Müziğin "elma"sını kim yiyor?

Apple'ın müzik platformu iTunes uygulaması Türkiye'de yaygınlaşıyor. Ancak iTunes'un Türkiye'ye girmesiyle, dijital müzikteki telif gelirleri, müzik birlikleri yerine doğrudan müzik şirketlerine gitmeye başladı. Yapımcıların isteği ise teliflerin yüzde 90'ının toplanmadığı Türkiye'de bir an önce 'korsan yasası'nın çıkması.

Gazeteci Fatih Vural bloğunda bu konuyu ele alıp önemli tespitlerde bulunmuş. İşte o yazıdan notlar...

Dünya teknoloji devi Apple'ın müzik platformu olan iTunes, geçtiğimiz Aralık ayında Türkiye'ye girmişti. iPhone ve iPad kullanıcılarının, bir CD'ye nazaran çok daha uygun fiyatlarla yasal albüm ya da şarkı satın aldığı platform, Türkiye'deki dengeleri de değiştirdi.

iTunes'un gelişiyle beraber, telif haklarını müzik şirketleri adına koruyan başta MÜYAP olmak üzere MÜYOBİR, MÜZİKBİR, MESAM gibi müzik birliklerinin de dijital müzik satışındaki muhataplığı da sona erdi. Dijital müzikte profesyonel bir aşamaya geçen ve dünyada uygulanan sisteme geçen Türkiye'de, yeni muhatap da müzik birliklerinin yerine geçen müzik şirketleri oldu. iTunes'un yanı sıra birçok dijital müzik platformu da ABD'li Orchard ve Fransız Believe firmalarının aracılığıyla, Türkiye'deki müzik yapımcılarıyla doğrudan muhatap haline geldi.

28 ülkede 20 binden fazla plak şirketine hizmet veren ve katalogundaki 7 milyon şarkıyla dünyanın bir numaralı dijital müzik distribütörü olan Amerika kökenli Orchard, Türkiye'de de iTunes'a ve diğer dijital müzik platformlarına en fazla şarkı veren firma. 180 müzik firmasının 168 tanesinin müzik katalogu, ona emanet. Orchard, iTunes'tan gelen telif gelirlerini de plak şirketlerine doğrudan aktarıyor. iTunes gelene kadar, dijitalden gelen telif gelirleri, müzik birlikleri aracılığıyla dağıtılıyor, bu da plak şirketleri arasında telif tartışmalarına yol açıyordu.
Orchard'ın işlevini Türkiye temsilcisi Metin Uzelli şöyle anlatıyor: "Dünyada tedarik sistemi nasıl çalışıyorsa, Türkiye'de aynı sisteme geçildi. Klasik yöntemde, plak şirketleri, üretim ve pazarlamayla meşguldü. Satış, dağıtımcı distribütör firmalar ve perakendeciler aracılığıyla yapılıyordu. Dijital dünya da aynı aslında. Plak şirketleri, üretim ve pazarlamayı yapıyor. Distribütör olarak biz dağıtıyoruz. Perakendeciler de iTunes, Turkcell, Avea, TTNET gibi müzik platformları oldu."
'Korsan yasası' üç ay içinde çıkacak
MÜYAP Başkanı Bülent Forta, Türkiye'deki teliflerin yüzde 90'ının toplanamadığını itiraf etmişti. Dijital alanda profesyonel bir sürece girilmesinin kayıp teliflere olumlu etki edeceği muhakkak. Ama 'korsan yasası'nın hâlâ çıkmaması, hevesleri kursakta bırakıyor. Geçtiğimiz yılbaşında çıkması beklenen yasanın, Meclis'ten üç ay içinde çıkması bekleniyor. Bu yasanın çıkmasıyla birlikte dijital platformda abonelik ve üyelik sistemiyle müzik dinlenilebilecek. Böylece, dijital alanda plakçıların ve sanatçıların şişirme yapması da önlenecek.