Otistik insanlar için daha güzel bir hayat şansı

Son derece sevecen ve aynı zamanda sinir bozucu bir insandı ama kendini sevdirirdi. 1988 tarihli "Yağmur Adam" filminde Dustin Hoffman tarafından canlandırılan otistik Raymond Babbit karakteri aynı zamanda iskambil kartlarını sayıyordu.
Raymond, Las Vegas'ta büyük paralar kazanınca bir klişe de doğmuş oldu. O günden beri, halkın zihninde otistik insanların özel becerileri olduğu düşüncesi yatıyor. Son zamanlarda otizm teşhisleri tavan yapmış durumda. The New York Times'ta yayınlanan bir veriye göre, ABD'de her 100 çocuktan biri otistik. Otistik çocuğun büyüyünce muhteşem yetenekli bir insan olacağını düşünmek aileleri rahatlatabilir.
Ancak gerçek hayat, otistik insanlar için yalnız ve korkutucu bir yer olabiliyor. Çoğu, yetişkinlik dönemlerinde ebeveynleriyle yaşıyor. Ancak otistik kişileri iş hayatına katma çabaları bunu değiştirebilir. Bazı işverenler, her türlü insana yetenekleri ve ilgi alanlarına göre iş olanakları sunuyor. Specialisterne isimli Danimarkalı bir şirket bu konuda başı çekiyor.
Otistik bir çocuğu olan Thorkil Sonne tarafından kurulan Specialisterne, şirketlere danışman olarak çalışacak otistik insanlara iş buluyor. Sonne, otistik danışmanların yazılım kontrol etmek gibi belirgin bir kalıbı olan ve tekrarlanan görevlerden hoşlandıklarını söylüyor. Şirketin sunduğu hizmet en fazla çalışanlarına yaramış. Specialisterne için çalışan ve Asperger sendromu olan Steen B. Iversen, yaşadığı iletişim sorunu yüzünden bir işte uzun süre çalışamıyordu.
The New York Times'a konuşan Iversen, "İnsanlar bazen arkamdan, bazen de yüzüme karşı gülüyordu" diyor. Sonne, Specialisterne'in sunduğu hizmeti ABD dâhil olmak üzere başka ülkelere de getirdi. ABD'de önümüzdeki yıllarda yetişkin olacak 200 bin otistik insan var. Otistik insanlar sosyal ortamlara ayak uydurmakta genelde çok zorlanıyor.
Amerikalı bir öğretmen olan Thomas Macchiaverna bu yüzden ortaokul çağındaki otistik öğrencilerinin bir kahve dükkânında çalışmalarını sağlamış. The New York Times'a konuşan 27 yaşındaki Macchiaverna, "Bu standart eğitim müfredatından biraz farklı. Yaptığım sınırları biraz zorluyor. Ancak bu tür programları uygulamamız gerekiyor" diyor.
Kahve dükkânında çalışan öğrencilerinin bazen müşteri gelince gülümsemek gibi basit görgü kuralları konusunda uyarılmaları gerekmiş. Ancak genel olarak bu deney olumlu sonuç vermiş. Macchiaverna'nın öğrencileri günün birinde otistik çalışanlar için programları olan bir restoran zincirinde veya huzurevlerinde iş bulabilir. Kate Stanton-Paule, özel ihtiyacı olan genç insanların yetişkinliğe geçişine yardım eden New Jersey merkezli bir programın koordinatörü.
Stanton- Paule, telefon adabı gibi gençlerin tek başına yaşamak ve iş bulmak için ihtiyacı olacağı becerilere odaklanıyor. Örneğin, çizgi karakterler çizmekten hoşlanan otistik Justin Canha için bir animasyon stüdyosunda mülakat fırsatı bulmuş. Canha bir stajyer olarak işe girmiş. Artık "ünlü bir animatörillüstratör" olacağı günleri hayal ediyor. Otistik insanlar için fırsatlar artsa da, karşılarında hâlâ birçok engel var. Stanton-Paule'nin stüdyonun başkanını Canha ile görüşmesi için ikna etmesi aylarını almış.