Kongre'de Türkiye savaşı!

(USASABAH ve Ajanslar)

Türkiye'den "ülkedeki Hristiyanların haklarına tam olarak saygı göstermesini" isteyen 306 nolu tasarının son bölümü, ABD Temsilciler Meclisi Dışilişkiler Komitesi'nde görüşülen torba yasa tasarısı içine konuldu.

Komitenin kıdemli üyesi ve eski başkanı Demokrat Howard Berman ile David Ciciline tarafından Dışişleri Yetki Yasası içine konulması teklif edilen öneri, komite tarafından 1 "hayır" oyuna karşılık 43 "evet" oyla kabul edildi. Teklife "hayır" oyu kullanan tek milletvekili, ülkede gelecek yıl düzenlenecek başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti'nin başkan aday adayları arasında yer alan Ron Paul oldu.

Yasa tasarının 2. bölümüne 208 numarayla eklenen teklifte, geçen hafta "Kiliselerin İadesi" başlığıyla sunulan 306 numaralı tasarının Türkiye'ye çağrılarda bulunan son bölümü aynı şekilde yer alıyor.

Teklifte, ABD Dışişleri Bakanından, Türk liderlerle ve diğer Türk yetkililerle yaptığı tüm resmi temaslarında, "ülkedeki dini ayrımcılığa son verilmesi, Hristiyanların haklarını ve dini özgürlüklerinin koruma altına alınması ve kilise mallarının hak sahiplerine hiçbir engelleme ve sıkıtlama olmaksızın iade edilmesi" gibi çağrılar yapması isteniyor.

Çifte standart eleştirileri

Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nde görüşülmekte olan Dışişleri Yetki Yasası'na eklenen Türkiye'deki dini özgürlüklerin durumuyla ilgili değişiklik önergesi, Komite'de "çifte standart" eleştirilerine neden oldu.

Teklifin komitedeki görüşmesinde milletvekillerinin hemen hepsi teklifi desteklerken, Türkiye'ye yönelik "çifte standart" yapıldığı yönünde bazı eleştiriler de yapıldı. Oturum, komitenin kıdemli Demokrat üyesi ve eski başkanı Howard Berman ile Cumhuriyetçi Dana Rohrabacher arasında küçük çaplı bir sözlü atışmaya da sahne oldu.

Değişiklik önergesinde, "ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'dan, Türk hükümetine, dini ayrımcılığın tüm şekillerine son vermesi, ibadet özgürlüğünü ve Hıristiyan toplulukların dini eğitim verme hakkını teminat altına alması, kiliselerden el konulan tüm mal varlıklarını iade etmesi, kiliseler ve kilise mallarının sahiplerine, bu mallarını muhafaza edebilmeleri ve onarmalarına imkan tanıması" gibi çağrılarda bulunması isteniyor.

"Türklerin canını acıtmak için ne yaptınız?"

Cumhuriyetçi Dana Rohrabacher, değişiklik önergesini desteklediğini ama Berman'a bazı sorular sormak istediğini belirterek, "Türkiye'nin Müslüman çoğunluklu ülkelere göre daha özgür bir ülke olduğunda benimle mutabık mısınız? Türkiye'yi Müslüman ülkeler içerisinde dini özgürlüklerde kaçıncı sıraya koyarsınız?" dedi.

Berman'ın "neden Müslüman ülkeler vurgusu yapıyorsunuz?" sorusu üzerine Rohrabacher, "Çünkü Türkiye, Batı demokrasileri tarafından çevrilmiş bir ülke değil, onun yerine Türklerden belki de çok daha az özgür olan ülkelerle çevrili. Değişiklik önergesi doğru ama bu önerge neden belki de bölgedeki en özgür ülkeyi hedef alıyor? Bu sorunun cevabını bulmaya çalışıyorum" yanıtını verdi.

Berman ise "Türkiye'yi özellikle hedef almak niyetinde değilim. Türkiye, modern bir ülke, NATO üyesi, AB adayı, çok önemli ilişkilere sahip olduğumuz müttefikimiz ama özellikle bu alanda berbat durumda" diye konuştu.

Rohrabacher ise şunları kaydetti:

"Burada çok açıkça bir çifte standart var, lehte oy kullanacağım, tasarının içeriği doğru ama bu Türkiye'ye karşı çifte standart yapılmadığı anlamına gelmiyor. Yahudiler odama geliyor, 'İsrail için ne yaptınız?' diye soruyorlar, İrlandalılar geliyor, kendileri için ne yaptığımızı soruyor. Rumlar ve Ermeniler ise, Türkleri acıtmak için ne yaptığımızı soruyor.

Evet, ilkeli olacağız ama konu Türkiye olunca korkunç bir çifte standart uyguluyoruz. Ermeni ve Rumların meşru kaygıları var ama diğer Müslüman ülkelerin dini özgürlükler karnesi daha zayıfken sürekli Türkiye'yi hedef alır gibi görünmemeliyiz. Eğer onları gittikleri yönün aksine çekmek istiyorsak, bu tip şeyler yaparak Türkiye'deki özgürlükleri desteklemiş olmuyoruz. Onlarda sürekli Türkiye'yi hedef alıyoruz ve çifte standart yapıyoruz düşüncesi yaratıyoruz."

Bunun üzerine Berman ile Rohrabacher arasında küçük bir atışma yaşandı.
Demokrat milletvekili Gregory Meeks de, Kur'an-ı Kerim'in yakılması, "sıfır noktası" yakınlarına cami yapılması planlarına karşı çıkılması, ABD Başkanı Barack Obama'nın Müslüman olup olmadığının tartışılması gibi örnekler vererek, dini özgürlükler konusunda ABD'nin de kendi içinde başa çıkması gereken sorunlar bulunduğunu söyledi.

"Ermeni lobisi bu kez de amacına ulaşamadı"

Teklife, 306 nolu tasarıda yer alan "Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliği altındaki Hıristiyanları kasten yok ettiği" yönündeki 1915 yılı olaylarına ilişkin Ermeni iddialarına zemin oluşturabilecek ifadenin dahil edilmemesi, Türk çevrelerce, Ermeni lobisinin bu kez de amacına ulaşamadığı şeklinde yorumlandı.

Bu ifadenin, Türkiye'nin Washington Büyükelçiliği, lobi kuruluşları ve Türk-Amerikan derneklerinin Kongre üzerindeki yoğun çabaları sonucunda tekliften çıkarıldığı belirtildi.

Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Namık Tan, Twitter üzerinden yayımladığı mesajda, "ABD'deki Ermeni lobisinin diyalog karşıtı radikal kesimleri bu kez de amacına ulaşamadı. Tarihimize yapılan asılsız atıflar, ABD Dışişleri Bakanlığı Yetki Yasasına sokulamadı" ifadelerini kullandı.

Bunun yanında diplomatik kaynaklar, 1915 yılı olaylarının 100. yılı olan 2015'e giden süreçte Ermeni diasporasının benzer çabalarını sürdüreceğine, ayrıca, son dönemde Rum-Yunan lobisinin Türkiye karşıtı girişimlerinin arttığına dikkat çekiyor.