Türkiye'nin değil, Dünya'nın ekseni kayıyor (1)

(USASABAH)
Baha Erbaş* / New York

Uzun yıllar oldu Kuruşçev o meşhur BM konuşmasını yapalı. İhtişamlı SSCB'nin Başkanı, BM Kürsüsü'nde ayakkabısını çıkarıp kürsüye vurarak ''Bay Başkan bugün yaşanan Amerikan Emperyalizmini düzene sokun'' demişti.

Onun birkaç yıl öncesinde de Moskova'daki bir resepsiyonda Avrupalı büyükelçilere ''Sizi Gömeceğiz'' diyordu.
Ama o zamanlar EKSEN vardı.

Taraflar birbirlerini hem şer odağı hem de nihai olarak alt edilmesi gereken düşman gözüyle görüyorlardı ve karşılıklı propaganda sürüp gidiyordu. Bütün kötülüğün ve dünyadaki adaletsizliğin müsebbibi Doğu Bloku için Kapitalist Batı; Batı Bloku için ise insan hayatının bütün temellerinin kökünü kazıyan ve tamamıyla insanın yaradılışına aykırı olan, hür teşebbüsü reddederek insan hürriyetini zindana atan Sosyalist Doğu idi. Yollar ya Komünizm'e ya da Kapitalizm'e çıkıyordu. Dünya bu 2 ideoloji ile 2 kamp halini almış; paylaşılmıştı. Ama o zamanlar EKSEN vardı.
Doğu ile Batı'nın ya da Kapitalizm ile Sosyalizm'in karşılaştığı Berlin'de, dönemin SED lideri Walter Ulbricht Komünist Dünya'nın kabesi olan Moskova'ya sormuştu: ''Kapitalizm'in Berlin'den nasıl kuşatılacağına dair'' ve paylaşıma tekabül eden 46 km. uzunluğunda bir duvar sadece 1 gecede inşa edilmişti. Kimileri için adı ''Berlin Duvarı'' idi ama kimileri için ise "Utanç Duvarı" (Schandmauer). Ama o zamanlar EKSEN vardı.

(Başkan Kruşçev ve ABD Başkanı Kennedy)

İdeolojilerin her yerde mukaddes hüküm sürdüğü çağ idi. O yüzden Kruşçev ''Sizi Gömeceğiz'' diyordu ABD ve Avrupa'ya. Weber'in ''Protestan Ahlakı'' dediği ''Sermaye Birikimi'nin bizzat başlıbaşına bir DEĞER olduğu'' dünya sadece Batı için geçerli idi. Finans kapital, güneşin doğduğu her yerde herkes için ve herkese açık değildi. Larry Allen'in Global Finans Sistemi'nin tarihini anlattığı ''Keseden Bankaya Tezgahtan Borsaya" adlı eserinde dediği gibi Batı'da iş çoktan borsaya uzanmıştı.Tokyo-Londra-New York arası birer endeksle birbirine çoktan bağlanmıştı. Ama Doğu Bloku halklarının böyle bir derdi de telaşı da yoktu. Ama o zamanlar EKSEN vardı.
Yalta ve Postdam Konferansları dünyayı bölmüş; EKSEN'in kırmızı çizgilerini çizmişti.12 Mart 1947'de Truman Doktrini Amerikan Kongresi'nde kabul edilmişti. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman tarafından hazırlanan plan Sovyet Tehdidi içindi ve çizilen yeni EKSEN ile ABD'nin uluslararası politikasının değiştiği, yeni düzende Atlantik İttifakı'nin hamisi ve banisinin ABD olacağı ilan edilmişti. Hedef Komünizm idi.
ABD önderliğindeki Atlantik İttifakı'nin tehdit algılamasının merkezinde sadece 1 düşman ve 1 ideoloji vardı: Sovyet Rusya ve Komünizm.
Truman Doktrini'ni Marshall Planı takip etti.EKSEN iyice yerine oturdu.'Komünizm Tehdidi' altındaki devletlere ABD askeri ve mali yardım yapacaktı. Siyasi açıdan Yunanistan, jeopolitik olarak Türkiye Sovyet Tehdidi altındaki ilk ülkelerdi. Stalin, Türkiye'den Kars, Ardahan ve Artvin'i istemiş, Boğazlarda askeri üs talep etmişti. Türkiye kuzeydeki bu tehdidin karşısında ABD'den yardım istemişti.EKSEN'e attığı ilk büyük adımdı.
Ya bugün ?

Eksen'in kırmızı çizgisi olan o Berlin Duvarı yıkılalı neredeyse çeyrek asır olacak. Müzesi bile yapıldı.
Daha düne kadar silahının namlusu Avrupa'ya çevrili olan Komünist Doğu Avrupa ülkeleri bugün hem AB üyesi daha da ötesi hem de NATO üyesi. O zamanlar Avrupa Güvenliği'nin tek tehdidi Sovyet Rusya idi. Ama bugün Rusya, Avrupa Güvenliği'nin stratejik bir parçası.
Bu yıl 46. sı düzenlenen Münih Güvenlik Konferansı'nda, 20 yıl önce birileri Rusya'nın Avrupa'nın Güvenliği ile ilgili söz ve hak sahibi olacağını söylese kimse inanmazdı.Ya da o Berlin Duvarı'nın altından bugün Avrupa'yı ve Rusya'yı birbirine ayrılmaz bir şekilde bağlayan doğalgaz borularının geçeceğini, Avrupa Güvenliği için Rusya-Almanya-Fransa devlet başkanlarının biraraya geleceğini ve birbirlerini Avrupa Güvenliğinin ayrılmaz parçası ilan edeceklerini kimse düşünemezdi.
Türkiye'nin en büyük ticaret ortağının Rusya olacağını,Türkiye ve Rusya'nın birbirlerini Stratejik Ortak ilan edeceğini,Türkiye'ye kurulacak Füze Kalkanı'nın Rusya tehdidi ile değil de başka sebeblerle konuşlanacağını, Rusya'nın NATO Füze Kalkanı Sistemi'ne katılmayı değerlendireceğini, Afganistan'da Rusya'nın ABD'ye yardımcı olacağını ya da Rusya'nın İslam Konferansı Teşkilatı'na gözlemci üye olacağını kimse tahmin edemezdi.
Belli ki o EKSEN Berlin Duvarı'nın altında kaldı. Kaldı ki bu akla gelmeyenlerin hepsi oldu. Demek ki yeni EKSEN herkesin aynı zamanda hem Doğu'ya hem de Batı'ya bakabileceği bir orijin üzerine kurulacak.
* Araştırmacı