AİHM'den şok Kıbrıs tazminatı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye'yi 1974'teki Kıbrıs Barış Harekâtı ve sonrasındaki süreç nedeniyle 90 milyon euroluk tazminata mahkûm etti. AİHM Büyük Dairesi dün, Kıbrıs görüşmeleri ve dolayısıyla Kıbrıs'ın bundan sonraki siyasi geleceğini yakından ilgilendiren bir karar aldı. 10 Mayıs 2001'de verdiği mahkûmiyet kararının tazminat miktarını açıkladı. Buna göre Türkiye, Kıbrıs Rum Kesimi yönetimine; harekât sonrasında kaybolduğu iddia edilen bin 491 Rum için 30 milyon, Karpaz bölgesindeki politikalar nedeniyle de 60 milyon olmak üzere toplam 90 milyon euro tazminat ödemeye mahkûm oldu. AİHM kararında, Türkiye'nin Barış Harekâtı sırasında ve sonrasında 14 ayrı nedenle hak ihlalinde bulunduğu sonucuna vardı.

Dışişleri kaynakları, kararın Türkiye için yok hükmünde olduğunu bildirdi. Ankara'nın değerlendirmesinde üç konu öne çıktı: 1. AİHM, devletten devlete hüküm ve sonuç doğuracak bir karar veremez. 2. Türkiye, hukuken tanımadığı bir devlete tazminat ödemez. 3. Bu karar Kıbrıs'ta yeniden müzakerelerin başladığı bir dönemde Ada'da kalıcı ve sürdürülebilir bir çözüme katkı sağlamaz. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da şunları söyledi: "Uluslararası hukuk bağlamında ve AİHM çerçevesi, kuralları bağlamında ne bağlayıcıdır, ne de bizim açımızdan bir kıymeti vardır. Hukuk açısından sakıncalarının olmasının yanında zamanlaması yanlıştır. Tam Kıbrıs'ta kapsamlı barış müzakereleri ivme kazanmışken, Türkiye'nin de öncülüğünde yeni bir süreç başlamışken ve bütün dikkatler buna yoğunlaşmışken böyle bir kararın alınması kapsamlı müzakerelerin psikolojisi açısından doğru olmamıştır." Dışişleri Sözcüsü Tanju Bilgiç ise "Bu kararın yanlışlık ve tutarsızlıklar ihtiva ettiği, hukuki zeminden yoksun ve uygulanma kabiliyetinin olmadığı görülmektedir" açıklamasını yaptı.

Bir devletin başka bir devlete karşı açtığı ilk davada mahkûmiyet gerekçeleri arasında, dönemin KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın "tutuklu Rumların öldürüldüğü" ve Yalçın Küçük'ün "Türk ordusu temizlik operasyonu yaptı" açıklamaları başta geliyor.

Ersan ATAR/SABAH