ABD'nin yıllık vergi kaybı 100 milyar dolar!

(SABAH)
İrfan Donat
Krizde vergi toplayamadığı için bütçe açığı veren Avrupa ülkelerinin zenginleri paralarını vergi cennetlerine yatırıyor. IMF'ye göre zenginlerin vergi cennetlerinde 18 trilyon doları var. Vergiden kaçan ABD'liler vatandaşlıktan çıkarıyor, IRS ise üçüncü kez vergi affı çıkardı.
Vergi toplayamamaktan şikâyet eden Avrupa ülkeleri mali krizden çıkışta kaynak sıkıntısı çekerken, vergi cennetleri, zengin elitlerin 18 trilyon dolarına ev sahipliği yapıyor. Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) verilerine göre 18 trilyon dolar olduğu tahmin edilen offshore servetine İsviçre'deki hesaplar dahil değil.
Kısacası, 60 trilyon doları bulan dünyanın toplam gayri safi yurtiçi hasılasının üçte biri vergi cennetlerinde gizleniyor. Dünyada her yıl ortalama 1.8 trilyon dolar kara paranın söz konusu cennetlerde aklandığını hesaba katarsak, küresel finansal sistemdeki işleyişi daha net görme şansımız olur. Peki zengin elitler neden paralarını vergi cennetlerinde saklıyor? Bunun iki temel nedeni var. İlki gizlilik. Çünkü, uyuşturucu ticareti başta olmak üzere yasadışı yollardan elde edilen haksız kazancın küresel finansal sistemde gizleneceği ve aklanabileceği en kolay yer vergi cennetleri. İkinci neden ise daha düşük vergi oranlarından yararlanmak. Bu yüzden daha az vergi ödemek isteyen ya da vergiden tamamen kaçmak isteyen zenginler, açtırdıkları farklı offshore hesaplarıyla paralarını söz konusu cennetlere taşıyor.
Küresel krizin patlak vermesinin ardından ABD ve Avrupa ülkelerinin vergi cennetleri üzerindeki baskıları her ne kadar artsa ve vergi kaçakçılığının önlenmesine yönelik ülkeler ararası ikili anlaşmalar imzalansa da sistem, geçen yıllar içinde kendisine yeni cennetler yaratmaya devam ediyor.
ABD üçüncü kez af çıkardı
ABD'nin denizaşırı ülkelerde offshore hesapları açarak vergi kaçıran vatandaşlarına yönelik hukuki adımlarına paralel, Amerikan Gelir İdaresi yeni bir adım daha attı. Küresel kriz sonrası 2009 ve 2011'de vergi kaçıran mükelleflerine iki kez vergi affı çıkararak gelirlerini artırmayı hedefleyen IRS, 9 Ocak'ta "2012 Offshore Gönüllü Bilgilendirme Programı" adı altında üçüncü bir yeni af çıkardı. Yeni vergi affı programına göre mükelleflerin son 8 yıllık period için gizli offshore hesaplarındaki servetlerinden yüzde 27.5 vergi ödemeleri gerekecek. Ayrıca 8 yıllık döneme ait faiz ödemeleri de gerçekleştirilecek.
Yüzlerce farklı offshore hesabı açılıyor
Bu konuda zenginlere hizmet veren varlık yönetim şirketleri de vergi kaçakçılığında önemli roller üstleniyor. ABD Başkan aday adaylarından Cumhuriyetçi Mitt Romney'nin vergi cennetinde hesabı olduğuna yönelik haberlerin ardından ismi gündeme gelen Bain Capital bunlardan birisi. 60 milyar dolarlık bir servet yöneten Boston merkezli şirketin sadece Cayman Adaları'nda 138 farklı offshore hesabı açtığı ortaya çıktı.
ABD'nin yıllık vergi kaybı 100 milyar dolar
Vergi cennetleriyle mücadele eden Tax Justice Network (Vergi Adaleti Ağı) adlı kuruluşun tahminlerine göre uluslararası bankacılık işlemlerinin neredeyse yüzde 80'i offshore bankaları üzerinden gerçekleştiriliyor. Ve sadece Cayman Adaları'ndaki offshore hesaplarında tutulan paranın miktarı 1.4 trilyon doları buluyor. Bir diğer veri de ABD'nin global finansal kriz sonrasında başta İsviçre olmak üzere vergi cennetlerine neden savaş açtığını açıklar nitelikte. Tahminlere göre ABD'nin her yıl offshore hesaplarından ekonomideki kaybı 100 milyar doları buluyor.
Vergi ödememek için vatandaşlıktan çıkıyorlar
ABD dışında yaşayan zengin Amerikan vatandaşları, yüksek vergi oranlarından kaçmak için vatandaşlıktan çıkmayı tercih ediyor. IRS verilerine göre 2005-2010 yılları arasında 4 bin zengin ABD'li vatandaşlıktan çıktı. IRS'e göre özellikle ABD dışında yaşayan Amerikan vatandaşları için bu trend son 3 yılda büyük artış gösterdi. Sadece 2011'de vatandaşlıktan çıkan ABD'li sayısı 1,024'ü buldu. 1968 kuşağının da büyük tepkisini çeken zenginlerin o dönemki savunması aslında bugün yaşananlara da çok uyuyor. 'Küresel sermayenin vatanı olmaz' anlayışını benimseyen zenginler, o dönemde "Şapkamı çıkardığım yer benim vatanımdır" sözleri ile büyük tepki çekmişti.