Platinin zamanı geldi mi?

Platinin uzun bir aradan sonra geçen ay altının üzerinde işlem görmeye başlaması, küresel ekonomiye ilişkin umut verdi. Bu durum küresel ekonomiye artan güvenin bir yansıması olduğu kadar ABD Merkez Bankası'nın (Fed), ekonomiyi hızlandırma çabalarına son vermeye iyice yaklaştığı şeklinde yorumlanıyor.

Platin fiyatları yedi gün süren bir ralli sonucunda, 17 Ocak'ta son üç ayın en yüksek seviyesi olan ons başına 1.700 dolara ulaşarak, altın fiyatlarının 10 dolar üzerine çıktı. Platin yılbaşından 17 Ocak'a kadar yüzde 10 değer kazandı. "Platinin primli ya da ucuz olması ekonomiye olan güvenin bir ölçütüdür" diyor Londra merkezli BullionVault'un araştırma müdürü Adrian Ash: "Çünkü platin endüstride kullanılırken altın bir değer saklama aracıdır."

Platinin altından daha yüksek fiyatta işlem görmeye başlaması, 1990'ların ortasından Eylül 2011'e kadar iki metal arasında görülen normal ilişkiye dönüş gibi değerlendiriliyor. 2011 Eylül'üne kadar yaklaşık 20 yıl boyunca özellikle dizel otomobillerin katalitik konvertörlerinde kullanılması nedeniyle platin, altın fiyatlarının üzerinde işlem görüyordu. Ancak küresel ekonomik kriz nedeniyle bu tarihten itibaren altın fiyatları platinin üzerine çıkmıştı.

"Altın - platin oranı düşük olduğu zaman küresel çapta güçsüzlük ve belirsizliğe işaret ediyor" diye konuşuyor bir değerli madenler yatırım platformu olan Real Asset Company'nin araştırma müdürü Jan Skoyles ve ekliyor: "2011'de küresel ekonominin zayıfladığına, parasal sorunların arttığına şahit olduk. Böylesine fırtınalı zamanlarda, yatırımcılar güvenli bir liman olarak altına sığınıyor." Altın endüstriyel bir metal olmadığı gibi karşı tarafın riskinin bulunmadığı bir para birimi olarak da düşünülebilir ve bu nedenle çoğu kez ekonomideki bozulmalara ve belirsizliklere kötü tepki gösteren platinin aksine daha çekici oluyor."

Platin ve altın "değerli maden" olarak kabul ediliyor ve genellikle aynı yönde hareket ediyorlar ancak çok farklı talep kaynaklarına sahipler...
Değerli madenler pazarlama firması Johnson Matthey'in genel müdürü Tim Murray, platinin altın fiyatlarıyla aynı yönde hareket ettiğine dair bir
kanı olduğunu belirterek "Ancak platin geleneksel olarak talep yönünde sanayi ve özellikle otomotiv sektöründen gelecek haberler ile arz yönünde
Güney Afrika'dan gelecek haberlere göre hareket eder" diye konuşuyor.

2012'de resesyonla boğuşan Avrupa'da otomobil satışları 17 yılın en düşük seviyesine gerilerken platini de baskı altına aldı. Avrupa otomobil endüstrisinde platin kullanımı toplam talebin yüzde 18'ini oluşturuyor.

Son yükseliş de, dünyanın en büyük platin üreticisi olan Anglo American Platinum'un Rustenburg'daki iki madeninde üretime ara verdiğini açıklaması üzerine arz konusundaki endişelerden kaynaklandı. Anglo American Platinum ayrıca geçen yıl Güney Afrika madenlerindeki grevler nedeniyle 2012 yılı üretiminin 400 bin onsa düşeceğini de belirtti.

Johnson Matthey'dan Murray, grevler ve üretim kaybı nedeniyle 2012'nin Güney Afrika platin sektöründe zayıf bir yıl olduğunu söylüyor. Bu endişeler fiyatların ekim başından bu yana en yüksek seviyesine çıkmasına neden oldu. Ayrıca platin ender bulunan bir maden olduğundan arzla ilgili gelişmelere de çok hassas. Platin, altına oranla 30 kat daha ender bulunduğu gibi altın kadar çok ve kolay bir şekilde geri dönüştürülemiyor.

Gold Money'in kurucusu ve başkanı James Turk, "Altın biriktirilebilir ve yer üstünde geniş bir stoku var. Buna karşılık çıkarılan platinin büyük bölümü endüstriyel uygulamalarda kullanılır ve bunun sonucunda yer üstündeki stok da çok azdır" diyor.

Daha da önemlisi bu iki metale olan talep farklı kaynaklardan geliyor. Biri finansal diğeri ise bundan çok farklı olan endüstriyel talep... Bu da piyasa eğilimlerinde önemli değişimler yaratıyor. Platinin yönünü daha çok arz belirliyor, buna karşılık altın genellikle piyasadaki risk eğilimine tepki veriyor. Murray'in dediği gibi "Fed faiz oranlarının tepesine vurdukça altın ilgi görmeye devam edecek."

Tuttle Wealth Management kıdemli yatırım uzmanı Matthew Tuttle, küresel kaygıların azalmaya başladığını ve yatırımcıların risk almak için yeniden
sahneye döndüğünü savunarak altın konusunda umut vermiyor ancak platin fiyatlarının buralardan daha yükseğe gidebileceğini belirtiyor. Yine de ekliyor: "Bu tür yatırımlarda ihtiyatlı olmak gerekiyor, grev konusu ve dolayısıyla arzla ilgili sorunlar çözüldüğünde, platin fiyatları hızla yere serilebilir."

Altın henüz yüksek seviyelerde kendini sağlamlaştıramadı. Saxo Bank'ın başkan yardımcısı Ole Hansen, "Altın piyasasında güvenin yenidens inşa edilmesi dönemindeyiz. Yukarıdaki kritik seviyeler henüz geçilemedi. Piyasada bir sinirlilik var, bu seviyelerde güçlenmesi gerekiyor" diye konuşuyor.

INTL Commodities'in CEO'su Jeff Rhodes de platinin daha fazla yükselme şansının olduğunu, altın ile arasında 100 dolara kadar fark olabileceğini belirterek, "Platin arzında yeni şoklar yaşanması ihtimali çok büyük" diyor.

Real Asset Company'den Skoyles de, kurumsal yatırımcıların platini portföylerini korumaktan çok servetlerini büyütmek için alacaklarını ve kısa vadede kar amaçlı satışların görülebileceğini vurguluyor.

"Altın ya da platin, hangisi daha iyi yatırım?" sorusuna Skoyles, "Platin daha fazla spekülasyona imkan sağlayan bir maden, altının ise uzun vadede değerini koruyabilen bir mekanizması var. Kısa vadeli kazanç arıyorsanız platin, gevşek para politikalarından, ekonomik güçsüzlüklerden korunmak istiyorsanız altınını öneririm" diye cevap veriyor.
LEVENT GÜRSES