Kralların sporu: eskrim

Sporun çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimine katkılarını biliyoruz. Tabii o kadar çok spor dalı var ki, hangisine yönlendirilecekleri büyük oranda çocukların eğilimiyle yakından ilgili. Basketbol, futbol, yüzme, jimnastik gibi duymaya alışık olduğumuz spor dallarının yanında son yıllarda bazı spor kulüplerinde eğitimleri verilen eskrim sporu da, hem çocukların hem de ailelerin ilgisini çekiyor. TED (Tenis, Eskrim, Dağcılık) Spor Kulübü'nden Eskrim Branş Sorumlusu Özden Ezinler, her geçen yıl özellikle de çocukların bu spora ilgilerinin arttığını söylüyor. Ben de, eskrim sporu ve çocukların bu spordan nasıl yararlanabilecekleriyle ilgili merak ettiğim soruları Özden Ezinler'e yönelttim. Kızları eskrim eğitimi alan iki ebeveynle de, bu sporu tercih etme nedenlerini konuştum.

Eskrim sporunun tarihçesinden kısaca bahseder misiniz?
Eskrim'in kelime anlamı "Savunma ve Korunma" demektir. M.Ö. 3000 yılına dayanan Eskrim, ortaçağda bir savaş aracı olarak kullanılıyordu. Daha sonra ateşli silah ve ok kullanılmaya başlanınca, düello silahı oldu. En ünlü düello silahının adı Rapier'dir. 16. yüzyılda yapılan düellolarda ölümlerin çoğalması üzerine resmi düellolar yasaklanmış. Ucu sivri silahların yerine, ucu yuvarlak, tomurcuk ve düğme şeklinde olan daha hafif bir çalışma silahı yapılmış. Ucunun tomurcuğa benzemesi nedeniyle de bu silaha Flöre deniliyor. Flöre, Fransızcada Fleur, yani çiçek anlamına geliyor. 18. yüzyılda yüz kısmı tel ile örülü maske giyilmeye başlanınca çalışmalar daha da ilerletiliyor. 18. ve 19. yüzyılda felsefesi ve tekniği en ileri seviyeye ulaşınca, 19. yüzyıl sonlarında, artık spor dallarından biri kabul edilmiş. 1896 yılında ilk kez olimpik spor olarak uygulanmaya başlanmış. Bugün "kralların sporu", "centilmenlerin, şövalyelerin sporu" denmesi bu asil tarihinden kaynaklıdır.
Eskrim sporu nasıl oynanır?
Eskrim aslında bir oyundur. İki kişi ellerindeki çubuklarla (eskrimde genel olarak buna silah adı verilir) birbirine dokunmaya ve vurmaya, kendini diğerinin dokunuşundan korumaya çalışır. Hani küçük çocukların ellerine birer çubuk alarak oynadıkları oyun gibi düşünülebilir. Ama bu oyun bazı kurallara bağlıdır. Üç disiplin kuralı vardır: Flöre, Epe ve Kılıç. Bunların temeli aynı olmakla birlikte, kullanılan silahlar, geçerli tuş alanları ve bazı kuralları farklıdır. Küçük çocuklarda genel olarak Flöre, temel teknik olarak başlangıç silahıdır. Daha sonra çocuğun fiziksel ve karakteristik özelliklerine göre branşlaşır.
Kaç yaşından itibaren yapılabilir?
Tehlikeli bir spor dalı mı? Aslında her yaşta başlanabilir, çünkü çok ileri yaşlara kadar oynanabilen bir spor dalı. Bugün dünyada 70 yaşın üzeri için bile turnuvalar düzenleniyor. Ama çocukların 7-8 yaşlarında başlaması uygun. Eskrim, tehlikeli gibi görünse de tam tersine en güvenli spor dallarından biridir. Sakatlanma riski diğer sporlarda olduğu kadar; burkulma, bağ ve kas incinmeleri şeklindedir. Kullanılan silahlar sivri ve keskin değildir. Vücuda çok dayanıklı özel kumaştan yapılmış elbiseler ve yüze çelik tellerle örülü olan bir maske giyilir.
Türkiye'de yaygın bir spor dalı mı?
Eskrim, başlangıcından bu yana olimpiyatlarda yer alan 4 ana spor branşından biri. Ama maalesef çok yaygın bir spor dalı değil. Daha çok seçkinlerin sporu gibi yanlış bir algı hakim. Son yıllarda Türkiye'deki spor politikası doğrultusunda Eskrim Federasyonu tarafından giderek yaygınlaştırılıyor. Ama hak ettiği kadar ilgi görmüyor. Dışarıdan bakanlar tarafından kolay anlaşılır olmaması ve yanlış bilinmesi nedeniyle uzak duruluyor. Oysa basit kuralları öğrenildiğinde son derece yararlı ve zevkli bir spor olduğu görülecektir. Genellikle çocuklarının isteği üzerine aileler tarafından çocuklar eskrime getiriliyorlar. Aileler eskrimin özelliklerini tam olarak bilseler, mutlaka çocuklarını yönlendireceklerdir.
Anne-babalara neler tavsiye edersiniz?
Çocuklarını bu spora yönlendirmeleri için neler söylemek istersiniz?
Tüm çocukların bedensel hareketliliği için, yaşlarına göre, spor yapmalarının son derece şart olduğunu düşünmek gerek. Özellikle eskrim yapmalarını, çocuğun kendine güveninin gelişmesine, bedensel, zihinsel ve ruhsal olarak da çok büyük katkısı olacağı için tavsiye ediyoruz. Çocuklar yenmeyi ve yenilgiyi kabul etmeyi oyun oynayarak öğreniyorlar. Yendiği zamanki haz duygusu unutulmuyor, ama yenildiğinde başta biraz üzülse de daha sonra unutuyor. Bir dahaki sefere yenmek için çok çalışıyor. Başarılı olup madalya almaya çıktığında ise başarılı ve popüler olma duygusunu tadıyor. Kendisiyle gurur duyuyor. Kendini ailesine ispat etiğini hissediyor. Aslında başarı görecelidir. Karşılaşmalara katılan her çocuk kendi çapında başarılı sayılır. Bütün bunların dışında, çok kaliteli bir sosyal ortamda, güzel arkadaşlıklar kuruluyor. Ergenlik çağının sorunları daha kolay aşılabiliniyor. İleriki yaşlarda en yakın arkadaşları, birlikte eskrim yaptıkları arkadaşları oluyor. Ailelerin çocuklarını mutlaka bir şekilde eskrimle tanıştırmalarını öneriyorum.
TED Spor Kulübü'nde eskrim programı nasıl?
Yeni başlayacak olan çocuklar için kışın hafta sonları eskrim kış okullarımız var. Okulların eğitim dönemiyle paralel olarak uygulanıyor. 2. dönem henüz başladı, ama aralarda da katılmak mümkün. Yaz dönemi TED Spor Kulübü içindeki eskrim sınıflarında da çok sayıda minik çocuk eskrim ile tanışıyor. Daha sonra çocuklar yeteneklerine göre branşlara ayrılarak performans gruplarında yer alıyorlar. Kulübümüzde nezih bir ortamda, usta hocalarla iyi bir çalışma ve mükemmel arkadaşlık ve sevgi ortamında, estetik ve sanatsal yönü yüksek olan bu sporu yapma olanağı herkese açık. Son senelerde birçok özel lise ve üniversite eskrimcilere burs verebiliyor. Yurtdışında okuyacak çocukların okullara kabulünde eskrim yapmış olmaları, diğer sporlara göre daha çok tercih ediliyor. Milli sporcular üniversite hayatları boyunca, öğrenimleri bitene kadar devletten bir miktar maaş alıyorlar. Avrupa veya dünya çapında dereceler elde ettiklerinde de büyük ödüller alıyorlar. Zaten böyle büyük bir başarı, maddi ödül dışında manevi olarak başlı başına bir onurdur. Sonuçta eskrim sporu içinde, antrenör veya hakem olarak da yer alınabiliyor.
TED Spor Kulübü, Eskrim Branş Sorumlusu
ÖZDEN EZİNLER:
"ESKRİM FİZİKSEL VE ZİHİNSEL BECERİLERİ GELİŞTİRİYOR"
Eskrim bedensel gelişimin yanı sıra kişinin iç gücünü, aklını, ruhunu kullanabildiği çok eğlenceli bir spor dalı. Kişinin tüm vücudunu fiziksel olarak çalıştırdığı gibi, koordinasyon, refleks, çeviklik ve dayanıklılık özelliklerini de geliştirir. Zihinsel olarak, hızlı ve doğru algılama, hızlı düşünme, karar verme ve uygulama becerisini oluşturur. Odaklanmayı ve bunu sürdürmeyi öğretir. Ruhsal olarak sezgilerini ve yaratıcılığını, çocuğun sorunlarla tek başına baş etme, insiyatif kullanma ve bireysel güç gibi özelliklerini geliştirir. Ama diğer taraftan takım müsabakalarında ve çalışma ortamlarında kalabalık bir arkadaş grubu ile birlikte olunmasından ve karşılıklı birisi ile doğrudan temas ile oynanmasından dolayı çocuklarda birliktelik duygusunu ve takım ruhunu destekler. Azim ve irade gibi karakteristik özellikleri geliştirir. Sinir sistemini kontrol etmeyi öğretir. Çocuk bağımsız ve adil davranmayı, saygıyı ve iç disiplini öğrenir. Doğru düşünme ve ani doğru karar verme özelliği ile doğru refleks kazanan bir eskrimci normal hayatında da tüm bunlardan yararlanır. Birçok sporda başarı sadece hız veya güç ile kazanılırken eskrimde zeka ile kazanılabilir.
Müjdat Ertün/Satın Alma Müdürü
"Güvenli bir spor"
Eskrim sporunu ben de uzun yıllar yaptım ve hala da devam ediyorum. Kızım da benden görerek başlamak istedi, ben de teşvik ettim.Lal, bu spora çok beğenerek başadı ve severek yapıyor.Şu anda bu sporu yapmanın hiçbir sakıncası yok.Benim zamanımda teknik aletler bu kadar gelişmiş değildi.Korunma açısından da çok güvenli bir spor.Yaralanma riski de yok, ancak zaman zaman sporun kendi içinde yer alan, ısınmadan kaynaklı klasik spor sakatlanmaları olabiliyor.Kılıçla ilgili yaralanma durumu yok.
Hülya Özhan/Ev hanımı
"Herkese tavsiye ediyorum"
Eskrim sporunu kızım kendi seçti.Okulda bununla ilgili bir tanıtım olmuş.Biz de onu destekledik.Kulübü kendimiz seçtik.1 yıldır oynuyor ve çok memnun.Severek gidip geliyor.Neslihan ile birlikte biz de bu sporu öğrenmiş olduk.Kızıma birçok faydası oldu, özellikle disiplin sağladı.Kılıç sporu olduğu için ilk başlarda çekincemiz oldu.Ama gördük ki hiçbir zararı yok ve kesinlikle çok faydalı bir spor dalı.Bu nedenle herkese tavsiye ediyorum.
Hazırlayan: ŞENAY ÇELİK / Bebeğim ve Biz