Suriye için Kosova formülü

Rusya ve Çin'in Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden müdahale izninin geçmesine izin vermesi yüzünden ABD'nin BM dışı seçenekleri araştırdığı belirtiliyor.

Amerikan basınına göre, önceki gün ulusal güvenlik danışmanları, Başkan Yardımcısı Joe Biden, Dışişleri Bakanı John Kerry, Savunma Bakanı Chuck Hagel, askeri ve istihbarat yetkilileriyle bir araya gelen Obama'nın gözden geçirdiği seçeneklerden biri 1999 Kosova operasyonu. Suriye'de 2.5 yıldır süren iç savaşta 100 binden fazla insan öldü.

New York Times gazetesine göre, 1999'da ABD Başkanı Bill Clinton, Sırp güçlerin Kosova'daki Arnavut azınlığa karşı başlattığı etnik temizlik kampanyasına BM Güvenlik Konseyi'ndeki Rus muhalefeti yüzünden müdahale edemiyordu. On binlerce Kosovalı Arnavut'un Arnavutluk'a kaçtığı dönemde NATO'nun onayıyla başlatılan ve 78 gün süren hava saldırıları, Sırp güçlerin geçi çekilmesi ve etnik temizliğin bitmesiyle sonuçlanmıştı.

Sırp güçlerin Arnavut çoğunluğu organize bir şekilde bölgeden çıkarma çabası, bin 500 ila 2 bin sivilin ölümüne yol açmıştı. Sırp güçlerin bölgeden çekilmesinden sonra olayları araştıran BM komisyonu Sırp güçlerin sistematik bir şekilde terör, cinayet, tecavüz ve kundaklama kampanyası yaptıkları sonucuna ulaşmıştı.

Yaklaşık bir yıl boyunca BM Güvenlik Konseyi'nden istediğini alamayan ABD'nin liderliğinde NATO müttefikleri, 24 Mart ile 10 Haziran 1999 arasında 78 gün boyunca Kosova'daki Sırp güçler ve Yugoslavya'nın askeri ve rejim merkezlerine karşı hava saldırıları düzenledi.

Yugoslavya Cumhurbaşkanı Slobodan Miloseviç savaş sonrası kodluğunu korusa da Eylül 2000'de protestolar arasında istifa etmek zorunda kaldı. Yeni rejim Miloseviç'i daha sonra Bosna ve Kosova'da soykırım işlediği gerekçesiyle yargılanması için Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne gönderdi.

İsmini vermek istemeyen bir Obama yönetimi yetkilisi, New York Times'a, Kosova'nın Suriye'ye müdahale konusunda tartışılan seçeneklerden biri olduğunu doğruladı.

Washington Post'a konuşan bir yetkili de, "Önümüzde çok sayıda seçenek mevcut. Ulusal çıkarlarımız ve Suriye'deki hedeflerimizle uyumlu bir kara verip uygulayacağız. Gerçekler ortaya çıkınca Başkan bir karar verecek" dedi. Yetkili, kararın zamanlaması konusunda bir bilgi vermedi.

Cuma günü CNN'e konuşan Obama, ani kararlar vermeyeceğini söyledi. "Ani kararlar iyi sonla bitmiyor. Bizi son derece zor durumlara sokuyor ve uluslararası yasaları ihlal ediyor" dedi.

Kimyasal saldırıdan Esed'in kardeşi sorumlu

2011'den Beşşar Esed'e karşı halk isyanının başlamasından beri birçok cephede muhaliflere karşı savaşan ve rejimin en güvendiği birlik olarak bilinen 4'üncü Tugay'ın 155'inci birliğinin Çarşamba Doğu Guta'daki kimyasal saldırıdan sorumlu olduğu iddia edildi. Nusayrilerden oluştuğu için rejimin çok güvendiği 4'üncü tugayın komutanı aynı zamanda Esed'in küçük kardeşi olan Mahir Esed. İsrail gizli servisi Mossad'a yakınlığıyla bilinen Debka istihbarat sitesinin iddiasına göre, kimyasal yüklü füzeler Şam'ın kimyasal silahlarını sakladığı 3 depodan biri olan Kalmun Tepesi'nden fırlatıldı. Diğer iki depo ise Şam'ın 5 kilometre uzağındaki Dummar mahallesinde ve Halep'in batısındaki El Safire Hava Üssü'nde bulunuyor. Debka'ya göre, kimyasal silahların füze başlıklarına yerleştirilmesi sadece Beşar veya Mahir Esed'in doğrudan emriyle olabiliyor.

Amerikan CBS haber kanalının ABD ve İsrail istihbaratına dayandırdığı habere göre, kimyasal saldırıdan 20 dakika önce Kalmun Tepesi'ndeki depoda bir hareketlilik gözlemlendi.
Hedef: Depolar ve askeri üsler

CNN'e konuşan bir üst düzey ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi, Suriye'deki gelişmeler üzerine Doğu Akdeniz'deki ABD savaş gemisi sayısının 4'e çıkarıldığını hatırlattı ve ABD ordusunun Suriye'deki hedeflerini güncellediği söyledi. Yetkili, ABD saldırısı olması durumunda hedeflerin Esed'in kimyasal silahlarını depoladığı 3 deponun, belirli askeri üslerin ve hava savunma sistemlerinin ve bazı rejim binalarının olacağını söyledi. Ayrıca ülkenin kuzey ve güneyinde uçuşa yasak bölge oluşturulmasının da gündemde olduğu bildiriliyor.

Debka'ya konuşan askeri kaynaklar ise, ABD'nin önünde üç saldırı seçeneği olduğunu söyledi. İlk seçeneğin, kimyasal saldırıdan sorumlu birliği vurmak olduğu belirtildi. İkinci seçeneğin Suriye'deki üç kimyasal silah deposunu yok etmek olduğu ve son seçeneğin de ilk iki seçeneğin koordineli bir şekilde aynı anda yapılması olduğu bildirildi.

ABD ve İsrail'in en büyük endişesinin, hiçbir şey yapılmaması durumunda Suriye ve İran'ın diğer müttefiklerinin saldırılarının şiddetini artırması olasılığı olduğu belirtildi.

İran'dan Suriye'de kırmızı çizgi

İran Genelkurmay Başkanı Yardımcısı Tuğgeneral Mesud Cezayiri, Beyaz Saray'ı Suriye konusunda uyardı. Cezayiri, ABD'nin Suriye konusundaki açıklamalarına ilişkin, "ABD Suriye'nin kırmızı çizgilerini çok iyi biliyor. Suriye'nin kırmızı çizgilerini aşan her girişim Beyaz Saray için şiddetli sonuçlar doğuracaktır" dedi. Batılı bazı yetkililerin Suriye'ye müdahale ihtimaline yönelik açıklamalarına tepki gösteren Cezayiri, "Suriye'de savaşan teröristler ABD ürünüdür. Ancak düşman siperlerinin genişliğine karşın, Suriye halkı ve hükümeti bu geniş çaplı saldırılar karşısında büyük başarılar elde etmiştir" diye konuştu. Cezayiri, "Suriye halkı ülkedeki ateşi körükleyenlerden intikam alacaktır. ABD Suriye'nin kırmızı çizgilerini çok iyi biliyor. Suriye'nin kırmızı çizgilerini aşan her girişim, Beyaz Saray için şiddetli sonuçlar doğuracaktır" dedi.

ABD ve müttefikleri hazırlık yapıyor

İsrail merkezli Debka sitesine göre ABD ve müttefikleri, Suriye'ye karşı müdahale ihtimaline karşı stratejik hazırlık yapmaya başladı.

ABD başkanı Obama ve İngiltere Başbakanı David Cameron'un önceki gece 40 dakika telefonda görüştüğü bildirildi.

Konuyla ilgili açıklama yapan Cameron'un sözcüsü, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in BM ile çalışmayı reddetmesinin rejimin gizlemek istediği bir şeylerin olduğunu gösterdiğini söyledi. Cameron'un da daha sonra Kanadalı mevkidaşıyla Suriye'yi tartıştığı açıklandı. Debka, Obama'nın artık BM dışı seçeneklere odaklandığını iddia etti. İsrail'in de her hangi bir müdahale durumunda Suriye'nin kendisine yönelik bir karşı saldırıya veya terör operasyonlarına başlayabileceği ihtimaline karşı hazırlandığı bildirildi. Debka, Türkiye ve Ürdün'ün de benzer hazırlıklar yaptığını iddia etti.

Öte yandan Esed'in müttefiki Rusya'nın da Akdeniz ve Karadeniz donanmalarını ve ülkenin güneyindeki özel birliklerini alarm durumuna geçirdiği iddia edildi.

(SABAH)