diyabetli olmayı önleyebilir ve geciktirebilir. Diyabetin önlenmesinde en etkin yol risk altındaki kişilerin bilinmesi ve düzenli aralıklarla kontrollerinin yapılmasıdır" dedi.
BESLENME VE EGZERSİZ
Diyabetten korunmak için önerilerde bulunan Erdil, "Şeker içeren besinler, rafine besinlerden sınırlı; tam tahıl, sebze, kuru baklagiller gibi lifli besinlerden zengin; toplam yağ ve doymuş yağ alımı kısıtlı, kırmızı et, karaciğer, yumurta, tereyağ gibi kolesterol içeren besinler kontrollü, normal veya düşük kalorili dengeli ve yeterli bir beslenme modeli benimsenmelidir" diye konuştu.
DİYABETE YOL AÇAN NEDENLER
Fazla kilo, birinci dereceden akrabalarda diyabet öyküsünün varlığı, kan yağlarında yükseklik ve kan basıncı yüksekliği diyabete yol açan temel nedenler arasındandır. Ayrıca 4 kg üzerinde çocuk doğumu yapmış olma, hamilelik (gestasyonel) diyabeti, vasküler (damarsal) hastalığı olanlar, insülin direnci ile ilgili bir klinik tablo olması (polikistik over vb.) ve daha önce konulan gizli şeker tanısı da risk faktörlerindedir.