Suriye'ye askeri müdahale son derece riskli

Elisabeth Bumiller
ABD'nin Suriye'de akan kanı durdurmaya yardım etmesine yönelik çağrılar çoğalıyor.
Fakat aynı zamanda üst düzey Pentagon yetkilileri askeri müdahalenin göz korkutucu ve uzun sürecek bir operasyon olacağına dair uyarılarını artırıyor. Amerika'nın en iyi ihtimalle haftalarca hava saldırısı düzenlemesinin gerekeceği, bunun çok sayıda sivili öldürme ihtimalinin bulunduğu belirtiliyor.
Yetkililer Suriye'nin Libya'dan çok daha büyük bir sorun teşkil ettiğine dikkat çekiyor. Libya için yüzlerce savaş uçağının 7 bin 700 bomba ve füze attığı yedi aylık bir NATO hava harekâtı gerekmişti. ABD Suriye'yi aralıksız hava bombardımanına tutmaya muktedir olmasına rağmen (bu ay Genelkurmay Başkanı Martin E. Dempsey Senato'ya "Her şeyi yapabiliriz" dedi) savunma yetkilileri dört engelden endişe ediyor:
Suriye'nin Rus yapımı sofistike hava savunma sistemlerine saldırmanın ve derinden parçalanmış Suriye muhalefetini silahlandırmanın riskleri, Suriye'nin iki önemli müttefiki İran veya Rusya ile dolaylı savaşa tutuşma ihtimali ve Devlet Başkanı Beşar Esad'ın yönetimine karşı eyleme geçmeye istekli bir koalisyonun henüz oluşturulmamış olması.
Üst düzey bir savunma yetkilisi, "güvenli liman" veya Suriye içinde siviller için koruma alanı yaratmanın bile çok karmaşık bir askeri operasyon olacağını, ABD'nin böyle bir eylem rotası çizmesi durumunda, askeri planlamacıların bu bölgelerin kurulması ve ayakta kalması için kayda değer sayıda Amerikan kara birliğini hesaba kattığını söylüyor.
Obama yönetimi hâlâ Esad iktidarının zulmünü durdurmanın en iyi yolunun diplomatik ve ekonomik baskı olduğuna inanıyor. Ancak Başkan Barack Obama yine de Pentagon'dan, askeri seçeneklerle ilgili bir ön hazırlık talep etti.
Gözden geçirilen seçenekler insani hava köprüsü, denizden gözetim ve uçuşa yasak bölge oluşturulmasını içeriyor. Arizona Senatörü John McCain ve diğer bazı Cumhuriyetçi milletvekilleri, Suriye'deki isyana müdahil olmanın ABD'nin sorumluluğu olduğunu savunmayı sürdürüyor.
Bu ayki bir Senato oturumunda McCain, Birleşmiş Milletler'in Suriye'de bir yıldan az sürede 7 bin 500 kişinin öldürüldüğü tahminine atıf yaparak, "Daha kaç kişinin ölmesi gerekiyor" diye çıkıştı. Savunma ve istihbarat yetkilileri, Suriye'nin entegre hava sistemlerinin Libya'dakilerden daha gelişmiş olmakla kalmayıp yoğun nüfuslu bölgelere de yerleştirildiğin söylüyor.
Askeri yetkililer ve istihbarat yetkilileri, Esad'a muhalefetin neredeyse 100 ayrı gruptan oluştuğunu ve hâlâ parçalanmış halde olduğunu belirtiyor. Amerikalı yetkililer, muhalefeti iletişim ekipmanları dâhil geniş çaplı bir teknik destekle donatmayı değerlendiriyor ama birlikte çalışacak bütünleşmiş bir grup bulamıyor. Pentagon açısından önemli bir endişe kaynağı da İran.
Askeri ve istihbarat yetkilileri, son dönemde İran'ın Suriye'ye roket güdümlü el bombalarının başını çektiği hafif silahlar ile Esad yönetiminin internet ve sosyal medyayı kesintiye uğratmasına yardım edecek üst düzey uzmanlar gönderdiğini söylüyor. Aynı zamanda Rusya, Suriye'nin baş silah tedarikçisi olmayı ve liman kenti Tartus'ta deniz üssü bulundurmayı sürdürüyor. Obama yönetiminden yetkililer, Suriye'nin kimyasal ve biyolojik silahlarıyla ilgili endişelerini koruduklarını ve bunların nasıl güvenlik altına alınması gerektiğiyle ilgili bölgedeki müttefikleriyle görüştüklerini aktarıyor.
Amerikan ordusunun Merkez Komutanlığı'nın başındaki General James N. Mattis, "Esad rejimi de onları yok edebilir. Ama Esad devrildiğinde, ki devrilecek, bu silahların güven altına alınması için uluslararası bir çaba gerekecek" diyor.