Pazar 03.02.2013 00:00

Trans Sibirya Ekspresi kalkıyor!

Rusya ve Moğolistan'dan geçerek Çin'e giden Sibirya Ekspresi'yle yola çıkalım.

Saat olmuş 04.00. Yine kafamda "O yazıyı nasıl bitirsem?"ler, yok "Beni sevsin diye daha ne yapsam acaba"lar... Birden kendime dedim ki, "Işıl! Galiba seni İstanbul'da bırakıp, gidebileceğim en uzak yere gideceğim. Mesela trenle Çin'e gideceğim." Bu fikirle birlikte yataktan kalktım. Allah'ım bir anda nasıl bir merak! Tüm dünyayı merak ediyorum. St Petersburg, hâlâ Dostoyevski'nin anlattığı gibi mi? Moskova'daki kadınlar gerçekten o kadar güzelse Rus erkekleri neden onlarla ilgilenmiyor? İnsanlar Sovyetleri özlüyor mu? Elektrik ve su kullanmayan bir Moğol kabilesinin çadırında zaman ne yavaşlıkta geçiyor? Şamanlar hakikaten başkalarının ruhlarına girebiliyor mu? Petersburg'dan Pekin'e 10 bin kilometreye yakın yol giderken sıkıntıdan ölmemenin 10 yolunu bulabilir miyim? Trende yıkanmadan dört gün durabilir miyim? Ya Çin? 1 milyar kişi orada neler yapıyor? Atladım Sibirya Ekspresi'ne. Yeryüzünün en uzun tren yolculuğu için İstanbul'a 960 saatliğine ara verdim. 40 günde Rusya'dan Moğolistan'a, oradan Çin'e gittim. Hem de dördüncü sınıf bir trende. Duş yok. Tuvalet ortak. Yemekler korkunç. Sigara içmek çok zor. Koridorlar, headbang yapan 20 yaşında boxer'lı çocuklarla dolu. Zor... Ama güzel bir hikayeydi. Size anlatacağım ki, siz de gidin görün, gidemezseniz şöyle bir bakın diye.

DÜELLO KABUL EDİLDİ: ST. PETERSBURG

Bu şehri, çamurun üzerine Çar 1. Petro kurdu. 1703'te, hiç yoktan ihtişamlı bir şehir yarattı. Adı ilk önce Petrograd'dı. Sovyetler Birliği zamanında Leningrad oldu. Sonra Sankt Petersburg. Ama ruhunu başkaları verdi: Dostoyevski, Puşkin, Gogol gibi başkaları. Ruh ustaları. O yüzden duygusal olarak hayli karmaşık, depresif, melankolik, ihtişamlı, tezatlarla dolu bir şehir. Hem komünist hem çar olan biri gibi. Petro'yu da, Lenin'i de içine sığdıracak kadar büyük. Binaları kadar geniş, en ünlü ve uzun bulvarı Nevski kadar canlı. Şimdiki zaman, Petersburg'a yakışmamış gibi. Onun insanları ya Raskolnikov gibi yoksulluk ve melankoli içinde olmalıydı, ya devrimcilerin parkasıyla o ihtişamlı binalara kafa tutmalıydı, ya da saray kıyafetleriyle zarafet içinde dolaşmalıydı. Petersburg'a uymayacak tek durum sıradanlık. Şimdi sokaklarında, saat 22.00'den -ve votkadan- önce hiç gülümsemeyen, somurtkan, atarlı 21. yüzyıl Rus insanı var. Bu şehirde mottonuz 'Challenge Accepted' olmalı, yani karşılaştığınız her durumu bir meydan okuma oyunu olarak görürseniz, sinirleriniz bozulmaz. Hatta uyum sağlamanız ve insanlardan hoşlanmanız bile mümkün olur. Ruslar genelde lafa 'Niet!'le başlıyor. 'Hayır'ı, 'Evet'e çevirmek sizin işiniz. En doğal isteklerinize bile "Hayır," diyecekler. Sinirlenmeyin. Gelecek cevabı anlamasanız da hızla "Pochemu?!" diye sorun: "Neden?!" Mesela resepsiyonist kadın, dört yıldızlı otelin üçüncü katında bulunan odama ulaşabilmek için benden daha ağır olan (48 kilo) bavullarımı kendi başıma taşımam gerektiğini söyledi. Asansör var mı? Niet! Bellboy? Niet! Yardım edecek biri? Niet! Gün içinde, restoranda, markette, metroda, takside en sıradan isteklerime karşılık gelen "Niet!"lerden sonra "Pochemu?" diye sormayı öğrendim. Ruslar, Sovyetler Birliği zamanından kalan derin bir eşitlik duygusuna sahip. Komünizmden kapitalizme geçişte eşitliğin zedelenmesi onlara dokunmuş. Hizmet etmeyi/ sektörünü doğal olarak doğallaştıramamışlar. Tüm çalışmalarıma rağmen sektörü hareketlendiremedim, boşuna denemeyin. Ayak uydurun. Özellikle kadınlar hizmet etmekle bağlantılı her işten nefret ediyor, erkekler biraz daha uyumlu. Yine de gençler kapitalizmden memnun, fakat yaşlılar eski Rusya'yı çok özlüyor. Bazıları hâlâ yabancı bir ülkeye gezmeye gitmeyi ihanet sayıyor; "O zamanlar zordu, ama daha mutluyduk," diyorlar. Çalışmadıkları zaman dilimlerinde onlarla iletişime geçerseniz hepsinin hüzünlü gözlerinin altında nasıl derin ve muhteşem bir kültür olduğunu rahatça görebilirsiniz. Yemek zamanı: Cafe Litteraturnia, Nevski Bulvarı 18 numara. Rus edebiyatının kurucusu sayılan Puşkin'in, ölümüyle sonuçlanan düelloya gitmeden önce uğradığı son yer. Yemekler harika ve servis sırasında garsonlar arya söyleyerek servis yapıyor. Çok keyifli.

GECENİN AŞKI: MOSKOVA

Moskova, gece hayatının yıldızlı başkenti. Ama yalnızca hafta sonları! Hafta içi tüm Moskova'yı toplasanız bir Taksim etmez. Kremlin'i görüp, Kızıl Meydan'ın çevresini kuşatmış beş yıldızlı alışveriş merkezleriyle göz göze gelmeden Lenin'in mozolesine bir selam gönderdikten sonra cuma ve cumartesi geceleri sizin. Etrafta fazla sayıda milyoner erkek ve az giyinmiş güzel kadın olduğunu unutmayın. Rus erkekleriyle kadınlarının arası çok iyi değil. "Pochemu?" diye sordum. Kadınların çoğu, erkekleri "İşe yaramaz, kaba, alkolik" diye tasvir etti. Erkekler ise kadınları, "Burnu havada, boş, ruhsuz," diye tanımladı. Ön bilgilerden sonra sabah 07:30'a kadar istikamet: Imperia Lounge, Krysha Mira ve Soho Rooms. Paranız varsa ve alkol, dans, seks üçlüsüne hazırsanız, buyurun. Yemek zamanı: Cafe Pushkin, 26a Tverskoi Bulvarı. "19. yüzyılda yaşayan bir Rus aristokratı olsanız nasıl yemek yerdim?" diye merak ediyorsanız, buraya uğrayın. 24 saat açık.

TRANS SİBİRYA YOLCULUK REHBERİ

Trans sibirya demiryolu nedir?

Dünyanın en uzun demiryolu. Yapımına 1891'de başlanmış ve 1915'te tamamlanmış. Çoğu tren, yolculuğa Moskova'dan başlıyor. Batı Rusya'yı Sibirya'ya, Moğolistan'a ve Çin'e bağlayan yol yaklaşık 10 bin kilometre. Yol haritanıza karar verirken nereleri görmek istediğinize göre, farklı başlangıç ve bitiş noktaları belirleyebilirsiniz.

Ne zaman?
Mayıs ve eylül arası, sıcaklık yüksek olduğu için en çok tercih edilen zamanlar. Tahmin edersiniz ki Sibirya biraz soğuk. Yaz gecelerinde bile kar olabiliyor. Eylülden itibaren fiyatlar düşüyor. Kışın gitmek gibi bir çılgınlık yapmak isterseniz, votka, kar, Sibirya kurtlarının çektiği kızaklar ve kürklerin içinde bembeyaz bir Sibirya yine fantastik olacaktır.
Plan zamanı:
* Tren biletlerinizi en az üç ay önceden ayırtın.
* Organizasyonunuzu yaparken mutlaka bir tur şirketiyle birlikte çalışın. Mesela İngiltere'den Russia Experience ya da Türkiye'den Fest veya Antonina Turizm olabilir.
* Moskova'dan Pekin'e hiç durmadan giderseniz yolculuk yedi gece sekiz gün sürüyor. Ancak bu durumda geçtiğiniz yerlere yalnızca tren camının arkasından bakmış oluyorsunuz. Bu seçenek çok mantıklı değil. Çoğu gezgin 16-21 gün arası süren yolculukları tercih ediyor. Böylece yoldaki şehirlerde durup gezebiliyorlar.

Ne kadar?

Yolculuğun fiyatı size bağlı. Tüm yolculuğu kendiniz ayarlarsanız ve yıkanmayan insanların arasında kalmayı göze alırsanız az para tutar. Ama "Her şey 1. sınıf olmalı," derseniz bu size 30 bin TL'ye malolur.

Dikkat!

* Zamanın ve mevsimlerin arasında dolaşacaksınız. Yedi zaman diliminin ve dört mevsimin içinden geçerken, dünyanın üçte birini katedeceksiniz. Bazen kimse, -iPhone'nunuz bile- saatin kaç olduğunu bilmeyecek.

* Nonstop tren yolcuklarında yalnızca turistler oluyor ve trenler daha lüks. Akşam yemeğine tuvalet ve kravatla katılıyorsunuz. Ama benim tanıştığım tek dişi kalmış alkolik Sasha Amca ya da Rusya'dan Çin'e İsa sevgisi aşılamak üzere yola çıkan üniversiteli misyonerler o trenlerde olmuyor. O yüzden size gittiğiniz ülkelerin yerli halkıyla tanışabileceğiniz dördüncü sınıf pis trenleri öneririm.

* Kompartmanınız size özel değilse, o küçük delikte sizden başka üç kişi daha olacak. "Yanımda erkek/kadın istemem!" gibi bir seçenek de yok. Kıyafetlerinizi ve psikolojinizi ona göre ayarlayın, bavulunuzu da küçük tutun.

* Trendeki diğer insanlara, yarı çıplak ya da sadece boxer'la gezseler bile tip tip bakmayın. Onları anlamaya çalışın.

* Bazen kendinizi Stalin'in Sibirya'ya sürdüğü biri gibi hissedebilirsiniz. Çelik gibi sinirleriniz olsun. ? Moğolistan, Türkiye'den vize istemiyor diyen tur şirketlerine inanmayın! İstiyor.

Yanınıza Alın!

* Antibakteriyel olan her şey

* Plastik bardak, tabak

* Litrelerce su. Birçok yiyecek

* Asla kullanmayacağınız bibergazı spreyi

* Rusça, Moğolca, Çince sözlük

* Tren terliği

* Böcek kaçırtıcısı

* Tüm bakım malzemeleri: Bir noktada rüyalarınız değişecek; şampuan reklamları, kuaförde ful bakım konulu rüyalar görmeye başlayacaksınız. Acil durum malzemeleri bir nebze daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır.

BÜYÜK, DERİN VE YAŞLI: BAYKAL

Eğlence yeterliyse, sıra yeryüzünün en sessiz köşesinde, Sibirya'nın güneyinde. Alkolün içinden huzura uzanan yol, dört tren günü sürüyor. Saatler ve mevsimler değişiyor. Neşeli bir şehir olan Irkutsk'un yakınında, Baykal Gölü'nün kıyısında, 19. yüzyıldan kalma bir balıkçı kasabası olan Listvyanka'da, tahta bir evde beş gün kaldım. Göl çevresinde evlerin hepsi sanki pasta ev gibi, harikalar. Burada, çalışıyorken bile güleryüzlü olan Ruslar buldum. Fakat çoğunluk Buryat. Buryatlar, Sibirya'nın en kalabalık halklarından biri, çoğunluğu Şamanizm'e inanıyor. Baykal Gölü, dünyanın en derin (1.642 metre), en büyük (31 bin 722 kilometrekare) ve en eski (25 milyon yaşında) gölü. En huysuz insanı bile zorla huzurlu birine dönüştürebilecek kadar sessiz. Yemek zamanı: Göldeki canlıların yüzde 80'i yalnızca Baykal'da yaşıyor. Bunların içinden Omul balığını yemeden önce ölmediğim için mutluyum. Muhteşem bir şey, göl kenarında ateşte kızartılmalı!

RUSYA KURALLARI:

1- Altın Kural: St. Petersburg'u seven biri, Moskova'yı sevemez.
2- Gitmeden biraz Rusça öğrenin!
3- Asla pazarlık yapmadan taksiye binmeyin. İnemezsiniz.
4- Otellerde ihtiyaçlarınızı kendi başınıza karşılayacağınızı, oda servisinin 'tatilde' olduğunu unutmayın.
5- Rusya'da yılda 40 bin kişi alkol zehirlenmesinden ölüyor. Düzgün için.

PETER VE HEİDİ'LERİN ÜLKESİ: MOĞOLİSTAN

Elektrik, su, tuvalet, banyo olmayan bir çadırda beş gün kalmak mı? "Asla!" dediğim yerdeyiz. Moğolistan'da. Ucu bucağı olmayan steplerde, Heidi ve Peter'i örnek alacaksınız. Önce hayata ve doğaya karşı nasıl bir tutum takındıklarını inceleyin. Erken kalkıyor, erken yatıyor, acıktıklarında yemek yiyorlar. Doğaya ilişkin hiçbir olay ve canlıdan korkmuyorlar. Ayakları büyüklüğündeki çekirgelerle birlikte zıplıyorlar. Gün içinde tüm enerjilerini bitirecek kadar koşuyor, oynuyor, sürü gezdiriyor ve eyersiz ata biniyorlar. Koyunların peşinden tepelere çıkıp oradan aşağıda kalan bana avaz avaz "İşiiiiiiiiiil!" diye bağırıyorlar. Birlikte at sütü içer, sürüyü toplar, yün eğirirseniz mutlu oluyorlar. İçsel olarak sakin, dışsal olarak aktifler. Çiş ve kakalarını doğaya yapıyorlar ve kakalarıyla barışıklar. Sorun çıkarıp, mızıkçılık yapmıyorlar. Çocuklara sakız verildiğinde, önce kardeşlerine de verip vermeyeceğinizi kontrol ediyorlar. Ancak diğerine de varsa, kendi paylarını alıyorlar. (Fakat sakız çiğnemeyi bilmiyorlar, cakcakcak diye çiğnemeyi öğrettiklerim var.) Fazla yıkanmıyorlar ama pis değiller. Paraları olmamasına karşın yoksul olmadıkları gibi. Hatta yoksulluğun, ihtiyacı yanlış tanımlamanın bir sonucu olduğunun ayaklı ve ayakkabısız kanıtlarılar. Bakarak çok şey öğrenebileceğiniz güzel, kırmızı yanaklı çocuklar kısaca. Moğolistan'da 'ger' denilen çadırlarda yaşamak çok normal. Apartman dairesi yerine çadırda kalmayı seçen varlıklılar bile var. Tüm çadırların renkleri, düzeni ve mobilyaları aynı. Her detayın bir anlamı var. Erkek çadırın solunda, kadın sağında olmak üzere ayrı yatıyorlar. Çocuklar da ortada yerde yatıyor. Sağ taraf sobaya daha yakın. Böylece kadın, sobadan sorumlu müdür olarak diğerlerini uyandırmadan gece geç saatlerce ve sabah sobayı yakıyor. Kışları nereye gideceklerini hayvanlar belirliyor. En korunaklı, en sağlıklı yerin, en leziz otların nerede olduğunu bir tek onlar bildiğinden, aile çadırlarını sırtlayıp hayvanlarının götürdüğü yere gidiyor. Misafirlerini at sütü ve Cengiz Han marka votka shot'la karşılıyorlar. Bunları içmek, etli mantıları Buuz'u tatmak zorundasınız, reddedilmek onlar için çok kırıcı oluyor. Moğolistan'da her taraf Cengiz Han'la dolu. Neredeyse 1000 yıl önce yaşamış bir insandan bu kadar gururla bahseden başka bir insan topluluğu olamaz. Her sorumluluk sahibi Şamanist Moğol'un sözünden çıkmadığı bir Şaman'ı var. Şamanlar, bir nevi din adamları. Beni götürdükleri Şaman, 20 yaşındaydı. Çadırında ziyaret ettim. Tuhaf kıyafetler giydi ve zıplayıp bağırarak ritüellerini tamamladı. Sonra içine 258 yaşındaki bir atası girdi. Sesi değişti, peş peşe sigaralar içti. İçimdeki kötü ruhlar çıksın diye beni kırbaçladı (çok acıdı.) Turistik bir aktivite değildi ve ilginçti, fakat önermiyorum. İlkokuldan beri bildiğimiz Orhun Anıtları da burada. Gitmişken, köklerimize bir selam verin. Başkent Ulan Batur gördüğüm ve görebileceğiniz en çirkin şehir. Dev bir şantiye gibi olan şehirden geçerken gözünüzü kapatın ve kendinizi kırlara bırakın. Doğayı, doğallığı, içtenliği, neşeyi ve sadece insan olduğunuz için sevildiğinizi hissedeceksiniz. Yemek zamanı: Otomobilinizle giderken önünüzde uzanan yeşilliklerden birine dalın ve ister geleneksel Moğol yemekleriyle bir piknik yapın, ister Moğol barbeküsünü tadın.

X
Sitelerimizde reklam ve pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesi amaçları ile çerezler kullanılmaktadır.

Bu çerezler, kullanıcıların tarayıcı ve cihazlarını tanımlayarak çalışır.

İnternet sitemizin düzgün çalışması, kişiselleştirilmiş reklam deneyimi, internet sitemizi optimize edebilmemiz, ziyaret tercihlerinizi hatırlayabilmemiz için veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız.

Bu çerezlere izin vermeniz halinde sizlere özel kişiselleştirilmiş reklamlar sunabilir, sayfalarımızda sizlere daha iyi reklam deneyimi yaşatabiliriz. Bunu yaparken amacımızın size daha iyi reklam bir deneyimi sunmak olduğunu ve sizlere en iyi içerikleri sunabilmek adına elimizden gelen çabayı gösterdiğimizi ve bu noktada, reklamların maliyetlerimizi karşılamak noktasında tek gelir kalemimiz olduğunu sizlere hatırlatmak isteriz.