Annan: Başarısız oldum!

(USASABAH)
Fransız Le Monde gazetesine özel bir mülakat veren BM Suriye Özel Temsilcisi Kofi Annan, "Suriye'de açıkçası başarısız olduk" dedi.
Röportajın tam metni:
Şiddet 16 aydır devam ediyor ve göründüğü üzere daha da kötüye gidiyor. Dengeli rakamlar en az 16 bin ölü olduğunu, 1,5 milyon insanın yardıma ihtiyacı olduğunu ve 100 bin mültecinin de komşu ülkelere gittiğini gösteriyor. Görevinizde başarısız mı olacaksınız?
Kriz 16 aydır devam ediyor, fakat ben 3 aydır görevdeyim. Bu durumu barışçıl bir şekilde çözmek için dikkate değer çalışmalar yapıldı. Açıkçası, başarılı olamadık. Ve belki de başarılı olacağımıza dair bir garanti de yok. Fakat alternatifleri çalıştık mı? Masada daha farklı seçenekler var mı? BM Güvenlik Konseyi'nde de söyledim, bu görevin zamanı ve benim rolüm sınırsız değil.

30 Haziran'da Cenevre'de büyük güçler tarafından hazırlanan "politik geçiş" metninin bir son tarihi yok. Bu Esed'in zaman kazanması için başka bir yol mu?
Plan için bir zaman planı oluşturmadık, çünkü Suriyelilerin kendilerinin süreçte yer almaları gerektiğini vurgulamadık istedik. Gerçekçi olmayan bir şeyi empoze etmek istemedik. Bir takvim ancak danışma yoluyla oluşturulabilir. Arap ülkeleri, Batılı ülkeler, Türkiye, Rusya ve Çin'in katıldığı Cenevre toplantısının bir hedefi de politik çözüm için yeniden harekete geçmekti ve bölgedeki hükümetlerin Suriye'deki tarafları çözüm için zorlamalarıydı.
"RUS ETKİSİNE GÜVENMEKTEN BAŞKA ALTERNATİF Mİ VAR?"
Rusya etkisine dayanıyor gibi görünüyorsunuz. Rus rejiminin Suriye'de güvenilir bir geçiş hükümeti için küçük de olsa yapıcı olmak amacıyla bir ilgisi olduğunu size düşündüren nedir?
Başka bir alternatif mi vardı? Rusların, diğer pek çok ülke gibi, Suriye ve bölgede menfaatleri var. Orta ve uzun vadede ortak menfaatler olduğu varsayıldı. Soru buradan geliyor, bu menfaatler nasıl korunmalı?
Bu ülkelerin, Suriye'nin parçalara ayrılıp sorunu komşulara yaymaması ve bölgede herkes için kontrol edilemez sonuçlar doğmasını engellemek için beraber çalışmaları arzu edilmez mi? Ya da her ülke kendi yolunda ilerleyerek herkesin kaybedeceği bir yok edici rekabet içerisinde olmaya devam mı edecek?
Her şeyden daha önemlisi, kötü durumdaki Suriyelileri ve bölgenin halklarını düşünmeliyiz. Umuyorum ki mantık baskın gelecek, en azından ülkelerin menfaatlerinin en iyi şekilde savunulması açısından. Bu meselede Rusya'nın diğer ülkelerle çalışacak bir yol bulması onun çıkarına.
Rusya'nın güvenlik kuvvetleriyle olan bağlarını koruyarak Suriye'nin politik liderliğini değiştirmek için çalışması daha gerçekçi değil mi?
Yanıt konusunda emin değilim. Pek çok faktör rol oynuyor. Olaylar pek çok oyuncu tarafından yönlendiriliyor. Rusya'nın bir etkisi var ama olayları tek başına belirleyebilir mi emin değilim.
"İRAN'DAN KİMSE BAHSETMİYOR"
İran'ı mı kastediyorsunuz?
İran bir aktör. O da çözümde yer almalı. İran'ın reddemeyeceğimiz bir etkisi var. (Batılı ülkeler İran'ın 30 Haziran'daki Hareket Grubu'nda yer almasını reddetti)
Beni oldukça şaşırtan Rusya hakkında yapılan pek çok yorum ortadayken, İran'dan ancak bahsedilmesi ve daha da önemlisi, diğer ülkelerin sahaya gönderdiği para ve silah hakkında çok az şey bilinmesi. Bütün bu ülkeler barışçıl bir çözüm istiyorlar fakat Güvenlik Konseyi kararlarının anlamlarını temelden sarsacak bireysel ve kolektif hareketlerde bulunuyorlar. Sadece Rusya'ya odaklanmak Rusları kızdırıyor.
Suriye muhalefeti Cenevre'deki metnin hazırlanışı sırasında çok taviz verildiğini düşünüyor özellikle Rusya'ya yönelik…
Muhalefetin bu şekilde tepki vermesi çok talihsiz. Cenevre'deki metin Suriye'nin Dostları'nda yer alan ülkelerin yüzde 80'ninin katıldığı bir toplantıda yazıldı. Bu yüzden muhalefetin "ihanete uğradık" ya da "satıldık" tepkisi vermesi garip. Fransa'nın, ABD'nin, Katar, Kuveyt ve Türkiye'nin yer aldığı Paris toplantısı "Suriye'nin Dostları" için muhalefete olan biteni açıklamak ve gerçekleri ortaya çıkarmak için büyük bir fırsattı.
"NEDEN ATEŞKES YENİDEN OLMASIN?"
Ateşkesin yokluğunda 300 kadar BM gözlemcisi ne olacak?
Kimi zaman gözlemcilerin şiddeti durdurmadıkları için suçlandıklarını duyuyorum. Bu onların hiçbir zaman rolleri olmadı. Onlar Suriye'ye tarafların ateşkesi uygulayıp uygulamadığına bakmak için geldi. Kısa bir zaman için, 12 Nisan'da tüm taraflar saldırıları durdurdu. İnanamadım. El Cezire'yi açtım ve her tarafın sessiz olduğunun açıklandığını gördüm. Eğer bu tek bir gün mümkünse neden bir ay olmasın? Neden tekrar olmasın. Fakat şiddetin arttığını görüyoruz. Eğer durum düzelirse, gözlemciler işlerine geri döner.
Sizin BM Genel Sekreteri olarak Bosna ve Ruanda'dan sonra "koruma sorumluluğu" kavramını geliştirdiniz, Suriye'de bu geçerli değil mi?
Dürüstçe söylemeliyim ki Libya'da bunun kullanışı konsept için sorun yarattı. Rusya ve Çin kendini kandırılmış hissetti: BM'de bir karar aldılar ve bu karar o ülkede rejim değişikliğine yol açtı. Bu değişiklik bu ülkelerin perspektifine göre asıl amaç değildi. Suriye'yi tartışırken bu yüzden bu konu "odadaki fil" olarak ortaya çıkıyor.
Suriye Ordusu'nda yaşanan firarlar, özellikle General Tlas'ın kaçışı size diplomasi sonucu mu gerçekleşti? Rusya perde arkasından baskıyı artıyor mu? Cenevre'den sonra baskı çoğalmış görünüyor…
Firarlar hakkındaki haberleri okuyoruz ve Tlas'ın rejim için ana figürlerden biri olduğu ortada. Fakat bu kararlara neyin yol açtığını söylemek mümkün değil.