Çin, barış ve istikrar istiyor

(USASABAH)
Abdülkadir Alkan* / Şanghay
Dünyada Soğuk Savaş biteli yirmi yıl oldu. Fakat dünyadaki sürecin aksine savaş Kore'de tüm sıcaklığıyla devam ediyor.
90 öncesinde ABD ve komünist blok arasındaki global politik mücadelenin bir minyatürü haline gelen Kore'de değişen bir şey yok. Adada ''çift kutuplu'' bir düzen sergilenmeye devam ediyor.
Çin, Kuzey Kore için vazgeçilmez bir müttefik
Sovyetlerin dağıldığı, Çin'in dünyaya açıldığı bugün, Kuzey Kore'nin diğer komünist ülkelerden daha kapalı bir rejimle yönetilmesi, Kuzey Kore'nin uluslararası siyasi arenada yalnız kalmasına yol açtı. İşte tam bu noktada dünyayla sağlıklı iletişim kuramayan Kuzey Kore için Çin vazgeçilmez tarihi bir müttefik. Bunun dışında başta Amerika olmak üzere Batılı ülkelerin her fırsatta Çin'i Kuzey Kore'ye karşı nüfuz kullanmaya çağırması Çin'i Kuzey Kore'yle yapılacak diplomatik ilişkilerde baş aktör konumuna getirmektedir.
24 Kasım itibariyle Kuzey-Güney Kore arasında tansiyon yeniden yükseldi. Amerika, Japonya ve uluslararası siyasi arenada Çin'in Kuzey Kore'yi kınaması gerektiğini, Kuzey Kore'ye yönelik etki gücünü kullanması gerektiğini söyleyen açıklamaların ardı arkası kesilmiyor. Çin Dışişleri iki kez 24 ve 25 Kasım'da gelişen olaylara yönelik endişe içerisinde olduğunu söylerken, yapılan açıklamalarda ''Altılı Müzakereler''in yeniden başlamasının kaçınılmaz olduğu vurgulandı. Altılı Müzakereler ilk defa 27 Ağustos 2003'te Amerika, Çin, Kuzey Kore, Güney Kore, Japonya ve Rusya'nın katılımlarıyla Kuzey Kore'nin nükleer silahsızlanması amacıyla başlamıştı.
Karşılıklı top atışlarının yaşandığı ikinci gün Rusya'da olan Çin Başbakanı Wen Jiabao düzenlenen basın toplantısında her türlü askeri provokasyonun karşısında olduklarını ve Altılı Müzakereler'in yeniden başlatılmasının gerekli olduğunu söyledi.
Başbakan Wen Altılı Müzakereler'in Kore Yarımadası'nda barış ve istikrarın hakim olması ve nükleer silahsızlanma için temel adım olduğunu vurgularken, Rusya Cumhurbaşkanı Medvedev bu açıklamaları destekledi.


(Kuzey Kore lideri Kim Jong-Il ve oğlu Kuzey Kore Ordusu'nun bir barınağını denetliyor)

İlk atışı Güney Kore mi yaptı?
Çin'de bazı dış politika uzmanları Başbakan Wen'ın açıklamalarındaki provokasyon ifadesini ilk saldırıya yönelik bir eleştiri olarak yorumlarken, ilk saldırının Güney Kore tarafından yapıldığına ve bunun Güney Kore tarafından kabul edildiğine işaret ediyorlar.
Dün itibariyle Çin'de yayınlanan ''Dünya'da Basın'' programlarında dış haberler üç başlıkta ele alınıyor; Güney Kore'yi destekleyen, Kuzey Kore'yi suçlayan ve Çin'e arabulucuk için baskı yapan yayınlar.
Bunlardan Çin'e baskı yapan haberler ön plana çıkıyor. Gerçekten de batı medyasında Çin hakkında "diplomatik yollardan Kuzey Kore'yi savaş eğiliminden döndürebilecek tek ülke" tanımlamaları yapılıyor.
Çin, Kuzey Kore'yi "fazla rahat olmakla" suçluyor
Son yaşanan top atışlarıyla alakalı Çin, Kuzey Kore'yi gereğinden fazla rahat olmakla suçluyor. Çin, Kuzey Kore'nin hala komünist jargonla ''yalın ayak, ayakkabı giyenden korkmaz'' tavırları içinde Güney Kore ve Amerika'nın tepkilerine karşı kayıtsızca rutin ülke gündemini yaşadığını, Devlet Başkanı Kim Jong-in'in oğlu müstakbel devlet başkanı Kim Jong-un'la birlikte soya sosu ve cam fabrikalarını ziyaret etmelerini hayretle izliyor. Öte yandan Çin, Kuzey Kore kadar rahat değil, kendini tekrar arabulucu rolünde sahnede görüyor. Nitekim Çin Dışişleri'nden yapılan açıklamada Altılı Müzakereler'in Aralık ayının ilk haftasında başlaması için taraflara resmi teklif götürüldüğü ve yarın itibariyle resmi yanıt beklendiği ifade ediliyor.
Dış basında Kuzey Kore'yi hiç eleştirmemekle suçlanan Çin, 2006 yılında Kuzey Kore'yi yeraltında gerçekleştirdiği nükleer denemenin ardından daha önce Çin'i bilgilendirmediği için suçlamıştı.
Çin Medyasında yapılan haber ve yorumlarda iki nokta vurgulanıyor;
birincisi, Sarı Deniz'de ülkeler problemleri asla silahlarla çözemez, savaş problemleri çoğaltır.
ikincisi, Altılı Müzakereler Kuzey Kore'nin nükleer yönden silahsızlanması ve Kore Yarımada'sında barışın sürmesi için temel adımdır.
Çin, barış ve istikrar istiyor
Kore Yarımadası'nda barışın devam etmesi, bölgede istikrarın sürdürülmesi için önemli. Bu yüzden Çin'in attığı her adım istikrar ve barış için atılacak. Ayrıca Çin Amerika'nın bölgede Güney Kore'yle ortak yaptığı askeri tatbikatı kaygıyla karşıladı. Bu da Çin'in bölgede savaş istemediğinin göstergesi.
Batı'da Çin'in dış dünyaya entegre olması, Amerika'yla birlikte hareket edeceği yanılgısını doğuruyor.
Oysa, Çin, Kuzey Kore'yle kurduğu ilişkilerde kendi tarzıyla hareket ediyor.
Batı ve Japonya, yaşanan son krizle alakalı Çin'den istediği cevapları henüz alamasa da, birçok Çinli akademisyen Çin'in Kuzey Kore'yle yaptığı ikili görüşmelerde bölgede istikrar ve barıştan yana tavır alacağı konusunda hemfikir.
Peki, Çin, Kuzey Kore'nin askeri kararlarında ve dış politikasında aktif yönlendirmede bulunacak mı? İşte bu konuda Batı hayal kırıklığı yaşayabilir.