ABD'den tersine beyin göçü başladı

ABD Kongresi'ndeki stajın ardından büyük bir vakıfta ve danışmanlık şirketinde çalışan Samir N. Kapadia, Washington'da yükselen bir kişi olarak görünüyordu. Ancak bir süre sonra günlerinin sıradan ve sıkıcı hale geldiğini düşünmeye başladı. Buna karşın ana vatanı Hindistan'daki arkadaşları ve akrabaları ona, son zamanlarda hızla büyüyen bu ülkedeki hayatları hakkında bilgiler veriyordu.
Bunlardan birisi e-ticaret şirketi, bir başkası halkla ilişkiler şirketi, diğerleri de dergi, iş geliştirme merkezi ve dedikodular ve etkinlikler hakkında bilgi veren bir internet sitesi kurmuştu. 25 yaşındaki Kapadia, "Facebook'ta veya telefonda, onların tüm bu şirketleri kurma ve bütün bu heyecanlı işleri yapma hikâyelerini dinliyordum. Derken, kendi 9'dan 5'e mesaimin artık yeterince iyi olmadığını hissetmeye başladım" diyor. Kapadia geçen yıl işten ayrılıp Mumbai'ye taşınmış. Uzmanların dediğine göre ABD'ye gelen göçmenlerin giderek artan sayıdaki iyi eğitimli çocukları, yaşadıkları çevreyi terk ederek ebeveynlerinin anavatanlarına yerleşiyor.
Bu gençler, bir zamanlar ebeveynlerinin küçümsediği ama şimdi birer ekonomik güç haline gelen anayurtlarını benimsiyor. Bunların bir kısmı Kapadia gibi ABD'ye çocukken gelip vatandaşlık kazanmışken, diğerleri ebeveynlerinin ABD'ye göç etmesinden sonra doğmuş. Girişimci Amerikalılar yurtdışındaki fırsatları her zaman kovalamıştır. Ama bu yeni akım, küresel göçün değişen doğasını ve Amerika'nın üstünlüğüne ve rekabet gücüne yönelik ekonomik tehditleri gösteriyor. Bu genç Amerikalıların birçoğu, röportajlarında yurtdışında ne kadar kalacaklarını bilmediklerini söylüyor. Bazıları yurtdışında yıllarca hatta hayatlarının geri kalanı boyunca çalışmalarının mümkün olduğunu söylüyor.
ABD'den ayrılma kararları çoğu kez, göçmen ebeveynlerinin canını sıkmış. Ama çoğunluğu, ABD'yi iç karartıcı iş şartları veya yurtdışındaki fırsatlar nedeniyle terk ettiklerini söylüyor. Şimdi Mumbai merkezli yeni dış politika araştırmaları örgütü Gateway House'da çalışan Kapadia, "Piyasalar dışa açılıyor ve insanlar her gün yeni fikirler üretiyor. Oluşturulacak ve kullanılacak çok fazla fırsat var. Buradaki insanlar Washington'dakilerden çok daha hızlı hareket ediyor" diyor. Dünyanın daha az gelişmiş ülkeleri, kuşaklar boyunca beyin göçünden zarar gördü ve en iyi ve parlak vatandaşlarının çoğu Batı'ya göç etti. Bu göç bitmedi, ama başta Çin ve Hindistan'a ve daha sınırlı ölçüde Brezilya ile Rusya'ya yönelik tersine göç de başladı. Kimi akademisyenler ve şirket yöneticileri, bu göçün ABD için ille de kötü olmadığını iddia ediyor. Onlara göre genç girişimciler ve iyi eğitimli profesyoneller, ABD'deki bilgi ve becerileri yurtdışına taşıyor. Bu çalışanlar aynı zamanda, yurtdışında deneyim sahibi oluyor ve beraberlerinde ABD'ye veya başka bir yere taşıyabilecekleri bağlantılar kuruyor. Buna "beyin dolaşımı" deniyor. Ancak uzmanlar, yetenekli insanları kapmak için yapılan bu küresel yarışta, yurtdışında çalışan bu kişilerin ABD'ye ve ABD şirketlerine geri dönüşünün artık garanti olmadığı uyarısını yapıyor. Nüfus hareketlerini inceleyen ve kâr amacı gütmeyen Washington merkezli Göç Politikası Enstitüsü'nün Başkanı Demetrios G. Papademetriou, "Bunlar hızlı hareket eden, bir anlamda fırsatları takip eden kişiler" diyor.
Papademetriou, "Sadakat ve benzeri şeylerden bahsedenlerin olacağını biliyorum. Savaşa girdiğinizde sadakatin önemli olduğunu biliyorum. Ama bu hepimizi etkileyen, değişik türlü bir savaş" diyor. Hindistan'daki yetkililer, son yıllarda ülkeye gelen Hint kökenlilerin sayısında büyük bir artış olduğunu söylüyor. Yurtdışındaki Hintliler Bakanlığı'nın eski üst düzey yetkilisi Alwyn Didar Singh'e göre, sadece 2010'da en az 100 bin kişi geldi. Bu Amerikal ı ların çoğu ai le bağlarından, dil beceri lerinden ve göçmen ailelerinde büyümeleri sayesinde edindikleri kültürel bilgiden yararlanıyor. Rio do Janeiro'da doğan ve güney Florida'da büyüyen 29 yaşındaki Brezilya kökenli Amerikalı Jonathan Assayag, geçen yıl Brezilya'ya geri döndü. Harvard İşletme okulundan mezun olan ve Silikon Vadisi'nde bir internet şirketinde çalışan Assayag, başarısız şekilde iş kurmaya çalışıyormuş. Assayag "5 ay boyunca hafta sonları Starbucks'ta takılıp, ABD'de ne tür bir şirket kuracağımı düşündüm" diyor.
São Paulo'ya taşınan, bir girişim sermayesi şirketinde "yerleşik girişimci" olan ve şu sıralar gözlük şirketi kuran Assayag, "Ülkenin dilini biliyorum, kültürünü tanıyorum ve insanların nasıl iş yaptığını anlıyorum" diyor. Tayvan'da doğup ABD'de büyüyen Jason Y. Lee, üniversitede okurken ailesine Hong Kong'a gitmek istediğini söylediğinde, babası ona uçak bileti almayı reddetmiş. 29 yaşındaki Lee, "Babam 'Seni ABD'ye getirebilmek için çok çalıştım ama şimdi Çin'e geri dönmek istiyorsun, öyle mi?' diye düşünüyordu" diyor. Lee o tarihten sonra ABD ile Çin arasında ihracat-ithalat işi yapan bir şirket kurdu, Şanghay'da öğrenim gördü, New York ve Singapur'da yatırım bankalarında çalıştı ve Hindistan'da uluslararası bir iş arama sitesi kurdu. Halen Singapur'daki bir yatırım firmasında çalışıyor. Bu süreç içinde babasının muhalefeti de yumuşamış. Texas'ta büyüyen 36 yaşındaki Hint kökenli Amerikalı Reetu Jain, çalıştığı denetim şirketinden yurtdışına seyahat etmek için izin alarak Hindistan'a gitmiş.
Dediğine göre gittiği her yerde, memleketlerine geri dönen ve gelişmekte olan ülkelerdeki "yaratıcı enerjiyi" hisseden insanlarla tanışmış. Jain ile daha önce ABD'de avukatlık yapan kocası Nehal Sanghavi, Ocak 2011'de Mumbai'ye taşınmış. Uzun zamandır kalbinde beslediği arzusunu gerçekleştirerek şu anda dans eğitmenliği ve koreograflık yapan Jain, televizyon reklamlarında ve bir Bollywood filminde oynamış. Jain, "Çevremizde yeni bir şeyler denemek isteyen birçok kişi var" diyor.
KIRK SEMPLE