Obama'nın Putin stratejisi Soğuk Savaş dönemini anımsatıyor

ABD II. Dünya Savaşı sonrasında Sovyetler Birliği ile onun küresel emellerine karşı koymaya karar vermişti.
Benzer şekilde Obama da, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Rusyası'nı dış dünyayla olan ekonomik ve siyasi bağlarını keserek, bölgesel genişleme emellerine set çekerek ve bir parya devlete dönüştürerek tecrit etmeye odaklanıyor.
Kurmaylarının dediğine göre Obama, Kırım ve Doğu Ukrayna'yla ilgili mevcut gerginlik çözüme kavuşsa bile Putin ile asla yapıcı bir ilişki kuramayacağı sonucuna vardı. Bu yüzden Obama, iki ülke arasında sürdürülebilecek ortak çalışmaları devam ettirmek dışında Putin'i dikkate almayacak.
Obama'nın eski NATO daimi temsilcisi Ivo Daalder, "İzlenmesi gereken strateji bu. Öylece bekleyip, kendinden emin bir şekilde Rusya'ya gittikçe artan bir bedel ödeterek ne Kırım sorununu ne de Doğu Ukrayna sorunun çözersiniz.
Ama Rusya sorununu çözebilirsiniz" diyor. Obama'nın Moskova'ya atanacak yeni büyükelçi için yakın zamanda yapacağı seçim, bu düşüncenin kanıtı olarak görülebilir.
Resmi olarak nihai bir karara varılmasa da, Beyaz Saray bu görev için daha önce Ukrayna, Gürcistan ve Litvanya büyükelçiliği yapmış John Tefft'i aday göstermeye hazırlanıyor.
Aylar önce büyükelçi adayı için araştırmalar başladığında, yetkililer Tefft'i atama konusunda tereddüt etti. Çünkü Tefft'in geçmişte Rusya'nın nüfuzuna direnmiş ülkelerde görev yapmasının Moskova'yı kızdırmasından endişe ediliyordu.
Yetkililer artık Kremlin'i kızdırmaktan çekinilmediğini söylüyor. Yönetimin önceliği, Rusya'ya karşı ortak bir uluslararası tutum oluşturmak; hatta bu uzlaşmaya, Rusya'yı BM Güvenlik Konseyi'nde destekleyen Çin'i de dahil etmek. Ancak Obama'nın uzun dönemli yaklaşımı şekillenirken, yönetim kademelerinde kısa vadede ne kadar ileri gidileceği konusunda sessiz bir tartışma yaşandı.
Ölçülü bir yaklaşım benimsenmesini tavsiye eden ekonomi danışmanları ile Beyaz Saray kurmayları, şu ana dek galip geldi. Bu tavsiyenin altında, ürkek Avrupalı müttefiklerden çok daha sert bir tutum alarak Atlantik'in iki yakasında da hâlâ kırılgan olan ekonomiye zarar verme korkusu yatıyor.
Dışişleri ve Savunma bakanlıklarındaki şahin kanat, giderek artan bir hayal kırıklığı duyuyor. Bu kişiler, Obama'nın zayıf görünerek Rusya'nın Kırım'ı ilhakına göz yumduğu izlenimi vermesinden endişeli.
Beyaz Saray'daki hakim görüş, Putin'in ülke ekonomisine ne kadar büyük bir zarar verdiğini anlayacağı yönünde. Obama'nın kurmayları Rus borsası ile Ruble'deki düşüşe, ülkeden sermaye çıkışına ve yabancı yatırımcıların Rusya'daki faaliyetlerini genişletme konusunda gittikçe isteksiz davranmasına dikkat çekiyor.
Obama, Ukrayna krizine epey zaman harcasa da, kafasını meşgul eden tek konu bu değil. Obama Putin'den ziyade, sağlık hizmet leri ile Kongre'deki Cumhuriyetçilerden bahsediyor. Obama başkanlık görevinin ilk zamanlarında Rusya ile yeni bir ortaklık kurmayı hayal etmişti. Şimdi asıl soru, ikili ilişkilerin ne kadarının kurtarılabileceği.
ABD Afganistan'a asker ve teçhizat sevkiyatları sırasında hâlâ Rusya topraklarını kullanıyor. İki ülkenin astronotları halen, ulaşımın Rus roketleriyle sağlandığı Uluslararası Uzay İstasyonu'nda birlikte kalıyor.
Rusya'nın eskiyen silah sistemlerini kullanımdan kaldırmayı amaçlayan ortak program iptal edilmedi. Obama'nın ilk başkanl ık döneminde imzaladığı, silahların kontrolüne yönelik "Yeni Start" anlaşması kapsamındaki nükleer silah denetimleri devam ediyor.
Ayrıca Obama yönetimi Suriye'nin kimyasal silahlarını yok etmek ve İran'ın nükleer programını kısıtlayacak bir anlaşmaya varmak için Rusya'yla işbirliğini sürdürüyor. Harvard Üniversitesi'nden Graham Allison, "İlişkiler ve söylem düzeyindeki kötüleşmeden her şeyi uzak tutamazsınız.
Ama Rusya'yla hâlâ devam ettirmemiz gereken çok öncelikli işler var" diyor. Yine de, uzmanlara göre Ukrayna'daki durum kısa süre içinde yatışsa bile ilişkilerin tekrar normalleşmesi mümkün değil.
Düşünce kuruluşu Atlantic Council'den Rusya uzmanı Robert Nurick, "Rusya konusunda sadece ABD'de değil Avrupa'da da ani ve büyük bir değişim yaşanıyor" diyor. Norick sözlerini , "Obama yönetiminin Rusya'yla olan ilişkilere çok fazla siyasi yatırım yapacağını sanmıyorum.
İlişkileri sadece bu ülkeden daha çok önem verdiği konulara ciddi bir zarar gelmeyecek şekilde idare edecektir" diye sürdürüyor.
PETER BAKER