New York Müzeleri-3: Madame Tussauds

Esra Yerebakan / NEW YORK
Bugün size, New York'un adeta kalbi sayılan Times Meydanı'nda ziyaretçilerini bekleyen onlarca ünlü şahsiyetin orijinal boyutlarında bal mumu heykellerinin sergilendiği Madame Tussauds'dan bahsetmek istiyorum.
Dünyanın birçok yerinde şubesi bulunan bu eğlenceli müze, balmumu heykel sanatının kuşkusuz en iyi temsilcilerinden biri. Hemen hemen her milletten insanın kendi ülkesine ait birinin heykeliyle karşılaşabileceği Madame Tussauds'da sadece heykeller arasında dolaşacağınızı düşünüyorsanız kesinlikle yanılıyorsunuz. Yazımın detaylarında bu eğlenceli müzede yapabilecekleriniz hakkında gerekli birçok ayrıntıyı bulabilirsiniz.
Madame Tussauds, İngiltere'nin Londra şehrinde uzun yıllar önce doğmuş. Şu anda okuduğunuz bu yazıyı yazmak için hazırlanırken balmumu heykelciliğinin tarihiyle ilgili birçok bilgiye de ulaştım. Şimdilerde insanları gülümseten bu heykellerin dünya sahnesine ilk çıkışları çok da masum değilmiş maalesef.
Neredeyse insanlık tarihiyle yaşıt olan heykelcilik sanatı, gelişen teknoloji, değişen inanç ve benzeri yaşanmışlıklardan etkilenerek oldukça değişik malzemelerin kullanılmaya da başlanmasıyla günümüzdeki halini almış.
Balmumu da heykel yapımında kullanılan bu farklı malzemelerden sadece biri. Günümüzde herkesçe bilinen heykel halinin dışında balmumu, kozmetik sanayinden mobilya üretimine ilaç sanayinden sabun yapımına kadar sayısız alanda kullanılıyor. Yılda ortalama 1,4 milyon ton üretildiğini düşünürsek ne kadar büyük bir pazara sahip olduğunu da kolayca anlayabiliriz.
Genç arıların hummalı çalışmaları neticesinde elde edilen bu malzemenin heykel yapımında kullanılmaya başlanması Romalılara kadar uzanan bir geçmişe sahip. Romalılar zamanında hayatını kaybeden önemli kişilerin aileleri tarafından merhum şahsın heykelini elde etmek için yaptırılan balmumundan yüz kalıpları, bu alandaki ilk çalışmalar olarak bilinir. Hazırlanan maskelerin uzun yıllar dayanıklılık göstermesi ve bu tip heykellerin gelenek halini alması yapım tekniklerinin de gelişmesine sebep olmuş ve günümüzdeki haline ulaşmasını sağlamış.
Balmumu heykellerin günümüzde kullanılan yapım teknikleri ise oldukça ilginç. Eğer tasarlanan heykelin gerçek temsilcisi hayattaysa özellikle yüz ve ellerinden alınan kalıplar kullanılırken ölmüş kişiler için varsa resimler balmumu heykel sanatçıları için en önemli yol gösterici oluyor. Eğer kişiye ait yeterli detayları içeren resim dahi yoksa dönem insanlarının genel yapı özellikleri rehber olarak kullanılıyor.

İlk Madame Tussauds müzesi bundan 200 yıl önce, Fransız asıllı Maria Tussauds tarafından Londra'da açılmış. Maria balmumumdan heykel yapmayı amcası Philippe Curtius'ten öğrenmiş. Gençlik yıllarının denk geldiği 1700'lerin sonlarında halen Fransa'da yaşayan Maria, tarih sayfalarına kanlı harflerle yazılan bu dönemin en yakın şahitlerindenmiş.
Fransız Devrimi adıyla kral ve ailesine karşı başlatılan ayaklanmanın devrimcilerin lehine sonuçlanmasının ardından Maria, devrim öncesinde kralın kız kardeşine öğretmenlik yapmış olması sebebiyle kral yanlısı olma suçundan yargılanmış ve hapse mahkum edilmiş. Tarih kitaplarında 'Terör Dönemi' adıyla geçen o kanlı günlerde yönetimi ele geçiren Jakobenler, kral yanlısı olduğunu düşündükleri herkesi giyotine yollayarak idam ettirmişler. Jakobenler, hali hazırda tutuklu bulunan Maria'ya hayatının en zor görevini de vermişler. İtiraz etmesi halinden hayatından olacağını iyi bilen Maria, birçoğu eski dostları ve sevdiklerine ait olan, giyotinden geçirilmiş başların balmumundan maskelerini yapmak zorunda kalmış.
Terör Dönemi'nin bu işin sorumlularının da idam edilmesiyle bitmesinin ardından yeniden özgürlüğüne kavuşan Maria, oğulları ve amcasından miras kalan balmumu heykel koleksiyonunu da yanına alarak İngiltere'ye taşınmış. Madame Tussauds Müzesi'ni açtığı güne kadar amcasının koleksiyonuna birçoğu halen saklanan yeni heykeller de ekleyerek sanat tarihine imzasını atmasına sebep olan ilk müzesini açmış.

Madame Tussauds New York
Londra'da açılan ilk müze yıllar geçtikçe artan bir ilgiyle karşılaşmış. Bu yoğun ilgi ve merak Madame Tussauds'un toplamda 12 farklı dünya şehrine ulaşmasını da sağlamış. ABD topraklarına ilk olarak 2000 yılında, biri Las Vegas'ta diğeri New York'ta olmak üzere iki müzeyle giriş yapmış. Bu iki müzeyi Washington ve Los Angeles (Hollywood) takip etmiş.
Senenin 365 günü hizmet veren müze, Cuma ve Cumartesi günleri 10.00-22.00 saatleri arasında, diğer günler 10.00-20.00 saatleri arasında ziyaretçi kabul ediyor. Sadece New York şubesi, bir yılda milyonlarla ifade edilen ziyaretçi sayısına ulaşıyor.

İçeride kimler var?

Birçok katı bulunan Madame Tussauds müzesinde sergilenen balmumu heykeller, alanlarına göre ayrılmış durumda. Siyasetten sanata, spordan sanal kahramanlara kadar birçok ünlüyle burada 'tanışabilirsiniz'.
Ayrıca bu eğlenceli müzede, Obama ve ailesinden George Bush'a, Gandhi'den Nelson Mandela'ya kadar birçok liderin yanı sıra Rihanna'dan Elvis Presley'e Lady Gaga'dan The Beatles'e kadar sayısız balmumu heykelle muhteşem resimler de çekilebilirsiniz.

Neler yapılır?
Dünyaca ünlü bu müzede sadece ünlülerin balmumu heykellerini görerek vakit geçireceğinizi sanıyorsanız biraz yanılıyorsunuz demektir.
Newsroom (Haber stüdyosu) olarak isimlendirilen bölümde, en ünlü ana haber bültenlerinden birine ait gerçek boyutlarda hazırlanmış bir haber merkezi, gerçek kameralar ve canlısından ayıramayacağınız ünlü haber spikerlerinin balmumu heykelleri o anı ölümsüzleştirmek için sizi bekliyor olacak. New York albümünüzde en sevdiğiniz fotoğraflarınızı kesinlikle bu bölümde çekebilirsiniz. Mevcut haber masasında sizin için ayrılmış bir de koltuk bulunuyor.
Bollywood Zone olarak isimlendirilen Hindistan Hollywood'unun ünlü yıldızlarının balmumu heykellerinin sergilendiği bölümde günün belli saatlerinde Hint dansları ve müziği de sergiye eşlik ediyor.
Marvel Super Heroes 4D Experience olarak isimlendirilen gösteri, henüz gezdiğiniz süper kahramanların balmumu heykellerinin sergilendiği bölümün sonunda sizi bekliyor olacak. Teknolojinin son dönem nimetlerinden faydalanarak hazırlanan 4D formatında izleyeceğiniz bu kısa film, sizi bahsi geçen kahramanlara ve onlarla bütünleşen tehlikelere oldukça yaklaştıracak.
New York Spirit olarak isimlendirilen ve henüz açılan bölümde, New York'a ait tüm önemli simgelerin ve bu şehir için son derece önemli şahsiyetlerin balmumu heykellerini bulabilirsiniz. Özgürlük anıtının balmumumdan yapılmış baş kısmına girerek Lady Liberty'nin tacının pencerelerinde resim çekilebilir ya da orijinal bir New York taksisinin şoför koltuğuna geçebilirsiniz.
Scream (çığlık) olarak isimlendirilen bölüme geldiğinizde özellikle adrenalin sevenlerinizin çok keyif alacağından eminim. Açıkçası bu müze içerisinden en çok eğlendiğim bölüm Scream'di. Bu bölüme ulaştığınızda, ilginç bir kostümle sizi siyah bir perdenin arkasına davet eden görevlinin talimatına kesinlikle uyun ve karanlık bölüme geçin. Sürprizinin kaçmaması için bu bölüm hakkında detaya girmek istemiyorum. Sadece sizi oldukça rahatlatabilecek kadar çığlık atacağınızı bilin yeter. (bu bölüme girmek için 12 yaş sınırı bulunuyor.)

Dileyenler belli bir ücret karşılığında doğum günlerini de Madame Tussauds'da kutlayabilirler. Müze içi aktivitelerin birçoğunun dahil edildiği doğum günü organizasyonunuz için resmi internet sitesinden bilgi alabilirsiniz. Özel gün, benzer kutlama ve davetleriniz için de kiralayabileceğiniz salonuyla Madame Tussauds, kapılarını sizlere açıyor.
Nasıl gidilir?
234 W 42.cadde'de yani Times Meydanı'nı adete kalbinde yer alan Madame Tussauds'a 1, 2, 3, 7, N, Q, R, W ve S trenlerinden birini alıp 42.cadde durağında inerek kolayca varabilirsiniz.
Bir yetişkin için 36, 13 yaş altı çocuklar için 29 dolar ödeyerek ulaşabileceğiniz giriş biletlerinizi resmi internet sitesinden aldığınız taktirde, %20 indirimden yaralanacağınızı da bilmenizde fayda var. Ayrıca günün hemen hemen her saati New York sokaklarında görevlilerce ücretsiz dağıtılan 5 dolarlık indirim kuponlarını da rastlarsanız muhakkak alın. Gerçekten çalışıyorlar.
Ayrıca 15 ve üzeri kişi sayısıyla bir müze gezisi planlıyorsanız gruplara özel indirimden yararlanabilirsiniz. Bu şekilde aldığınız biletlerinize kişi başı 27-23 dolar ödemeniz gerekmekte. Yine on-line satışlarda %20 indirim hakkınız baki.
Bir ipucu da New York gezisinin ardından çocuklarını Orlando'ya götürmek isteyenler için verebilirim. Resmi internet sitesinden duyurulan, Madame Tussauds ziyaretçileri için geçerli Orlando parkları giriş biletlerinde uygulanan indirim oranları hakkında muhakkak bilgi almalısınız.
Bu hafta da keyif alarak gezdiğim bir New York hatta dünya klasiğinden bahsetmeye çalıştım. Önümüzdeki hafta yine bir New York müzesini tanıtarak müzeler serisine devam etmek istiyorum. Merak edenlerle aynı adreste buluşmak üzere.

@basharfiie
eybakan@gmail.com