"Türkiye-ABD ilişkileri birbirini tamamlıyor"

(USASABAH)
Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Namık Tan, Turkish Policy Quarterly dergisine "Türk-Amerikan Stratejik Ortaklığı" başlıklı bir makale yazdı.
Makalede Türkiye ve ABD arasındaki temel problem alanlarına ve gelecek vizyonuna değinen Tan, ABD ve Türkiye'nin politikaları ve paylaştıkları değerlerle birbirlerini tamamladıklarını yazdı.
Tan, makalesinin girişinde Türkiye'nin Soğuk savaş döneminde NATO ile ilişkileriyle bilinen bir ülke olduğunu, fakat bugünlerde ise bölgesinde sahip olduğu siyasi, ekonomik, sosyal bağları ve seküler demokrasisiyle anıldığını belirtti. Türkiye'nin bölgesindeki gelişmeleri izleyen, sorunlara seyirci kalmayan ve çözüm üreten, Kafkasya, Balkanlar, Ortadoğu gibi yakın coğrafyalarına getirdiği barış ve istikrar vizyonuyla konuşulduğunu belirten Tan, ABD-Türkiye ilişkilerinin Türk dış politikasının en önemli boyutlarından biri olduğunu ifade etti.

"Vizyon: Model Ortaklık"
Obama'nın 2009 yılında yaptığı Türkiye ziyareti sırasında gündeme gelen "Model Ortaklık " fikrine değinen Tan şöyle yazdı;
"Başkan Obama Türkiye ve ABD arasındaki ilişkileri tanımlamak için model ortaklık tabirini kullandı. Bu vizyon askeri ve stratejik girişimlerden çok, ticari, ekonomik ve kültürel alanlardaki işbirliğini derinleştirme ve genişletme zorunluluğunu taşıyor. ABD ve Türkiye arasındaki ekonomik ve ticari bağlar model ortaklığımızın doğasını yansıtmıyor. Bu açığı kapatmak için önemli bir sütun olan ve yeni bir işbirliği çatısı oluşturan, Türk Amerikan İş Konseyi kuruldu. Bu konsey politika yapıcılar ve özel sektör arasındaki boşluk üzerinde köprü olacak.


"Eksen kayması tartışmaları adil değil"
"Ne yazık ki iki olay bu çalışmaları karmaşıklaştırdı: Türkiye'nin İran yaptırımlarına hayır oyu vermesi ve 31 Mayıs'ta Gazze Yardım Konvoyu'na yapılan İsrail baskını. Bu olaylar ABD'de Türkiye'nin ekseninin kaydığına dair tartışmaları tetikledi ve Türkiye'nin Batı dünyasına olan bağlılığının sorgulanmasına neden oldu. Bu tartışmalar adil değil. Eğer bir eksen kayması olsaydı, kuvvetlerimizin Afganistan'da bulunmasını nasıl açıklayabilirsiniz?"
"Türkiye'nin Batı yolculuğu geri çevrilemez bir süreçtir"
Türkiye tarihini bilenler, ülkemizin Avrupa yolculuğunun 1923 öncesine gittiğini iyi bilirler. Biz AB üyeliğimizi demokrasiye, özgürlüğe ve serbest piyasaya karşı bir yükümlülük olarak görüyoruz. Türkiye'nin diğer global aktörlerle olan bağlarının tamamlayıcı olduğunu düşünüyoruz. Yakın komşularımızla artan ticaretimizle, Batılı ülkeler arasındaki ilişkiler arasında bir çelişki görmüyoruz. Türkiye'nin liderlik rolleri, G-20'den İslam Konferansı'na kadar pek çok örgüt ve oluşumdaki rolü de tamamlayıcıdır.

"Türkiye'nin çok yönlü dış politikası bir yükümlülük değil, fırsat"
Büyükelçi Namık Tan, makalesinin devamında Türk dış politikasını sahip olduğu çok yönlülüğün bir yetenek olduğunu vurguladıktan sonra, ABD'nin pek çok müttefikinde böyle bir avantajın olmadığını yazdı. Tan, Türkiye'nin çok yönlü dış politikasını "eksen kayması" olarak görmenin tutarsız olacağını belirtti ve ekledi;
"Türkiye'nin Afganistan'dan Irak'a, Filistin'den Bosna'ya kadar pek çok aktöre ulaşabilme yeteneği müttefiklerimiz tarafından bir yükümlülük değil, bir fırsat olarak değerlendirilmeli. Türkiye'nin komşularıyla sıfır problem politikası bir din ve ideolojiye dayanmıyor."

"Gazze Konvoyu Türkiye tarihinde bir ilk"
Tan daha sonra İsrail'in Gazze Konvoyu'na yaptığı baskını değerlendirdi ve barış zamanında ilk defa Türk vatandaşlarının yabancı bir devlet tarafından öldürüldüğünü vurguladı. BM Gerçekleri Bulma Misyonu'nun raporuna dayanarak İsrail'in müdahalesinin Uluslar arası Hukuka aykırı olduğunu belirten Tan, İsrail'den özür beklediklerini yineledi.
"Tahran deklarasyonu problemin barışçıl yollarla çözülmesi için"
Büyükelçi Tan, İran'ın barışçıl nükleer çalışmalar yapmasının en doğal hakkı olduğunu yazdıktan sonra, kategorik olarak Türkiye'nin bölgesinde nükleer silaha karşı olduğunu ifade etti. Makalesinde 17 Mayıs'ta imzalanan Tahran Deklarasyonu'na değinen Tan, İran'la yapılan nükleer takas anlaşmasının problemi çözmediğini fakat problemin barışçıl yollarla çözülmesi için önemli bir fırsat yarattığını yazdı.
"Türk-Amerikan ilişkilerinin seyri"
Makalesinin bir bölümünü de Türk-Amerikan ilişkilerinin seyrine ayıran Tan, durumu 4 başlığa ayırdı;
- "Türkiye ve ABD arasındaki sağlam işbirliğinin Irak'ın birliğinin ve bölgedeki dengeleyici rolünün korunması için hayati olduğuna inanıyoruz."
- "ABD, PKK'yı, Türkiye ve ABD'nin ortak düşmanı ilan etti. İki ülke PKK'ya karşı ciddi adımlar atıyor. Irak'ın kuzeyinde bulunan bu terörist organizasyonun sonlanması için ortaya koyduğumuz çabalara Iraklı Kürtler tarafından verilen destek artıyor."
- "Türkiye, Afganistan'da yumuşak gücünü ülkenin uluslar arası toplumda hak ettiği yeri alabilmesi için kullanıyor. Bu ülkeyle sağlık, eğitim, askeri işbirliğimizi ve yardımlarımızı sürdüreceğiz."
- "Pakistan'ı desteklemek ABD-Türkiye ilişkilerindeki diğer bir önemli başlık Türkiye'nin Pakistan'a yaptığı yardım toplamda 160 milyon doları geçti. "

Türk-Amerikan ilişkilerinin dayanıklılığı daha önce de test edildi
Tan son olarak 1 Mart tezekeresinin reddedilmesi sırasında yaşanan dalgalanmanın Türk-Amerikan ilişkilerini test ettiğini ve iki ülke ilişkilerin sahip olduğu güçlü temeller sayesinde, stratejik ortaklığın kısa sürede canlandırılabildiğini yazdı. Büyükelçi, metodolojik farklılıkların, demokrasiyi yüceltimek, insan haklarını güçlendirmek ve serbest piyasayı genişletmek gibi ortak prensipleri aşındıramayacağını da ekledi.