ABD Afganistan'dan çıkamıyor
11 Eylül saldırılarının ardından 136 ülkenin desteğiyle Afganistan'a giren ABD, 18 yıl sonra bölgeden çıkmak için artık kendi hasımlarının da eline bakıyor. Eylül 2018'den bu yana Taliban'la beş tur görüşme yapıldı. İlerleme sağlandığı söylense de müzakereleri düğümleyen noktalar hala mevcut.
BD Başkanı Donald Trump'ın ülke tarihinin en uzun savaşını bitirme yönündeki iradesinin ardından özel temsilci Zalmal Khalilzad, Afgan sorununa etki edebilecek ülkeler arasında mekik dokumaya başladı.
Khalilzad, Eylül 2018'den bu yana Taliban'la aleni olarak beş tur görüşme yaptı. Rusya'ya göre bunlar dışında temmuzdan beri Doha'da 10 gizli görüşme gerçekleşti.
BBC Türkçe'de yer alan habere göre, Doha'da 12 Mart'ta biten son tur 16 gün sürdü. Khalilzad'ın karşısında Taliban'ın iki numaralı ismi Molla Abdulgani Baradar oturuyordu.
Önceki görüşmelere Taliban heyetine 5 dil bilen eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Şer Muhammad Abbas Stanekzay başkanlık ediyordu. Khalilzad, Taliban heyetinin etkisini artırmak için 8 yıldır Karaçi'de tutuklu bulunan Baradar'ın ekimde bırakılmasını sağlamıştı.
Taliban'ın hiyerarşisinde Baradar, Molla Ömer ve Molla Ubeydullah'tan sonra üçüncü sıradaydı.
Baradar, Ubeydullah'ın 2010'da Karaçi'de hapishanede ölmesi üzerine Kuetta Şurası'nın başına geçmişti.
Molla Ömer 2013'te öldüğünde, Baradar hapiste olduğundan liderlik postuna Molla Ahtar Mansur oturdu. Baradar'ın eski yardımcısı Mansur, 2016'da öldürüldüğünde liderliği Mevlevi Hibatullah üslendi.
Başmüzakereci olarak Doha'daki siyasi büronun başına geçen Baradar, Taliban içinde Hibatullah kadar etkili. Khalilzad'ın Baradar'ın bırakması için ağırlığını koymasının nedeni bu.
SÜRECİ KİLİTLEYEN KONULAR
İlerleme sağlandığı söylense de müzakereleri düğümleyen noktalar var:
ABD, Afganistan'ın terörist örgütlere sığınak olmayacağının garanti edilmesini, Taliban'ın Afgan hükümetiyle görüşmesini ve ateşkes istiyor.
El Kaide gibi örgütlerle bağını keserek ilk şartı prensipte kabul ettiği söylenen Taliban'ın diğer iki talebe karşılık tek şartı var: Yabancı güçlerin tamamen çekileceğine dair takvimin net olması.
Pentagon'un Afgan güçlerini eğitme amacıyla 8 bin 600 askeri sahada tutmayı ve 5 yıl içinde tamamen çekilmeyi öngören bir planı New York Times'tan sızdırılmıştı.
Amerikalı komutanlar, koalisyonun desteği olmadan Afgan güçlerinin başarılı olamayacağına inanıyor. Taliban ise yabancı güçler gitmeden ne ateşkese ne de 'kukla' dediği Eşref Gani yönetimiyle görüşmeye yanaşıyor.
Taliban ayrıca ellerindeki 3 bin esire karşılık 25 bin mahpusun bırakılmasını ve seyahat yasağı gibi yaptırımların kaldırılmasını talep ediyor. Amerikalılar şu aşamada bunları konuşmak istemiyor.
Devlet Bakanı Gani ise seçilmiş hükümeti dışlayan müzakerelerden çıkacak sonucu geçersiz sayacaklarını vurguluyor.
Amerikan tarafı ise sürecin Gani'nin bilgisi ve desteği dahilinde sürdüğü mesajı veriyor.
ABD Dışişleri, Pentagon ve Ulusal Güvenlik Konseyi'nden yetkililerin eşlik ettiği Khalilzad müzakerelerde gelinen noktayı rapor etmek için Washington'a döndü ve yeni turun mart sonunda başlaması bekleniyor.
EN SON HABERLER
- 1 Burning Man müzik festivali bu yıl da iptal edildi
- 2 ABD'de cezaevinde isyan! Camları kırıp böyle bağırdılar
- 3 Aracıyla ABD Kongresi önündeki barikata çarptı
- 4 ABD'de flaş iddia! Yardım çekleri silah alımına gitti
- 5 Bitcoin ATM’leri artık benzin istasyonlarında
- 6 Deb Haaland kabineye giren ilk Amerikan yerlisi oldu
- 7 ABD’de katliam gibi kaza: 15 ölü
- 8 ‘Üç kardeş ülkenin dayanışması sürecek’
- 9 Amerikan yerlilerinin Cherokee isyanı
- 10 Donarak ölüme 100 milyon dolarlık dava