Moody's'in arkasında kimler var?

(SABAH)
Barış Ergin
Ülkelere ve şirketlere not vererek yatırımın akışını belirleyen derecelendirme kuruluşu Moody's'in sahipleri paranın baronları. Şirketin ana ortakları Buffett, Bogle, Fink ve Rothenberg dünyanın en büyük fonlarını yönetiyor.
Başlarken: Parayı da notu da veren aynı
Türkiye halkının çoğunluğu ilk kez 1994 krizi sırasında tanıdı onları. Peş peşe not indirimlerinin ardından dolar zıplayınca adları "Sıfırcı hoca"ya çıktı. Aradan geçen yıllar, verdikleri hatalı notlar ve çifte standartlı davrandıkları şüphesi yüzünden uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları kamuoyunda da sıkça tartışılmaya ve sade vatandaşın gündemine girmeye başladı. Üstelik bu sadece bizde değil, tüm dünyada giderek artan bir şekilde reyting şirketlerinin varlıklarını tartışmaya açtı. Kasıtlı olarak hatalı not verdikleri ve piyasalarda manipülasyona yol açtıkları, hem birilerinin hem de kendilerinin cebini parayla doldurdukları iddiasıyla birçok soruşturma açıldı. Politikacılar uluslararası arenada, bu kuruluşlar için hakarete varan ölçüde eleştirilerini gündeme getirdi. Hatta onlara karşı finansal sistemin yeniden yapılandırılması ve by-pass edilmeleri bile gündeme geldi.
Peki ama bu şirketlerin arkasında kim var? Verdikleri notlar ve yorumlarla ülkelerin kaderini değiştiren şirketler kime ait ve neye hizmet ediyor?
SABAH ekonomide yaptığımız araştırma bu kuruluşların basit bir finansal şirketten çok, arkasında multi milyarder finans baronlarının olduğunu ortaya çıkardı. Moody's, Standard & Poors ve Fitch'in ortaklıklarıyla ilgili araştırmalar, hepsinin patronunun paradan para kazanma peşinde olan işadamları olduğunu gösteriyor. Diğer benzerlikleri ise hepsinin politika ve politikacılarla yakın ilişkide olması. Bu kuruluşların yöneticilerinin günümüz finans dünyasındaki etkisini ispat edercesine bu dinden ya da uluslararası Yahudi Lobisi'ne yakın olmaları da bir başka benzerlik alanı. Ancak aralarında radikal eğilimlere kapılmış Hristiyan işadamları da var. SABAH'ın araştırmasında çıkan bir başka dikkat çekici sonuç da dünya piyasalarında dev yatırımları bulunan yani parayı verenlerle, kredi notunu verenlerin aynı kimseler olması...

Ülkelere ve şirketlere not vererek yatırım yapılıp yapılmayacağına işaret eden kredi derecelendirme şirketlerinin iç yüzünü araştırmaya Moody's ile başlıyoruz. 2 milyar dolarlık gelirle dünya çapında 110 ülke, 12 bin şirket, 25 bin kamu finansmanı ihraççısını izleyen şirketin arkasında dört isim ön plana çıkıyor. Bu isimlerin dördü de dünyanın en büyük fonlarının sahipleri ve patronları. Moody's'in hissedarları arasında olan ilk 10 şirketin toplam payı ise yüzde 59.

Büyük ortak Buffett
Birincisi ve en meşhur olanı Berkshire Hatthaway'in patronu para sihirbazı Warren Buffett (sağda) . Dünyanın en zenginler listesinin tepesinden ismi hiç inmeyen Buffett'ın şirketi Berkshire Hathaway'in Moody's'te yüzde 12.8'lik hissesi var. Yahudi lobisine yakınlığı ile bilinen Warren Buffett'ın yaptığı yardımlara bakınca da ilginç kurumlar ön plana çıkıyor. Birçok Yahudi fon Buffett'ın listesinde. Merkezi Omaha, Nebraska olan Berkshire Hathaway dünyanın en büyük holding şirketi. Yönetimde Bill Gates'in de olduğu şirketin piyasa değeri 210 milyar dolar.
En güçlüler listesinde
İkinci isim ise Time tarafından dünyanın en güçlü 100 kişisinden biri seçilen John C. Bogle. 20'nci yüzyılın dört yatırım devinden biri olarak gösterilen Bogle'ın iki şirketi Moody's'in hissedarı. Biri ValueAct Capital Management diğeri ise Vanguard Group. Bu iki şirketin Moody's'te yüzde 12.5'lik bir payı var. Şirketleri dünyanın en büyük yatırım fonunu elinde bulunduruyor. Şirketlerinin aktif toplamı 1.6 trilyon dolar ve 170 fonda parası bulunuyor. 82 yaşındaki Bogle da Yahudi Lobisi'ne yakın bir isim ve Yahudi gençleri bir araya getirme ve kimliklerini tanıtma konusunda faaliyet gösteren Jewish Heritage Programı'nın konferanslarına konuşmacı olarak katılmış. Aynı zamanda bestseller bir ekonomist.
Üçüncü isim Capital World Investors. Grubu 1931'de kuran Jonathan Bell Lovelace 1979'da hayata gözlerini yummuş ama arkasında Yahoo'dan Volkswagen'a, Bayer'den Continental'e kadar dünyaca ünlü markalara ortaklıklarıyla tanınan yatırım şirketi Capital World Investors'ı bırakmış. Şu anda yüzde 85'i, 350 kıdemli çalışanına geri kalanı da emekli çalışanlara ait şirketin başında Almanya kökenli Rothenberg ailesinden James F. Rothenberg var. Ailenin tarihi 1772'ye kadar uzanıyor. James F. Rothenberg, yatırım dünyasında lider figürlerden biri. Harvard College ve Harvard Business School'u bitirmiş. Şirket Türkiye'de adını Bizim Toptan ile ortaklık kurararak duyurmuştu.

Wall Street'te fink atıyor
Çeşitli firmaları ile yüzde 6'larda hissesiyle Moody's ortağı olan dördüncü şirket Blackrock'ın ana hissedarları PNC Financial Services ve Barclays. Blackrock'ın tepesinde ise kriz öncesi Wall Street'in en güçlü insanı olarak nam salan Başkan Larry Fink var. Dünya genelinde 12 trilyon doları yöneten Fink, Moody's ortaklarından Blackrock'ın Başkanı ve CEO'su. Dünyanın en büyük para yönetimi şirketi olan Blackrock'ın başında yine Californiya doğumlu bir Musevi olan Fink var.

107 yaşını gören ortak
Neuberger Berman isimli fon yönetimi şirketi ise Moody's'in tanıdık simalarından. Varlıklı bir Musevi ailenin çocuğu olan Roy Rothschild Neuberger'ın kurduğu şirket, şu anda ağırlıklı olarak çalışanların sahipliğinde. 107 yaşında ölen Neuberger'in şirketi yatırımcılar için fon ve servet yönetimi hizmeti veriyor. Şirketin Moody's'teki his selerinin oranı ise yüzde 2.7 düzeyinde.

En büyük paylar:
Şirket ....................... Hisse oranı (%)
Berkshire Hathaway Inc.......... 12.8
Capital World Investors.......... 12.6
ValueAct Capital........................ 7.5
Vanguard Group, Inc.................. 5
T. Rowe Price Associates .......... 5
AllianceBernstein..................... 3.9
BlackRock Institutional............. 3.7
State Street Global .................. 3.2
Neuberger Berman.................. 2.7
Independent Franchise............. 2.5
INTECH Investment................. 1.9
BlackRock Financial.................. 1.6