Ambargoda lobi ters köşe

İran'ın Türkiye'ye altın karşılığı gaz sattığı gerekçesiyle ABD'nin ambargo şartlarını genişletmesi için baskı yapan İsrail lobisi, Obama yönetiminin yeni kararıyla ters köşeye yattı. Obama'nın kararları Türkiye'ye çift taraflı kazandıracak.
ABD, İran'a petrol yaptırımlarında Türkiye'ye daha önce tanıdığı muafiyeti altı ay daha uzattı. Şubat 2013'te ise yeni yaptırımlara gitmeyi planlayan Obama yönetimi Türkiye'nin İran'a gıda, tekstil, sanayi ürünleri gibi kalemlerde ihracat artışının da önünü açacak. Kararla İran petrol sattığı ülkeden parasını altın ya da nakit olarak çekemeyecek. Böylece silah ve nükleer malzeme alımı zorlaşacak. Ama İran ABD'nin alacağı kararla halkının ihtiyacını mecburen ithalat yaptığı ülkeden almak zorunda kalacak. Bu da o ülkelerin İran'a ihracatını otomatik olarak artıracak. Karar şubatta yürürlüğe girdiğinde, İsrail lobisinin desteğiyle ABD Senatosu'nda onaylanan yasada işlevsiz kalacak. Çünkü, Türkiye doğalgaz alımını altın dışında mallarla karşılayacağı için gazda kısıntıya gitme zorunluluğu bitecek. Yeni düzenleme Türk ekonomisini köşeye sıkıştırmak isteyen lobiyi hüsrana uğratacak.
Gaz kararı bekleniyor
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın "İran'dan gazı altın karşılığında alıyoruz" demesinin ardından lobinin baskısıyla ABD Senatosu'nun jet hızıyla onayladığı yasa bu ticareti engelleyecek. Yaptırımlar henüz Temsilciler Meclisi ve Başkan Obama tarafından onaylanmadı.
İran'a ihracat canlanır
ABD'nin İran ambargosunda Türkiye'nin altın karşılığı doğalgaz alımını önlerken, gıda benzeri ürünlerin ihracatına izin vermesi ticareti artıracak. Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi, bu kararın Türkiye'nin İran'a ihracatını her kalemde artıracağını söyledi. Büyükekşi, İran'ın gümrük vergilerinin 'çok yüksek' olduğunu ve indirilmesi gerektiğini de belirtti.
Yasağa uymayan ülke sistemden atılacak
ABD Hazine Bakanlığı Finansal İstihbarat Müsteşarı David Cohen "İran üzerindeki mali baskıyı, ne kadar süre gerekecek ise o kadar devam ettireceğiz" dedi. İran'ın petrol kazancı alıcı ülkede kalıyor. İran bu para ile ambargo kapsamında olmayan malları alabiliyor. Cohen, İran'ın parasını dışarı transfer eden bankaların ise, ABD bankacılık sisteminden dışlanacağını söyledi.
İthalat azalıyor
Türkiye ve Asyalı petrol ithalatçılarının aralık ayında alacakları İran petrolünün, günde 834 bin varil ile kasım ayındaki miktar olan 1.08 milyon varilden düşük olacağı tahmin ediliyor. Birçok ülke petrol alımını iyiden iyiye azalttı. Dünyanın en büyük petrol ithalatçılarından Çin alımı yüzde 22 düşürdü. Tek artıran ülke ise yüzde 7 ile Hindistan oldu.
Yeni yaptırımlar yola çıktı
ABD'nin bir diğer planı da Şubat 2013'te ambargoyu derinleştirmek. ABD'nin bugüne kadar İran'a karşı uygulamaya koyduğu finansal önlemlerin belki de en ağırı, şubat ayında yürürlüğe girecek yeni bir yaptırım olabilir. ABD Hazinesi'nden üst düzeyli bir yetkili, 6 Şubat'ta yürürlüğe girecek yasayla İran'ın zaten giderek daralan petrol ticaretinden elde ettiği gelirleri, bu tarihten sonra ülkeye aktaramayacağını söyledi.