Ruhani: Suriye'de arabulucu olurum

Ruhani, Washington Post gazetesinde yayımlanan "Neden İran yapıcı taahhütler istiyor" başlıklı makalesinde. İran halkının yurtiçi ve yurt dışındaki meselelere "sağduyu ve umut" yaklaşımını benimseyerek kendisine seçimlerde bir şans tanıdığını hatırlattı.
Halkına dünya ile yapıcı etkileşimde bulunmak için söz verdiğini ve bu sözü tutmaya kararlı olduğunu belirten Ruhani, "Dünya değişti. Uluslararası ilişkilerde, 'birinin kaybı diğerinin kazancıdır' ilkesi artık geçerli değil. Bunun yerine işbirliği ve rekabetin çoğu zaman aynı anda yaşandığı çok boyutlu
bir ortam var. Kan davalarının devri sona erdi. Dünya liderlerinden artık tehditleri fırsata çevirmeleri bekleniyor" ifadelerini kullandı.
Yeni dünyada uluslararası topluluğun terörizm, aşırıcılık, dış askeri müdahale, uyuşturucu kaçakçılığı, sanal suçlar ve kültürel ihlaller gibi yeni tehditlerle karşı karşıya olduğuna işaret eden Ruhani, "Diplomasiye yapıcı bir yaklaşım, başkalarının haklarından feragat etmesi anlamına gelmez. Bu yaklaşım, eşitlik, karşılıklı saygı, ortak endişeler ve aynı amaçlara ulaşma çabaları temelinde diğer ülkelerle iletişim kurmak anlamına gelir. Soğuk Savaş zihniyeti, herkesin kaybınadır" dedi.
Tek yanlılığın yapıcı yaklaşımlara gölge düşürdüğüne dikkati çeken Ruhani, makalesinde şu ifadelere yer verdi:
"Diğerlerini tehlikeyle atarak sağlanmaya çalışılan güvenlik, ne yazık ki felaketlere yol açtı. 11 Eylül'den sonraki savaşlar, El Kaide ve diğer militan örgütler, hala dünyamıza büyük zarar veriyor. Uygarlığın beşiklerinden Suriye, bugün yürek burkan şiddet olaylarına, kimyasal silahların kullanıldığı
saldırılara sahne oluyor. İran, bu saldırıları sert bir biçimde kınamaktadır.
Irak'ta, ABD öncülüğündeki işgalden 10 yıl sonra bile hala insanlar her gün düzenlenen şiddet olaylarında yaşamlarını yitiriyor. Afganistan'da da benzeri olaylar devam ediyor. Güç kullanımını yücelten ve şiddeti besleyen tek yanlı yaklaşımlar, terör ve aşırılık gibi sorunları çözmeye yardımcı olmaz. Günümüz dünyasında hiç kimse aşırılıktan kaynaklanan şiddet olaylarından muaf değil. Amerikalılar bu gerçeği 12 yıl önce anladı."
Dış politika yaklaşımının, sorunları altlarında yatan nedenleri bulup ortadan kaldırarak çözmeye çalışmayı amaçladığını belirten Ruhani, tüm dünyanın şiddet olaylarına neden olan ve toplumları birbirinden uzaklaştıran sağlıksız çekişmelere ve müdahalelere son vermek için birlikte çalışmak zorunda olduğunu vurguladı.
Ortadoğu'da kimlik sorunu
Ortadoğu'daki gerilimin itici güçlerinden biri olarak kimlik konusuna özel bir önem atfedilmesine gerektiğine dikkati çeken Ruhani, "Irak, Afganistan ve Suriye'deki tehlikeli savaşlar, aslında bu ülkelerin kimliklerinin doğası ve hem bölgedeki hem de dünyadaki rolleri nedeniyle çıkmıştır. Kimlik merkezlilik,
bizim barışçıl nükleer enerji programımıza kadar da uzanmaktadır. Bizim için atomik yakıt döngüsünü sağlamak ve nükleer enerji üretmek, enerji kaynaklarımızı çeşitlendirmekle olduğu kadar İranlıların dünyadaki yeri ve saygınlığı ile de ilgilidir. Kimliğin rolü anlaşılmadan bölgede karşı karşıya olduğumuz birçok sorun çözümsüz kalacaktır" dedi.
Ruhani, sözlerine şöyle devam etti:
"İlk olarak sorun ister Suriye ister Bahreyn olsun, ulusal diyaloğun sağlanması için yapıcı bir biçimde el ele vermeliyiz. Bölge halkının kendi kaderlerini belirleyebileceği bir ortam yaratmalıyız. Bu hedef doğrultusunda İran hükümetinin, Suriye hükümeti ile muhalefet arasında diyalog kurulmasına olanak
tanımak için her tür çabayı göstermeye hazır olduğunu açıklamak istiyorum. İkinci olarak ise şiddet olayları ile gerilimi ateşleyen haksızlıklar ve çekişmeleri çözmeliyiz. Yapıcı etkileşim yaklaşımım, komşularımız ve diğer ülkelerle kazan-kazan çözümlerinin sağlanmasını güvence altına almaktan geçiyor."
"Ne istemediğimizi değil, ne istediğimizi tartışmalıyız"
Dünya liderlerinin şimdiye kadar ne istediklerini değil de ne istemediklerini tartışarak çok fazla zaman harcadığına dikkati çeken Ruhani, "Bu, İran'ın uluslararası ilişkilerine özgü bir durum değil. Dış politikanın iç politikayı doğrudan etkilediği bir ortamda dünya liderleri, ne istemedikleri
üzerine yoğunlaşarak çözmesi güç belirsizliklerden basitçe kurtulmaya çalışıyor.
Oysa ne istediğini açıklamak, çok daha fazla cesaret gerektiriyor. Örneğin tüm tarafların, bizim nükleer programımız ile ilgili istemedikleri açık. Aynı dinamik, Suriye'ye rakip yaklaşımlarda da açıkça belli oluyor. Bu yaklaşım, soğuk anlaşmazlıkların sıcak çatışmalara dönüşmesini engellemek için yararlı olabilir.
Konu ister Suriye ile ilişkiler, isterse İran'ın nükleer programı ya da İran'ın ABD ile ilişkileri olsun hep daha fazlasını hedeflemeliyiz. Olayların daha kötüye gitmesini engellemeye odaklanmak yerine, her şeyin daha iyi olması için neler yapılabileceğini düşünmeli ve tartışmalıyız. Bunu başarmak için ihtiyacımız olan tek şey, ne istediğimizi açık ve net olarak açıklamak cesaretini toplamak ve bunu
eylemde bulunmak için gerekli siyasi istenç ile desteklemek. İşte yapıcı etkileşim yaklaşımımın özü budur" dedi.
BM Genel Kurulu toplantılarına katılmak üzere New York'a gidecek olan Ruhani, mevkidaşlarına İran'daki seçimin sunduğu fırsattan yararlanmaları çağrısında bulundu.
(AA)