Dış politika duayeni Brzezinski: “Türkiye Suriye’de anahtar ülke”

(USASABAH)
Nur Özkan Erbay / Washington DC
ABD'li ünlü Dış Politika Uzmanı Profesör Zbigniew Brzezinski, "Türkiye, Suriye'deki durumun çözümünde en önemli ülke hatta anahtar ülkedir" dedi.
Brzezinski, önceki gün son kitabı "Strategic Vision: America and the Crisis of Global Power—Stratejik Vizyon: Amerika ve Küresel Güç Krizi"nin tanıtımı ve imza gününde Washington'un önde gelen uzman, diplomat, akademisyenler topluluğuna seslendi.
Suriye'ye askeri bir müdahale seçeneğinin sınırlı olduğunu düşündüğünü belirten Brzezinski, ülkedeki durumun Libya'ya benzemediğini, Fransa ve ABD'nin liderliğinde oluşturulacak bir uluslararası koalisyonun geçmişte yaşanan örneklerden dolayı pek de mümkün görünmediğini ifade etti. Brzezinski buna karşın, Türkiye, Suudi Arabistan ve Arap Körfezi ülkelerinin ön plana çıkabileceğini dile getirdi.
Süreçte ABD'nin Türkiye ile yakından çalışması gerektiğini önemle vurgulayan Brzezinski, "Bu süreçte, çok önemli bir oyuncu olan dostumuz Türkiye ile mümkün olabilecek en yakın şekilde çalışmalıyız. Türkiye ile birlikte bu konuda önemli bir ilerleme sağlayabiliriz" diye konuştu.
Son kitabı ve Suriye'deki gelişmeler üzere NBC Televizyonunda yayınlanan Morning Joe adlı programda da Türkiye'ye ilişkin önemli değerlendirmelerde bulunan Brezinski, "Türkiye'nin Suriye'deki durumun çözümünde en önemli ülke, hatta anahtar ülke olduğunu söyleyebilirim" dedi. Brzezinski, "Türkiye Suriye üzerinde büyük bir etkiye sahip, kapı komşusu ve Suriyeli muhaliflerin birçoğu Türkiye'de kendilerine yer buluyor...Tekrar ediyorum Türkiye sorunun çözümünde en önemli, anahtar ülkedir" diye konuştu.
Brzezinski, Suriye halkının Libya örneğinin aksine rejime karşı bir güçlü bir şekilde karşı durabilmesinin mümkün görünmediğini ifade ederek, "Suriye'deki isyanlar daha çok mezhepler bağlamında gelişiyor görünüyor, Sünni çoğunluk rejim değişikliğini daha az isteyen Alevi, Hıristiyan ve Dürzi azınlığı ve Esad'ı devirmek istiyor. Azınlıklar da Sünni bir yönetimin gelmesi halinde din özgürlüğünün kısıtlanacağı endişesini taşıyor olabilirler" şeklinde konuştu.
Rusya ve Çin'in BM Güvenlik Konseyi'nde geçtiğimiz hafta sonu oylanan Suriye'ye ilişkin tasarıyı "çıkarlarını korumak adına" veto ettiklerini dile getiren Brzezinski, her iki ülkenin de, Suriye örneğinin ileride kendi iç işlerine bir müdahaleye, kendi ülkelerindeki hükümet karşıtı güçlere bir örnek teşkil etmesinden korktuklarını söyledi. Rusya ve Çin'in bu korkusunu aynı zamanda "abartılı" bulduğunu ifade eden Brzezinski, Batılı güçlerin bu ülkelerin iç anlaşmazlıklarına burnunu sokmak gibi bir düşmanlık beslemediklerini ancak bu korkunun aynı zamanda anlaşılabilir olduğunu da söyledi. Brzezinski, geçmişte Libya ve Eski Yugoslavya'ya yapılan askeri müdahaleler nedeniyle Rusya'nın tedbirli yaklaştığını sözlerine ekledi.
ABD'nin 39. Başkanı Jimmy Carter döneminin Ulusal Güvenlik Danışmanı olan, Obama yönetiminin ilk dönemlerinde de Başkan'a dış politika alanındaki danışmanlık veren Profesör Brzezinski geçtiğimiz ay yayınlanan yeni kitabında, Türkiye'ye çok geniş bir şekilde yer veriyor.
Brzezinski kitabında, Batı'nın dünyadaki politik dinamiklerini belirleme rolünün son birkaç on yıl içinde giderek düşüşe geçtiğini vurgularken küresel gücün batıdan doğuya geçmesi halinde ortaya çıkabilecek muhtemel sonuçları sıralıyor ve ABD'nin küresel imajının neden zayıfladığını sorguluyor. Yazar ayrıca, 2025 yılı ve sonrasında şekillenecek yeni jeopolitik dengelere ışık tutarken, ABD ve AB'nin oluşturduğu batı ittifakının Avrasya genişlemesinde en önemli iki oyuncu olarak gördüğü Türkiye ve Rusya 'yı karşılaştırıyor.