Esirler neden şimdi serbest?

(USASABAH)

5 yıldan uzun bir süredir Hamas'ın elinde bulunan Gilad Şalit ve bin Filistinlinin takası neden şimdi yapıldı? Soru ve yanıtlarla Gilad Şalit ve Filistinlilerin takası:

Gilad Şalit kimdir?
Gazze'deki tünellerden kısa süreliğine İsrail'e giren Hamas üyeleri tarafından zorunlu vatani hizmetini yaptığı sırada 25 Haziran 2006 tarihinde kaçırıldı. 19 yaşındaydı. Tutsak olarak bilinmeyen bir yere götürüldü. O tarihten itibaren nerede olduğu hiç bilinmedi.
Niye bu kadar uzun süre esir kaldı?
Gazze'yi kontrol eden Hamas, Gilad Şalit'i İsrail'in elindeki Filistinli tutuklular için pazarlık kozu olarak kullandı. Şalit'in ailesi ve diğer gruplar özgür kalması için büyük kampanyalar başlattı. Uluslararası basının ilgisi arttı. Böylece Hamas'ın eli güçlendi. Uzun süre taraflar Hamas'ın Şalit takası karşılığında istediği tutukluların sayısı konusunda anlaşamadı. Sayı üzerindeki sorunlar giderildi. Fakat bu kez Hamas'ın serbest bırakılmasını istediği isimler için tartışmalar yaşandı.
Serbest kalması için şartlar nelerdi?
Bütün hepsi Hamas üyesi olmayan bin 27 Filistinli tutukluya karşılık takas edildi. İsrail'in serbest bıraktığı tutuklular arasında terör ve cinayet ile suçlananlar da vardı. Hepsi Filistin tarafından belirlenen 450 erkek ve 27 kadın salıverildi. Diğer 550 tutuklunun önümüzdeki iki ay içinde serbest bırakılması ön görüldü. Birçok kişi tarafından takas şartları İsrail hükümeti için bir utanç kaynağı. Bir askere bin 27 kişi takas ediliyordu. Ancak Tel Aviv bu takas anlaşmasını Mısır'daki yeni hükümete pozitif bir jest olarak lanse etti. Takas görüşmesi Mısır arabuluculuğunda yapılmıştı.
Anlaşma neden şimdi yapıldı?
Geçmişteki 5 yıl içinde Hamas ile İsrail tarafından defalarca kez takas anlaşması üzerinde anlaşmanın eşiğine geldi. İki taraf da destekçileri tarafından takasın gerçekleşmesi için yoğun baskı altındaydı. Hamas, BM'ye bağımsız Filistin Devleti olarak başvuran Mahmud Abbas liderliğindeki rakibi Filistin Yönetimi'nin önüne geçmek istiyordu. İsrail tarafı da etrafında şekillenen Arap Baharı nedeniyle sıkıntılı günler geçiriyor.

Özellikle Mısır ve Suriye ile ilişkileri bozuldu. Bu nedenle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümeti hiçbir korkuyu kadere bırakmak istemiyordu.

Her iki taraf takası nasıl meşrulaştırıyor?
Filistinliler İsraillilerin "hiç kimseyi arkada bırakmayacağız" hedefini iyi bir şekilde kullandıklarını belirtiyorlar. Bu da onlara müzakerelerde iyi bir avantaj verdi. Hamas'ın bu anlaşmayı büyük bir zafer olarak ilan etmesi bu yüzden şaşırtıcı değil. Filistin dışından kimi Araplar anlaşmanın kendisinin Arapların Yahudilerin yaşamından daha az bir değere sahip olduğunu ima ettiğini söyledi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu anlaşmayı kabul ederek eleştirileri göğüslemek zorunda kaldı. Bu eleştiriler özellikle serbest bırakılan Filistinlilerin ölümüne yol açtığı İsraillilerin yakınlarından geldi. Fakat anlaşma İsrail'de genel olarak kabul gördü. Halkın %79'u anlamayı destekliyor. Aynı zamanda bu anlaşma İsraillilerin "biz vatandaşlarımızı Arap devletlerinden daha çok önemsiyoruz" hikayesini besleyen bir gelişme oldu.