Çocuklarda idrar kaçırma nedenleri ve tedavisi

Çocuklarda görülen idrar kaçırma, özellikle anne ve babalar için önemli bir sınav. Çocuklarda idrar kaçırmanın altında pek çok etken olduğunu vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı, "Uyanma güçlüğü, gece düşük mesane (idrar torbası) kapasitesi, gece idrar üretiminin artması ve genetik eğilim bu durumu ortaya çıkarabiliyor. Uyku bozukluğu, hiperaktivite-dikkat eksikliği, epilepsi, okul- aile sorunları gibi durumlar da idrar kaçırma sorununa neden olabilmektedir. 5 yaşını tamamlamış bir çocuk haftada 2'den fazla idrar kaçırıyorsa mutlaka hekime başvurulmalıdır" diye konuştu.

Beş yaşından büyük bir çocuk doğumsal ya da 3 aydan uzun süre haftada en az 2 kez uykudayken idrar kaçırıyorsa "enürezis" varlığından söz edilebileceğini belirten Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı, "Bu sorun, çocukların gündüz ya da gece yatağını, elbiselerini istemsiz olarak ıslatması şeklinde karşımıza çıkar. Sadece uykuda idrar kaçırma (enürezis monosemptomatik) ile sıkışma, damlatma, sık ya da seyrek idrar yapma, idrar tutma manevraları, kesik kesik işeme gibi durumların eşlik ettiği idrar kaçırma (polisemptomatik enürezis) olmak üzere iki türlüdür" ifadesini kullandı.

İdrar kaçırmanın bazen başka sağlık sorunlarının habercisi olabileceğini söyleyen Doç. Dr. Bıyıklı, "Özellikle idrar yolu enfeksiyonu, idrar torbasının hastalıkları, üriner sistemin yapısal bozuklukları, idrar konsantrasyon bozuklukları, böbrek yetersizliği, kabızlık ya da diyabet bunlar arasındadır" şeklinde konuştu.

Suçlayıcı davranmayın

Tüm tedavi süreci boyunca ailenin çocuğa destek olmasının kritik bir öneme sahip olduğunu söyleyen Doç. Dr. Bıyıklı, "Çocuğun, bu sorunu sadece kendisine aitmiş gibi algılamaması için özenli hareket etmeli; tedavi sırasında ortaya çıkabilecek durumlarda suçlayıcı ve cezalandırıcı davranışlardan kaçınılmalı. Aksi yöndeki her davranışın, çocukta özgüven kaybı, davranış bozukluğu ve anksiyete gibi sorunlara yol açabileceği unutulmamalı"dedi.

İlkokula başlama dönemi etkin tedavi için önemli

İdrar kaçırma sorununda çocuklarda ayrıntılı fizik muayene ve laboratuvar değerlendirmeleri sonrası altta yatan organik bir hastalık saptanmazsa aile yapısı ve çocuğun olaydan etkilenme derecesine göre 2 yıl gözlem ve destek tedaviyle izlem yapılabildiğini aktaran Doç. Dr. Bıyıklı,"Ancak ilkokula başlama dönemi olan 7-8 yaş daha etkin bir tedavinin seçilmesi açısından önemlidir. Altta yatan organik bir hastalığın olup olmadığının değerlendirilmesi için laboratuvar incelemeleri ve üriner sistem ultrasonografisi istenebilir. Bazen çocuklar, uygulanacak tedavi yönteminden korkabilir. Bu noktada ailenin de tedaviye katılımı, tedavinin başarısı için çok önemlidir. Muayene sırasında çocukla doğru iletişim kurmak, dikkat etmesi gereken durumları onunla paylaşmak, zorlandığı alanlarda ona yol göstermek tedavinin sonuçlarına da olumlu yansır" diye konuştu.

Tedavinin başarı oranı yüzde 90

Doç. Dr. Bıyıklı, şöyle konuştu: "Tedavinin başarı oranı, monosemptomatik enürezis türünde davranış tedavisi ve alarm tedavisi ile yüzde 90'ların üzerindedir. Tedavi sonrası sorunun tekrar görülme olasılığı da düşüktür (yüzde 20-30). İlaç kullanımında ise başarı oranı yüzde 60-70 arasında değişmekte olup, tedavi sonrası tekrar görülme olasılığı yüksektir."

Beslenmeye dikkat

Çocukların beslenme şekilleri de bu rahatsızlığı tetikleyebilir. Sıvı alımının düzenlenmesi, gazlı ve kafeinli içeceklerden uzak durulması, özellikle akşam yemeğinden sonra meyve, kuruyemiş, şekerli ve tuzlu besinlerle içeceklerin kısıtlanması önemlidir.

Çocuğunuz için aşağıdaki önerileri dikkate alın:

- Yatmadan 2 saat önce sıvı alımını kısıtlayın.

- Yatak öncesi tuvalet ziyareti yaptırın.

- Uyuduktan 1,5 - 2 saat sonra tuvalet kullanımı için uyandırın.

- Gündüz sıvı alımını artırın.

- Gündüz 2-3 saat arayla işemesini sağlayın.

- Akşam yemeğinde susamasını tetikleyecek tuzlu ve aşırı baharatlı gıdalardan kaçının.

- İdrar söktürücü etkisi olabilen hazır içecekleri eve almayın.

İdeal tuvalet eğitimi nasıl olmalı

- 1,5 - 2,5 yaş aralığının ideal zaman olduğunu unutmayın.

- Katı tuvalet eğitiminden kaçının.

- Eğitim süresince aile olarak destekleyici davranın.

- Gece ve gündüz eğitimine aynı zamanda başlayın.