Gelecekle ilgili düşünce tarzlarını sınayın!

Gelecek Katsayısı (Future Quotient - FQ): Gelecekle ilgili kaliteli fikirler üretme yeteneğini ölçme konusunda en iddialı yöntem olan yeni bir araçla başlayalım. Tıpkı IQ değerini ölçen araçlar olduğu gibi geleceği düşünme yeteneğini ölçen bir araç da bulunur. Bu aracın yaratıcıları 50 uluslararası şirketi, sanayi yatırımcısını ve değişik devlet programını inceleyerek bunların gerçeğe daha hazırlıklı olmasını sağlayan etkenleri tespit edip diğer kuruluşların da geleceğe ilişkin fikirler bulmada başarılı olmak için kullanabilecekleri bir araç oluşturdu. Bu inceleme sonucunda oluşturdukları ve adını Gelecek Katsayısı (The Future Quotient - FQ ) koydukları endeks, projelerin, kuruluşların ve bireylerin gelecek trendlerin karmaşıklığına hazırlık derecelerini ve planlarının ve düşünce tarzlarının gelecekte başarıyı garantileyip garantilemeyeceğini ölçebiliyor. Bireyler ve gruplar FQ sınavına www. mindtimemaps.com/start/fq sitesinden kısa bir kaydolma süreci sonrası erişebilirler. Endeksin soruları basit bir biçimde yazılmış olup iki grupta toplam 17 sorudan oluşuyor. Hiçbir şey yazmaya da gerek yok, tek yapılması gereken imleci yüze kadar uzanan bir cetvel üzerinde hareket ettirmektir. Aracı geliştirenler, bu testi yapan kişinin geçmiş, bugün ve geleceğe bakış açılarına bakarak fikirlerine ve önceliklerine şekil veren "Zaman Stili"ni (Time Style) ortaya çıkarıyor. Soruları yanıtladıktan sonra isteyen kişi yanıtlarının aşağıdaki kategorilere göre analizini görebilir: Gelecek hakkında düşünme tarzı, hızı ve bunun sonuçları.

Zaman Perspektif Envanteri (Time Perspective Inventory): TPI FQ'ya karşılık, temelleri psikolojide olan bu endeks, 1990'lı yıllarda Stanford Üniversitesi'nden Philip Zimbardo ve John Boyd tarafından geliştirildi. Sonradan geçerliliğini belirlemek için gerçekleştirilen uluslararası araştırmalarda da güvenilir ve geçerli bulundu. Endeks, 1970'li yıllarda başka bir Stanford psikoloğu Profesör Walter Mischel tarafından gerçekleştirilen "Marshmallow Deneyi" adlı bir deneye dayanıyor. Bu deneyde Mischel ve ekibi dört yaşındaki çocuklara marshmallow şekeri veriyor. Çocuklara şekeri bir süre boyunca yemedikleri takdirde daha sonra ikinci bir tane daha alacaklarını söylüyorlar ancak ne kadar beklemeleri gerektiğini belirtmiyorlar. Araştırma ekibi her çocuğun şekeri yemeden ne kadar dayanabildiklerini ölçüyor. Çocukların çoğu tabii ki şekerin cazibesine kapılıp hemen yerken bir kısmı 15 dakikaya kadar dayanıyor. Ekip bundan 14 yıl sonra artık 18 yaşında olan çocukların hayatlarındaki değişik alanlarda gerçekleştirmek zorunda oldukları görevlerdeki başarılarını ölçtü. Ekibin ölçtüğü, çocukların nefse hakimiyet seviyeleri ve bu yeteneğin ileride hayatlarında başarı seviyesini etkileyip etkilemediğiydi. Nefislerine hakim olamayıp şekeri hemen yiyenler bugüne odaklı sayılırken anında doyumu erteleyebilenler veya itebilenler geleceğe odaklı sayılırlar. Bu deney davranış psikolojisindeki en temel deneylerden biridir ve sonsuz sayıda değişik versiyonu çok değişik insan gruplarıyla denenmiştir. Her seferinde katılanların değişik birçok alanda gelecekteki davranışlarını tahmin etme konusunda başarılı olmuştur –ister ehliyet sınavında başarı olsun, isterse üniversite giriş sınavları alanında. Örneğin şeker yeme konusunda nefislerine hakim olabilen çocukların Amerikan Üniversite Giriş Sınavları SAT'de 250 puan daha fazla aldıkları görüldü. Aynı zamanda yetişkin hayatlarında stres altında daha iyi çalıştıkları, başkalarıyla daha iyi işbirliğinde bulundukları, kendilerine daha fazla güvendikleri ve daha bağımsız oldukları gözlemlendi. Buna karşılık dört yaşında nefislerine hakim olamayanların yetişkinlik yıllarında daha bıkkın, tereddütlü, kıskanç ve hasetli olduğu gözlemlendi. 1990'lı yıllarda Philip Zimbardo ve John Boyd Marsmallow deneyini temel alarak deneklerin zaman oriyantasyonlarını inceleyip ileride hayatlarındaki değişik görevlerindeki başarılarını tahmin etmeyi sağlayacak bir araç geliştirdi. Geliştirdikleri anket 56 ifade içerir ve beş - on dakikada yanıtlanabilir. Anket İnternet'e yüklenmiştir ve her isteyen kendisini belirleyen zaman perspektifini burada bulabilir: www.thetimeparadox.com/surveys/ztpi

Öngörü Stili Değerlendirme (ForesightStyle Assessment) - FSA

Bu araç İsveçli Natalie Dian adlı bir araştırmacı tarafından geliştirilmiş olup her insanın öngörü stilini güvenilir bir biçimde ölçer. Aracın amacı geleceği tahmin edebilme yetisindeki değişik özellikler arasında köprü kurmaktır. Dian, insanoğlunun harici değişikliklerle karşı karşıya kaldığında uzun vadeli gelecek görüşünü belirleyen altı düşünce tarzı olduğunu savunuyor. Geliştirdiği araç, sorular sorarak altı stili belirliyor. Bu stillerdeki zaman etkeni üç noktanın sıra halinde dizilmesinden oluşuyor: Geçmiş, bugün ve gelecek. Zaman etkeni bireyin değişikliğe nasıl tepki verdiği konusunu inceliyor. FSA'nın betimlediği altı stil gelecekçi, eylemci, uyumlu, esnek, akrobat ve muhafazakar. Bu anket de İnternet'te bulunuyor ve herkes öngörü stilini bu sitede ölçebilir: www. kwiksurveys.com