Şam'a Akdeniz operasyonu

(SABAH)
Yardım için Türkiye, Kıbrıs üzerinden "Akdeniz koridoru"nu tercih ediyor. Ankara, güvenlik riskleri ve tezkere zorunluluğu nedeniyle Türkiye güzergâhına sıcak bakmıyor.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın etrafındaki çember daralırken, insani yardım koridorunun nasıl oluşturulacağı üzerinde de görüşmeler devam ediyor. Ankara'nın, Türkiye koridoruna sıcak bakmadığı, yardım güzergâhı olarak Akdeniz'in kullanılmasının tercih edildiği belirtildi. İnsani yardım koridorunun hayata geçirilmesi için Suriye'nin "evet" demesi gerekiyor ancak Şam'ın buna olumlu yanıt vermesi beklenmiyor.
Bu nedenle insani yardım koridoru ile birlikte uluslararası müdahale de gündemde. Yardım koridorunun oluşturulması için bir hava veya kara koridoru gerekiyor. Türkiye, kendi sınırından, Irak benzeri bir operasyon düzenlenmesine kesinlikle karşı. Güvenlik riskleri taşıyan bu durum Türkiye için de tezkere seçeneğini de gündeme getirecek.
Dışişleri Bakanı Davutoğlu, bunu ABD Dışişleri Bakanı Clinton'a da iletti. Ankara, insani yardım koridorunun Akdeniz'den yapılmasını, Türkiye yerine Kıbrıs'taki İngiliz üssünün kullanılmasını istiyor. ABD, 6. Filo'yu, seçim öncesinde Akdeniz'e göndermek istemedi. Şimdi top, AB ve Arap Ligi'nde. Tunus'taki kritik karar öncesinde Davutoğlu da Katar'ın Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Halid Bin Muhammed El Attiyah ile telefonla görüştü. New York ve Tunus için Arap Ligi'nin hazırlıklarıyla ilgili bilgi aldı.
"Tunus'tan güçlü bir mesaj gelecek!"
Öte yandan Ankara, Suriye Devlet Başkanı Esad'ın koltuğunu bırakmasının yolunun hala BM'den geçtiği görüşünde. Bunun nasıl gerçekleşeceği ise önce 24 Şubat'ta Tunus'ta yapılacak Suriye'nin Dostları Grubu toplantısında şekillenecek, ardından BM'de son nokta konacak. Ankara'nın isteği, Tunus'tan çıkacak kararın BM Şartı'nın 7'nci maddesindeki "müdahale" seçeneğini de içermesi ve yardım koridorunun Akdeniz'den sağlanması. Ankara'ya son gelen bilgi, ordudan köylere kaçan askerlerin sayısının 40 bine yaklaştığı yönünde. Rusya, eğer uluslararası topluma katılır ve Esad üzerinde baskıya 'evet' derse, Esad'ın artık koltukta kalamayacağını öngörülüyor.
Sivil kayıpların artması karşısında Rusya'nın, zorunlu olarak BM'de 'evet' demesi için girişimler arttırıldı. BM'de tartışılan 6'ncı Madde, Uyuşmazlıkların Barışçı Yollarla Çözülmesi başlığı altında Esad yönetimi ile uzlaşı ile çözümü öngörüyor. Bunun yanında 7'nci madde ise Barışın Tehdidi, Bozulması ve Saldırı Eylemi Durumunda Alınacak Önlemler başlığı altında askeri müdahaleyi de kapsıyor.Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, 24 Şubat'ta Tunus'ta yapılacak Suriye toplantısından, Şam yönetimine çok güçlü bir mesaj beklediğini belirtti.
Bakan Davutoğlu, Bosna- Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi'nin Boşnak üyesi Bakir İzzetbegoviç ile görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, BM Genel Kurulu'na Suudi Arabistan tarafından sunulan Suriye tasarısından çıkacak sonucun bağlayıcı olmayacağını, ancak psikolojik alanda yaratacağı etkinin göz ardı edilmemesi gerektiğini belirterek, Tunus'ta yapılacak Suriye toplantısından Şam yönetimine uyarı mesajı çıkmasını beklediklerini söyledi. Davutoğlu, "Tunus toplantısından çok güçlü bir mesajın çıkacağına inanıyorum. Bu mesaj hem Suriye halkına bir dayanışma mesajı, hem de Suriye rejimine bir uyarı mesajı niteliği taşıyacaktır. BM'nin Suriye konusunda sadece siyasi yardım değil, insani yardım için de devreye girmesi lazım" dedi.
Tunus toplantısının ardından konunun BM gündeminde tutulacağını anlatan Davutoğlu, insani yardım konusunda da BM'nin Cenevre Ofisi'nde gerekli girişimlerde bulunduklarını ve o girişimleri de takip edeceklerini ifade etti. Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi'nin Boşnak üyesi Bakir İzzetbegoviç de Türkiye'nin kendileri için dost ve kardeş ülke olduğunu belirterek, "Ama bunun yanı sıra Türkiye'nin başında bulunan liderler benim şahsen saygı duyduğum dostlarımdır" dedi. İzzetbegoviç, Ankara'dan sonra İstanbul'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı ziyaret edeceğini belirterek, "Kendisine geçmiş olsun dileklerinde bulunmak istiyorum. Çünkü Recep Tayyip Erdoğan, sadece Türklere, sizlere ait değildir. O hepimizin ortak değeridir. 2 milyon Bosna-Hersekli'nin içinde olduğu muhtemelen 1 milyardan fazla insan Tayyip Erdoğan için dua ediyor" diye konuştu.
Tercih 7'nci madde
Ankara ve Batı'nın tercihi, BM Şartının 7'nci maddesini kapsayan "insani amaçlı uluslararası müdahale" seçeneğinin karara dönüştürülmesi. Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe de, BM'den, Suriye'de insani yardım koridoru kurulması önerisini tartışmasını bir kez daha talep etti. France info radyo kanalına konuşan Juppe, koridor fikrinin BM Güvenlik Konseyi'nde tartışılması gerektiğini ifade ederek yeni bir karar tasarısı konusunda Rusya ile görüştüklerini açıkladı. Konsey'e sunulacak yeni tasarının Rusya'nın veto ettiği ilk iki tasarıdan daha ağır olması bekleniyor.
Rusya'sız hazırlık
Tunus'ta yapılacak toplantıya, Rusya ve Çin'in katılıp katılmayacağı hala belirsizliğini korurken, kararın davetin yapılış yöntemine göre belirlenmesi bekleniyor. Yapılacak davette 'Arap Ligi'nin son Suriye önerisinin hayata geçirilmesi' ifadesi kullanılırsa, Rusya ve Çin'in toplantıya katılması beklenmiyor. Ankara da davetin bu yönde yapılması halinde Tunus'tan çok daha sert bir karar çıkacağı görüşünde. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Suriye'nin onayı ve bölgede şiddetin sona ermesini ön şart olarak belirtmişti.