Telekulakta sonun başlangıcı

(USASABAH)
Hamza Bayrak / LONDRA
İngiltere'de aylardır gündemi meşgul eden telekulak skandalında sonun başlangıcına geliniyor.
Skandalda BSkyB televizyonu ihalesi öncesi hükümetle Rupert Murdoch arasında geçen yazışmalar komisyona verildi. Ayrıca devam eden soruşturmada şu ana kadar aralarında üst düzey yöneticilerinde olduğu 17 kişi tutuklandı.
Uluslararası medya patronu Murdoch'a ait kapanan News of The World gazetesinin yıllar boyunca, rüşvet alan bazı polis memurlarının yardımıyla binlerce kişinin telefonlarını dinlediği ortaya çıkmıştı.
Başbakan David Cameron'ın isteği üzerine telekulak skandalının soruşturulması için kurulan komisyonda skandal hükümete kadar sıçradı.
Hükümetle yazışmalar ortaya çıktı
Rupert Murdoch'ın İngiltere'deki şirketler grubunun yüzde 39'una sahip olduğu BSkyB televizyonunun tamamına sahip olmak için hayati bir ihale öncesinde siyasetçilerle ilişkilerini ortaya koyan e-postalar ortaya çıktı.
Sözü geçen e-postaların çoğu Murdoch ailesine ait News Corporation şirketinin İngiltere kolunu (News International) 2007 yılından bu yılın Şubat ayına kadar yöneten Murdoch'un oğlu James'in danışmanı ile Kültür Bakanı'nın danışmanı arasında geçiyor.
Soruşturmaya kanıt olarak sunulan e-postalar, BSkyB ihalesini denetlemekle yükümlü Kültür Bakanı Jeremy Hunt ile Murdoch ailesinin ABD merkezli şirketi News Corporation'ın yakın temasta olduğunu ortaya koyuyor.
Ayrıca News Corp'un Halkla İlişkiler Müdürü Frederic Michel, Hunt'ın danışmanı Adam Smith'den "İngiltere hükümetinin süreç boyunca destek vereceğine" dair bir taahhüt aldığını söylüyor.
24 Ocak 2011 tarihli bir e-postadaysa Michel, "tamamen yasadışı yollardan" Hunt'ın, BSkyB ihalesi için neler diyeceğini öğrendiğini söylemiş.

Kültür Bakanı istifa baskısı altında
Yazışmaların ortaya çıkmasının ardından Kültür Bakanı yardımcısı istifa etti. Muhalefet İşçi Partisi ise News Corporation ile ilişkilerinin konumuyla uyuşmadığının açıkça ortaya çıktığını söyleyerek Kültür Bakanı Jeremy Hunt'ın da istifasını talep ediyor.
Fakat Kültür Bakanı parlamentoda konuyla ilgili bir açıklama yaparak, ihalede tamamen kurallara uygun davrandığını, Murdoch'ların çıkarlarını koruduğu iddiasının kesinlikle kabul edilemeyeceğini söyledi. Ancak Hunt'un istifa etmesine yönelik yapılan baskı her geçen gün artıyor.
Murdoch: İhale öncesi Başbakan'la görüştüm
Geçtiğimiz günlerde Rupert Murdoch'un oğlu James Murdoch muhafazakar Başbakan Cameron'la görüşmeleri konusunda da yargıca bilgi verdi.
James Murdoch, David Cameron ile önce 2009 yılında, henüz başbakan olmadan önce biraraya geldiğini ve bu görüşmede gruba bağlı Sun gazetesinin seçimlerde Muhafazakar Parti'yi destekleme teklifini görüştüklerini söyledi.
Murdoch, Cameron ile başbakan olduktan yedi ay sonra, 23 Aralık 2010 tarihinde o sırada şirketinin yöneticisi olan Rebekah Brooks'un evindeki akşam yemeğinde tekrar buluştuklarını ve burada BSkyB ihalesini "çok kısaca" konuştuklarını da ekledi.
James Murdoch'un ifadesi ardından medya etiği soruşturmasının odağına birden hükümetin alınmasını bazı yorumcular "Murdoch'ların intikamı" olarak yorumluyor.
Soruşturma Başbakan'a kadar uzandı
İngiltere'de telekulak skandalının en büyük kurbanı Başbakan Cameron olabilir. Medya devi Rupert Murdoch'a ait gazetelerin ünlü isimlerin telefonlarını dinlediğinin ortaya çıkması ile başlayan dev soruşturma kapsamında Murdoch şirketlerinin eski CEO'su Rebekah Brooks, Cameron ile yazışmalarını açıklamayı kabul etti.
Bu gelişmenin ardından Başbakan David Cameron ve 6 kabine bakanın komisyona yazışmaların içeriğini görmek için yaptıkları başvuru kabul edildi ve kendilerine "özel ulaşım" yetkisi verildi.

Murdoch Başbakan'dan intikam alıyor
Aralarındaki dostluk hali hazırda tartışma konusu olan Cameron ile Brooks'un, hükümet ve Murdoch imparatorluğu ile ilgili yazışmalarının ortaya çıkmasının ardından başbakan çok zor durumda. Çünkü, Murdoch'ın, yüzde 39'unun sahibi oldukları BSkyB dijital medya platformu ihalesinde hisselerin yüzde 100nü alabilmek için, yardımcısı Rebekah Brooks ile birlikte, Cameron ile birçok gizli görüşmeler yaptığı iddia edilmiş; ancak bu iddialar Başbakan ve Murdoch tarafından hep reddedilmişti.
Başbakan Cameron, geçtiğimiz yıl mecliste yaptığı bir konuşmasında, "Hiçbir şekilde Murdoch ve yöneticileriyle uygunsuz bir görüşme yapmadım ve hiçbir zaman BSkyB ihalesi tartışmaları içinde bulunmadım." şeklinde açıklamada bulunmuştu.
Fakat yakın ilişki nedeniyle Brooks'un böyle bir hamle yapması beklenmiyordu. Ta ki geçtiğimiz hafta Murdoch ailesinin başlattığı "intikam" planı devreye girene kadar...
Soruşturma sonrası medyanın bağımsızlığı gözden geçirilecek
telekulak skandalı sonrası Cameron'ın talimatıyla kurulan ve medya etiğini inceleyen bağımsız 'Leveson Komisyonu', istediği kişinin görüşüne başvurabiliyor. Ayrıca komisyona verilen sözlü ifadeler basına açık olarak yapılırken, yazılı ve görsel belgeler kamuoyuyla paylaşılmıyor.
6 üyeden oluşan komisyon temel olarak iki şeyi amaçlıyor: telekulak skandalına ilişkin geçmişe yönelik suç unsurlarını ortaya çıkarmak; ve geleceğe ait boyutuyla medyanın işlevini, sınırlarını, bağımsızlığını, ilişkilerini ve etik yapısını belirlemek ve geliştirmek.
Bu çerçevede komisyon medya-toplum ilişkisi, medya-siyasetçi ilişkisi, medya-polis ilişkisini masaya yatırarak yüksek standartlarda medya etiğinin, "düşünce özgürlüğüne" zarar vermeden nasıl olması gerektiğini amaçlıyor.
17 kişi tutuklandı
Bağımsız soruşturma kapsamında şimdiye kadar içerisinde üst düzey medya yöneticisinin de olduğu 17 kişi yasadışı dinleme, özel hayata müdahale, kamu görevlilerine rüşvet vermek, komplo kurmak, kamu görevini kötüye kullanma, suça yardım ve yataklık etmek gibi suçlardan tutuklanırken, 100'ü aşkın kişinin ifadesi alındı. Murdoch ailesi ise bu suçların yanı sıra BSkyB ihalesine fesat karıştırmaktan dolayı ayrıca ifade veriyor.
telekulak Skandalı sebebiyle James Murdoch, News Corporation şirketindeki görevinden ve BSkyB'nin yönetim kurulu başkanlığından ayrıldığını açıkladı. Ayrıca bu gelişmeler üzerine Başbakan David Cameron'un basın sözcüsü, İngiltere Kültür Bakanı yardımcısı, Londra Emniyet Müdürü ve yardımcısı ile İngiltere Metrepolitan Polis Teşkilatı Halkla İlişkiler Başkanı görevlerinden istifa etti.
Murdoch'un BSkyB'deki yayın hakkı iptal edilebilir
Medya imparatoru Rupert Murdoch hakkında İngiliz parlamentosundaki partiler arası Kültür, Medya ve Spor Komitesi bir rapor hazırladı. Komite, telekulak skandalıyla sarsılan Rupert Murdoch'un, sahibi olduğu News International şirketini yönetmeye uygun olmadığı sonucuna vardı.
11 üyeli komite, geçen yıl News of the World Gazetesi'nin kapanmasına yol açan telefon dinleme skandalı ile ilgili, Murdoch ve oğlu James'in, "sorunu gidermek yerine örtbas etme yolunu tercih ettiklerini" belirterek, Rupert Murdoch'un, tüm bu yaşananlardan haberi olmadığı yönündeki açıklamasının kabul edilemez olduğunu vurguladı.
Murdoch ailesinin "haksız" ve "taraflı" olarak nitelediği bu kararın, News Corporation'ın İngiltere'deki yatırımlarını elden çıkarma sürecini hızlandırabileceğini vurguluyor.
Yayınlanan raporun ardından, ülkedeki yayıncılık ve telekomünikasyon denetleme kurumu Ofcom'un, Murdoch'ın yüzde 39'una sahip olduğu BSkyB'nin "yayın lisansı için yeterli ve uygun olup olmadığını değerlendireceği belirtiliyor. Ofcom'un da 81 yaşındaki Murdoch'un şirket yönetmeye uygun olmadığı yönünde benzer bir karar alması durumunda, Murdoch'un Sky Televizyonu üzerindeki lisans hakkının iptal edilmesi gündemde.