'Akıllı şebekeler'hayatımızı kuşatacak

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Genel Sekreteri Uğur Yüksel, elektrik üretim, iletim ve dağıtım teknolojilerinde yaşanan değişimlerle birlikte gelecekte hayatımızda daha fazla yer edinecek Akıllı Şebekeler'i anlattı. Yüksel, "Akıllı Şebeke uygulamaları, önümüzdeki 10 yıllık dönemde tüm ülkelerin ve ilgili şirketlerin önemli yatırımlar yapacakları alanların başında gelecek" dedi.

1890'lı yıllardan bu yana hemen hemen aynı şekilde çalışan elektrik enerjisi şebekelerine 21. yüzyıl haberleşme teknolojisi entegre edilerek oluşturulan Smart Grid - Akıllı Şebeke konseptinin dünya üzerindeki uygulama çalışmaları giderek yaygınlaşıyor. Bu konu hakkında görüşlerinizi alabilir miyiz?
Neredeyse 150 yıldır hayatımızda olan elektrik sizin de altını çizdiğiniz gibi yeni bir döneme giriyor. Üretim, iletim ve dağıtım teknolojilerinde oyunu değiştirecek kadar yapısal bir yenilikten bahsetmiyoruz; Daha çok zaten hayatımızın her alanında varlığını giderek daha fazla hissettiğimiz iletişim ve bilişim teknolojilerinin elektrik üretim, iletim, dağıtım ve satış süreçlerinde de etkin ve yoğun olarak kullanımından bahsetmek gerekiyor. Yine de yaşananlar çok önemli değişimler. Öncelikle tüm hizmetler ve çözümler müşteri odaklı olarak yeniden tanımlanıyor. Buna paralel bir öncelik ise yenilenebilir enerji kullanımı olabildiğince artırmak ve eşzamanlı olarak karbon salınımını azaltmak. Son olarak daha kaliteli, güvenilir ürün ve hizmeti daha ucuza sunabilmek. 'Akıllı Şebeke' olarak tanımlanan bu değişimin ülkemizde de hızla hayata geçirileceğini öngörmek zor değil. Özetle, Akıllı Şebeke uygulamaları, önümüzdeki 10 yıllık dönemde tüm ülkelerin ve ilgili şirketlerin önemli yatırımlar yapacakları alanların başında gelecek. Bu uygulamaların tamamı tüketicilerin daha kaliteli, daha güvenilir elektriği daha rekabetçi koşullarda kullanmalarına olanak sağlayacak.

Dernek olarak Akıllı Şebekeler'in hangi bölümleri ile ilgileniyorsunuz?
ELDER tüm Türkiye'de elektrik dağıtım faaliyetlerini sürdüren 21 şirketin oluşturduğu çatı kuruluşu. Elektrik sektöründeki rolümüz ve temsilimiz bir derneğin çok ötesinde. Dağıtım şirketini işleten, tüm yatırımları planlayan şirketler olarak akıllı şebeke başlığı altındaki her konu bizim ilgi alanımız içinde. Akıllı sayaçlardan, dağıtım üretime, elektrikli araçlardan talep taraflı yönetime her konu bizim için eşdeğer öneme sahip. Bu alanlarda eşzamanlı farklı çözümleri üretmeye çalışıyoruz. Öncelikle dünya uygulamalarını da dikkate alarak ilgili alanda standartların oluşturulması temel gereksinim.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının ve elektrikli araç kullanımının yaygınlaşmasında akıllı şebeke uygulamalarının rolü sizce nedir? Hangi uygulamaların yaygınlaştırılmasına öncelik verilmelidir?
Önce ikinci sorudan başlayalım. Hiç tereddütsüz yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırılması gerekiyor. Türkiye gibi birinci enerji kaynaklarında %80 dışa bağımlı olan bir ekonomide aksini düşünmek bile mümkün değil ki bakanlığımız politika ve planları da bu yönde çok net mesajlardan, düzenlemelerden ve uygulamalardan oluşmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının sorunsuz şekilde dağıtım şebekesinin bir unsuru hale gelmesi akıllı şebeke ile hedeflenen çıktıların belki de en önemlisidir. Çarpan etkisi çok büyük olan bu öncelikli hedefe ulaşılabilmesi diğer bütün hedeflere de olumlu katkı yapacaktır. Burada iki temel zorluğun altını çizmek gerekiyor. Başta lisansız olmak üzere çok sayıda yenilenebilir üretim tesisinin dağıtım şebekesini bir parçası haline gelmesi toplamda sistemin kararsızlığını arttıracak bir sonuç doğuruyor. Diğer bir konu ise arz güvenliği ki bu dağıtım şirketlerinden ziyade bakanlık makro politikalarının bir bileşeni olarak değerlendirilmelidir. Türkiye mümkün olan en kısa sürede olası en büyük yenilenebilir enerji üretimini teşvik etmeli ve uygun altyapıyı oluşturmalıdır. Dağıtım şirketleri açısından bu süreçteki etkin rol şebekenin güvenliğinde ve emre amadeliğinde bir zafiyet oluşmamasıdır.