Akdeniz satrancında 2. hamle

(SABAH)
Mehmet Nayır
Rumlar, TPAO ruhsatlarında ihaleye çıkarken, sismik gemi alacak olan Türkiye'ye 9 dev enerji şirketi Akdeniz'de ortaklık için başvurdu. Türkiye, "Bizimle çalışan Rumlarla çalışamaz" dedi.
Akdeniz'de doğalgaz satrancında yeni kartlar açıldı. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, hak iddia ettiği 12 parselde petrol aramak üzere uluslararası şirketlerle ihaleye çıkacağını duyurdu. Sondaj yapılan ve doğalgaz bulunan 12'nci parselin aksine yeni ihaleye çıkılacak bölgeler Türkiye'nin ruhsatlarıyla büyük oranda çakışıyor. Rodos Adası'ndan Kıbrıs'a uzanan hatta Türkiye, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'na (TPAO) ruhsat vermişti. Bu hamleyle Türkiye, Güney Kıbrıs'ın hak iddia ettiği 12 parselin 5'inde 'Türkiye Cumhuriyeti' olarak kendisinin hakkı olduğunu dünyaya duyurdu.
TPAO, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'yle (KKTC) imzaladığı anlaşma kapsamında G ruhsatları olarak adlandırılan bölgede Güney Kıbrıs'ın hak ilan ettiği 7 parselde TPAO'ya yetki vermişti. Son hamle, Güney Kıbrıs'ın hak iddia ettiği parsellerin neredeyse tamamında TPAO söz sahibi haline geldi. Bu nedenle Rum Kesimi'nin ihaleye çıkacağını duyurduğu bölgelerde Türkiye de söz sahibi durumuna geldi. TPAO'nun Akdeniz'de sondaj çalışmalarına başladığını aktaran yetkililer, yeni milli bir sismik gemi alım kararının Yüksek Planlama Kurulu'ndan (YPK) çıktığını aktardı. Türkiye, yakında satın alacağı ve maliyetinin 100 milyon doları aşması beklenen dev bir sismik gemiyle hak iddia ettiği bu bölgelerde çalışmaya başlayacak.
Devler sıraya girdi
Mersin ve İskenderun'da ihaleye çıkıldığını hatırlatan Enerji Bakanlığı yetkilileri, "Dünya devleri Shell, Statoil, RWE, Chevron gibi 9 şirket Türkiye ile ortaklık için başvuru yaptı. Türkiye'nin bizimle çalışan şirketlerin Rumlarla çalışmayacağına dair prensip kararı var" dedi. Türkiye'nin geçmişte 'Piri Reis' sismik gemisi çalışmalarıyla bu alanlarda hak sahibi olduğunu dünyaya duyurduğunu vurguladı.
Büyük şirketler gelmez
Noble'nin ihaleyi 2007'de kazandığını anlatan yetkililer, "Bugün Akdeniz'de durum farklı. TPAO, Rodos'tan Kıbrıs'a kadar büyük bölgede ruhsatlara sahip. Türkiye bu bölgelerin ihtilaflı olduğunu dünyaya duyurdu. Büyük şirketlerin ihaleye rağbet etmesini beklemiyoruz" değerlendirmesi yaptı.
Rumlara Türkiye'den gözdağı
Dışişleri Bakanlığı, Güney Kıbrıs Rum Yönetiminin sözde münhasır ekonomik bölgesinde yeni bir uluslararası hidrokarbon arama ruhsat ihalesine çıkmasına sert tepki gösterdi. Bakanlık açıklamasında "Rumların tüm uyarılara rağmen attığı bu sorumsuz, tahrikkar ve tek yanlı adımı protesto ediyoruz" denildi. Rumlarla birlikte çalışmayı düşünen şirketlere de gözdağı verilen açıklamada, "Arama çalışmaları yapmayı düşünebilecek ülkeleri ve şirketleri, sağduyu içinde hareket etmeye, Ada'daki diğer kurucu halk olan Kıbrıs Türklerinin iradesini dikkate almaya davet ediyoruz" denildi.